Sen đá bị úng hay còn gọi là thối nhũn có 3 biểu hiện như sau:
Lá căng mọng nước, ngả vàng và dần dần thối đen.
Thân: thân bị ngả vàng một phần, mềm nhũn và thối từ từ, đồng thời phần lá tại thân úng cũng bị nhũn và rụng đi.
Rễ: một phần rễ hoặc toàn bộ rễ mềm nhũn, có màu vàng hoặc trắng xám.
Nguyên nhân và cách khắc phục
Khi phát hiện cây sen đá biểu hiện úng nước, thối nhũn, bạn phải lập tức kiểm tra tình trạng cây để xác định nguyên nhân. Vì bệnh úng, thối nhũn sẽ khiến sen đá chết rất nhanh, chỉ sau 2 – 3 ngày. Cây bị úng, thối nhũn thường do các nguyên nhân sau:
Tưới dư nước: nếu bạn kiểm tra thấy giá thể tơi xốp nhưng rất ẩm ướt, thì nguyên nhân là do bạn đã tưới quá nhiều nước liên tục, khiến cây bị dư nước ở lá, thân và rễ cây không thông thoáng dẫn đến sen đá bị úng – thối nhũn.
Thành phần giá thể không đúng: cây sen đá ưa thông thoáng, đặc biệt rễ cần đất thoát hơi nước tốt để tạo độ thông thoáng cho rễ cây. Cây dễ bị úng nếu thành phần giá thể không tơi xốp, ít thông thoáng, gây ứ nước trong thời gian dài.
Trồng cây nén đất quá chặt: đây là nguyên nhân hay bị bỏ qua nhưng lại là một trong những nguyên nhân khá phổ biến. Nếu bạn dùng giá thể có thành phần tơi xốp và tưới lượng nước vừa đủ, nhưng khi trồng cây bạn nén đất quá chặt cũng khiến giá thể thoát nước kém hơn, làm úng cây.
Tưới nước đọng lên lá: nếu bạn vô tình tưới nước để đọng lên lá sen đá (đặc biệt với các loại sen đài lá khít: ngọc bích, sen nâu,…) sẽ khiến phần đọng nước bị thối nhũn và lây lan sang các phần khác của cây.
Trong trường hợp do lượng nước tưới quá nhiều, bạn cần tìm hiểu kỹ lượng nước tưới và ánh sáng thích hợp cho cây để điều chỉnh lại cho phù hợp.
Nếu nguyên nhân do giá thể (giữ nước hoặc nén quá chặt), bạn cần tách cây ra khỏi giá thể cũ, phơi khô giá thể và trộn thêm đá perlite để tăng độ xốp của giá thể. Tỷ lệ giá thể hợp lý, dễ phối trộn là: 70% tro trấu, 10% perlite, 10% phân bò, 10% xỉ than hoặc bạn có thể mua đất đã phối trộn sẵn – giá 15K/kg.
Sau đó, bạn cần xử lý phần cây bị úng như sau: Nếu cây chỉ bị úng lá, bạn chỉ cần ngắt bỏ lá úng (lưu ý: cần ngắt bỏ sạch các lá úng để không ảnh hưởng đến các lá khác hoặc khiến cây nhiễm nấm). Nếu cây bị úng thân dưới hoặc rễ, bạn nhổ cây ra khỏi giá thể, dùng dao sắc (đã khử trùng) cắt bỏ phần cây/ rễ bị úng, sau đó để cây trong chỗ mát khoảng 2 ngày để khô vết thương, sau đó trồng cây vào giá thể ẩm, để trong mát khoảng 2 tuần để cây ra rễ, sau đó tập nắng lại cho cây từ từ.