Cây dừa cạn (còn gọi là bông dừa, hoa hải đằng, hoa trường xuân) là cây cảnh thân cỏ, mọc theo dạng bụi, sống lâu năm, chiều cao khoảng 40 ~ 60 cm, nhiều cành. Thân mọc thẳng, hình trụ nhẵn, lúc non màu xanh lục nhạt. Lá mọc đối, hình bầu dục, gốc thuôn, đầu tù hoặc hơi nhọn, dài 4〜6cm, rộng 2-3cm, hai mặt nhẵn, mặt trên sẫm bóng, mặt dưới nhạt. Hoa có cánh đơn, mỏng, nhiều màu như trắng, tím, hồng, đỏ. Cây dừa cạn thích hợp để trồng thảm, trồng chậu hoặc giỏ treo. Cây sống khỏe, ít sâu bệnh, có thể sống quanh năm, tốt nhất vào mùa hè và thời gian có nhiều nắng.
Đặc điểm sinh trưởng của cây dừa cạn
Tập tính: Cây dừa cạn ưa nhiệt độ cao, độ ẩm cao, chịu được bóng râm bán phần, không chịu được lạnh. Nhiệt độ thích hợp nhất đối với cây là 20-33 độ C. Cây ưa nắng, sợ ngập úng, có thể trồng trên loại đất bình thường, nhưng không thích hợp với đất mặn, đất có tính kiềm. Cây sinh trưởng tốt trong loại đất giàu mùn hoặc loại đất thịt tơi xốp, thoát nước tốt.
Ánh sáng: Cây đòi hỏi phải được chiếu sáng đầy đủ nên cần phải trồng cây ở nơi có nhiều nắng. Nếu đặt cây ở nơi có nhiều bóng râm, không đủ ánh sáng trong thời gian dài, thì lá cây sẽ bị vàng.
Nhiệt độ: Trong khoảng thời gian từ tháng 3 đến tháng 7, nhiệt độ thích hợp cho sự sinh trưởng của cây là 18-24 độ C. Trong khoảng thời gian từ tháng 9 đến tháng 3 năm sau, nhiệt độ phù hợp là 13-18 độ C. Vào mùa đông, nhiệt độ không được thấp hơn 10 độ C.
Đất trồng: Khi trồng cây trong chậu có thể dùng loại đất trồng tơi xốp, màu mỡ và thoát nước tốt. Có thể phối trộn đất trồng theo công thức: 4 phần đất vườn, 4 phần đất lá mục và 2 phần cát.
Cách chăm sóc cây dừa cạn
Tưới nước: Trong thời kỳ sinh trưởng của cây, nên chú ý tưới nước kịp thời. Trước khi tưới nước cần phải kiểm tra xem đất trồng đã khô chưa rồi mới tưới. Không được để nước ứ đọng, vào mùa mưa nên tìm cách thoát nước cho cây.
Bón phân: Trong thời kỳ sinh trưởng, mỗi tháng bón phân 1 lần. Khi bước vào thời kỳ quả chín thì không cần bón phân. Vào mùa đông, khi nhiệt độ khá thấp, nên giảm bớt lượng phân bón.
Cắt tỉa: Để cho cây có dáng đẹp, thì cần bấm ngọn 1-2 lần mỗi chu kỳ sinh trưởng. Lần thứ nhất là khi cây mọc được 3-4 cặp lá thật. Khi bám ngọn lần thứ hai thì mỗi cành nên để lại 1 ~ 2 cặp lá thật. Không được bấm ngọn quá 2 lần. Nếu không, sẽ ảnh hưởng đến việc ra hoa của cây. Trong thời kỳ cây ra hoa, kịp thời ngắt bớt những bông hoa tàn, sẽ có thể kéo dài thời kỳ ra hoa.
Phòng chống sâu bệnh: Cây dừa cạn vốn chứa độc tố, vì thế nó có khả năng nhất định chống lại sâu bệnh. Vào thời kỳ cây con, bệnh hại chủ yếu là bệnh thối cổ rễ, bệnh mốc tro. Ngoài ra, còn chú ý đề phòng cây bị cháy phân hoặc cháy thuốc. Sâu hại chủ yếu có nhện đỏ, rầy mềm,… Trời mưa kéo dài sẽ ảnh hưởng xấu đến cây, khiến cây dễ nhiễm bệnh. Nên cố gắng đừng để cho cây ướt mưa.
Cách nhân giống hoa dừa cạn
Có thể nhân giống cho cây bằng phương pháp gieo hạt hoặc giâm cành. Thông thường người ta hay sử dụng phương pháp gieo hạt.
Nhân giống bằng phương pháp gieo hạt: Nước ngâm hạt phải là nước ấm. Bỏ hạt vào trong miếng vải sáng màu, túm lại và bỏ vào nước ấm ngâm trong 3 tới 4 giờ. Sau đó để hạt vào giấy ăn, phun ẩm, bỏ giấy ăn và hạt vào túi nilon buộc chặt để chỗ mát trong 3 – 4 giờ.
Đất gieo hạt tốt nhất nên dùng giá thể. Bỏ đất vào khay gieo hạt hoặc cốc gieo hạt có lỗ thoát nước, ấn nhẹ đất. (Giá thể trồng hoa bao gồm cát đen, sơ dừa và trấu hun hoặc sơ dừa và trấu hun theo tỉ lệ 1:1)
Dùng đầu tăm tre cho từng hạt xuống khay gieo hoặc cốc gieo và tạo cho chúng khoảng cách nhất định. Sau khi gieo ta phủ lên một lớp đất mỏng.
Lưu ý: Từ lúc gieo hạt tới lúc bứng cây ra trồng là khoảng 1 tháng. Trong khoảng thời gian này, cây lớn rất chậm. Còn tới khi bứng ra chậu, cây lớn rất nhanh và nứt nhiều nhánh. Giai đoạn ươm cây, nên để cây chỗ có ánh sáng vừa đủ, có mái che để dễ kiểm soát độ ẩm và nhiệt độ, giúp cây phát triển tốt hơn.
Sau 1 tháng cây ở trong khay, cốc ươm, ta có thể bứng cây ra trồng riêng. Lúc này cây đã có từ 4-5 lá. Mỗi chậu nhựa treo có thể trồng từ 1-3 cây con (tùy loại chậu to hay nhỏ). Có thể phun B1 sau khi bứng cây 1 tuần để kích thích bộ rễ phát triển. Sau 10 ngày, có thể dùng phân bón thúc cho cây hoặc phun phân bón lá theo định kỳ tháng (để tăng đề kháng và dinh dưỡng cho hoa giúp hoa lâu tàn và có màu sắc rực rỡ). Tưới đều đặn ngày 2 lần vào sáng sớm và chiều mát.
Nhân giống bằng phương pháp giâm cành: Phương pháp giâm cành thường tiến hành vào mùa xuân. Chọn cành non của những cây già đã sống qua mùa đông. Cành giâm có chiều dài khoảng 8 cm và phải có lá. Sau đó giâm cành vào đất thịt ẩm ướt. Nhiệt độ thích hợp cho cành mọc rễ là 20-25 độ C. Chú ý che bóng và duy trì nhiệt độ thích hợp. Khi cây con cao khoảng 10 cm thì bấm ngọn rồi trồng vào trong chậu nhỏ. Sau đó, dần dần trồng cây vào chậu lớn.
Nguyên nhân cây dừa cợn bi vàng lá?
Có 3 nguyên nhân khiến cho cây dừa cạn bị vàng lá:
Thiếu ánh sáng: Nếu chậu cảnh đặt ở nơi râm mát trong thời gian dài sẽ khiến cây bị vàng lá do thiếu ánh sáng.
Đất trồng không thoáng khí: Nếu trồng cây vào đất sét hoặc đất có tính kiềm, rễ cây sẽ phát triển không tốt, từ đó ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của các bộ phận trên mặt đất, đặc biệt khiến cho lá bị vàng.
Thiếu phân, úng nước: Trong thời kỳ cây sinh trưởng, nếu bón không đủ, tưới nước quá nhiều hoặc đất trồng thoát nước kém， đều khiến cho lá cây bị vàng.