Top 8 # Quy Trình Trồng Và Chăm Sóc Cây Dưa Chuột Xem Nhiều Nhất, Mới Nhất 4/2023 # Top Trend

1.1. Nhóm dưa trồng giàn: Canh tác phổ biến ở những nơi có điều kiện làm giàn. Các giống dưa trong nhóm này có:

– Mummy 331: Nhập nội từ Thái Lan, sinh trưởng khá, ra nhánh mạnh, bắt đầu cho thu hoạch 35-37 ngày sau khi gieo (NSKG), trái suông đẹp, to trung bình (dài 16-20 cm, nặng 160-200g), vỏ màu xanh trung bình, gai trắng, thịt chắc, phẩm chất ngon, dòn, không bị đắng, năng suất trung bình 30-50 tấn/ha.

– Giống 759: Nhập nội từ Thái Lan, sinh trưởng mạnh, cho thu hoạch 35-37 NSKG, trái thẳng, to trung bình, gai trắng, màu trái hơi nhạt hơn nhưng năng suất và tính chống chịu tương đương Mummy 331.

– Mỹ Trắng: Nhập nội từ Thái Lan, cây phát triển và phân nhánh tốt, cho thu hoạch 35 -37 NSKG, tỉ lệ đậu trái cao, trái to trung bình, màu trắng xanh, gai trắng, ít bị trái đèo ngay cả ở giai đoạn cuối thu hoạch.

– Mỹ Xanh: Nhập nội từ Thái Lan, cây sinh trưởng tốt, chống chịu tốt hơn giống Mỹ

Trắng, trái to tương đương Mỹ Trắng nhưng cho nhiều trái và năng suất cao hơn.

– Happy 2 và Happy 14: Nhập nội từ Hà Lan, cây phát triển rất mạnh nên cần giàn

1.1.2. Các giống dưa leo địa phương

– Dưa leo Xanh: Tăng trưởng khá, ít đâm nhánh nên phải trồng dầy, cho trái rất sớm

(32 – 35 NSKG), trái to trung bình, vỏ xanh trung bình, gai đen, dưa cho năng suất từ 20 – 40 tấn/ha. Khuyết điểm của giống là cho trái loại 2 nhiều vào cuối vụ và dễ nhiễm bệnh đốm phấn. Hiện nay giống này được Công ty Giống Cây Trồng Miền Nam chọn lọc thành giống cao sản.

– Dưa Tây Ninh: Tăng trưởng mạnh, đâm nhánh mạnh, hoa cái xuất hiện trên dây

nhánh nên cho thu hoạch trễ (40-42 NSKG), trái to dài hơn dưa leo xanh, vỏ xanh

trung bình, có sọc, 2 đầu hơi nhỏ hơn phần giữa trái. Dưa Tây Ninh chịu nóng tốt,

thích hợp canh tác trong thời điểm giao mùa hơn dưa Xanh và cho năng suất cao hơn.

Giống này cũng được Công ty Giống Cây Trồng Miền Nam chọn thành giống cao sản.

1.2. Nhóm dưa trồng trên đất: Trồng phổ biến ở những nơi không có điều kiện làm

giàn hay diện tích trồng lớn và canh tác trong mùa khô, phần lớn là giống địa phương:

– Dưa chuột: Cây bò dài 1m-1,5m, cho thu hoạch rất sớm (30-32 NSKG), nhiều trái và mau tàn. Trái nhỏ, ngắn (dài 10-12cm, nặng <100g), màu xanh nhạt, vỏ nhanh chuyển màu vàng sau thu hoạch, thịt trái mỏng, ruột to, ăn ngon giòn, được ưa chuộng để ăn tươi hoặc trộn giấm nhưng không có giá trị kinh tế cao.

– Dưa leo Phụng Tường: Tăng trưởng khá và ra nhánh mạnh, cho trái sớm (32-35

NSKG), trái dài trung bình, màu xanh trắng, gai đen, ruột đặc. Dưa Phụng Tường cho năng suất cao hơn và vỏ trái không chuyển sang vàng nhanh như dưa chuột nên được trồng phổ biến hơn.

Dưa leo có thể được trồng quanh năm. Tuy nhiên, dưa leo tăng trưởng tốt trong mùa mưa hơn mùa khô. Các vụ trồng khác nhau có thuận lợi và khó khăn cũng khác nhau:

– Vụ Hè Thu: gieo tháng 5-6 dl, thu hoạch tháng 7-8 dl, đây là thời vụ chính trồng dưa leo giàn. Mùa này dưa cho năng suất cao, ít sâu bệnh và giảm công tưới nước.

– Vụ Thu Đông: gieo tháng 7- 8 dl, thu hoạch 9 – 10 dl, do mưa nhiều, cây có cành lá

xum xuê, cho ít hoa trái. Trong thời kỳ trổ bông nếu gặp mưa liên tục vào buổi sáng thì cây đậu trái kém hoặc trái non dễ bị thối, vụ này dưa dễ bị bệnh đốm phấn nên thời gian thu hoạch ngắn.

– Vụ Đông Xuân: Gieo tháng 10 – 11 dl, thu hoạch tháng 12 – 1dl, dưa leo bò và dưa giàn đều trồng được. Vụ này thời tiết lạnh, thường có dịch bọ trĩ và bệnh đốm phấn phát triển mạnh nên phải đầu tư cao.

– Vụ Xuân Hè: Gieo tháng 1-2 dl, thu hoạch 3 – 4 dl, mùa này nhiệt độ cao thích hợp

cho dưa leo trồng đất. Cuối mùa nắng, thời tiết khắc nghiệt nhất trong năm, lượng

nước bốc thoát qua mặt đất và lá dưa nhiều, nếu không tưới đủ nước cây sinh trưởng kém thân ngắn, lá nhỏ, hoa trái ít và cho năng suất thấp.

Dưa leo có yêu cầu đất nghiêm khắc do bộ rễ yếu và sức hấp thụ của rễ kém, nếu gặp hạn hay úng hoặc nồng độ phân cao bộ rễ dưa dễ bị vàng khô, vì thế nên trồng dưa trên đất có thành phần cơ giới nhẹ như cát pha, đất thịt nhẹ thoát thủy tốt, có nhiều chất hữu cơ, pH từ 6,5-7,5.

Nên làm đất kỹ. Đất mặt phải cày cuốc sâu, lên líp cao 20-25 cm để trồng trong mùa mưa hoặc trồng có làm giàn, mùa nắng trồng dưa thả bò trên đất ruộng hay đất thoát nước tốt chỉ cần đào hộc trồng, không cần lên líp. Líp trồng có thể phủ bạt plastic hay rơm rạ để giữ ẩm.

Hạt dưa leo nảy mầm rất nhanh và tỉ lệ nảy mầm cao nên có thể tỉa thẳng 2-3 hạt/lổ,

gieo sâu 2-3 cm và lấp tro trấu. Trồng giống F1 để tiết kiệm giống và chăm sóc cây con được đều, nên gieo cây con trong bầu đất và đem trồng khi có lá thật. Trồng mỗi lổ 1 cây, các giống ít đâm nhánh trồng 2-3 cây/lổ. Khoảng cách trồng 0,8-1,5m x 0,3-0,4m, mật độ 30.000-50.000 cây/ha. Dưa giàn trồng hàng đơn hay hàng đôi đều được, mùa thuận nên trồng dày để có năng suất cao, mùa nghịch nên trồng thưa để dễ chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh.

Lượng giống trồng cho 1 ha tùy phương pháp trồng. Dưa thả bò, dưa địa phương tỉa thẳng cần 1-3 kg giống/ha; dưa F1 – cần 0,5-0,8 kg hạt/ha.

Nhu cầu dinh dưỡng của dưa leo khá cao, dưa leo hấp thụ mạnh nhất là Kali, kế đến là đạm. Dưa leo mẫn cảm với chất dinh dưỡng trong đất và không chịu được nồng độ phân cao. Vì vậy, phân được bón thúc nhiều lần thay vì bón tập trung. Ở giai đoạn đầu của sự sinh trưởng dưa hấp thụ nhiều đạm hơn các chất khác; đến khi dưa phân nhánh và kết trái dưa mới hấp thụ mạnh Kali. Tuy nhiên bón đạm dư thừa dẫn tới tình trạng cây tăng trưởng mạnh và ra nhiều hoa đực.

Lượng phân bón tùy theo điều kiện dinh dưỡng có sẳn trong đất và nhu cầu của cây

dưa leo qua từng giai đoạn sinh trưởng. Đối với giống lai nhập nội cho năng suất cao, cần bón phân nhiều hơn giống điạ phương.

Công thức phân thường dùng cho dưa leo trồng ở đồng bằng là:

N : 140 – 220 kg/ha

P2O5 : 150 – 180 kg/ha

K2O : 120 – 150 kg/ha

Dựa vào công thức trên có thể bón cho 1 ha dưa leo:

1 tấn phân (16-16-8), 100 kg Urea, 50 kg DAP và 100 kg KCl, hoặc 200 – 300 kg Urea, 500 – 700 kg Super Lân, 150 – 200 kg KCl, 20-25 tấn phân chuồng và 1-2 tấn tro trấu.

Ở những vùng có tập quán bồi bùn, phân thúc được chia làm 2 lần bón 2 bên líp vào 12 và 20 NSKG, sau đó bồi bùn lên mặt líp để lấp phân. Phân bón nuôi trái cũng được chia làm nhiều lần sau các đợt thu trái. Ngoài ra, có thể phun bổ sung phân qua lá để tăng tỉ lệ trái loại 1.

 Hạn chế côn trùng và bệnh hại: Mặt màu bạc của màng phủ phản chiếu ánh

sáng mặt trời nên giảm bù lạch, rầy mềm, giảm bệnh do nấm tấn công ở gốc

thân và đốm trên lá chân.

 Ngăn ngừa cỏ dại: Mặt đen của màng phủ ngăn cản ánh sáng mặt trời, làm hạt

cỏ bị chết trong màng phủ.

Điều hoà độ ẩm và giữ cấu trúc mặt đất: Màng phủ ngăn cản sự bốc hơi nước

trong mùa nắng, hạn chế lượng nước mưa nên rễ cây không bị úng nước, giữ

độ ẩm ổn định và mặt đất tơi xốp, thúc đẩy rễ phát triển, tăng sản lượng.

 Giữ phân bón: Giảm rửa trôi của phân bón khi tưới nước hoặc mưa to, ít bay

hơi nên tiết kiệm phân.

 Tăng nhiệt độ đất: Giữ ấm mặt đất vào ban đêm (mùa lạnh) hoặc thời điểm mưa

dầm thiếu nắng mặt đất bị lạnh.

 Hạn chế độ phèn, mặn: Màng phủ làm giảm sự bốc hơi qua mặt đất nên phèn, mặn được giữ ở tầng đất sâu, giúp bộ rễ hoạt động tốt hơn.

5.2. Cách sử dụng màng phủ nông nghiệp

– Vật liệu và qui cách: Dùng 2 cuồn màng phủ khổ rộng 0.9-1m trồng dưa leo hàng

đơn, còn hàng đôi 1,5 cuồn màng khổ 1,2-1,4 m, diện tích vải phủ càng rộng thì hiệu

quả phòng trừ sâu bệnh càng cao. Chiều dài mỗi cuồn màng phủ là 400 m, khi phủ liếp mặt xám bạc hướng lên, màu đen hướng xuống.

– Lên liếp: Lên liếp cao 20-40 cm tùy mùa vụ, mặt liếp phải làm bằng phẳng không

được lồi lõm vì rễ khó phát triển và màng phủ mau hư, ở giữa liếp hơi cao hai bên thấp để tiện việc tưới nước.

– Rãi phân lót (liều lượng cụ thể hướng dẫn bên dưới): Trồng phủ rơm nên bón lót

lượng phân nhiều hơn vì màng phủ hạn chế mất phân và không bị cỏ dại canh tranh. Có thể giảm 20% lượng phân so với không dùng màng phủ.

– Xử lý mầm bệnh: Phun thuốc trừ nấm bệnh như hoạt chất Matalaxyl hay Azoxystrobin đều trên mặt liếp trước khi đậy màng phủ.

– Đậy màng phủ: Mùa khô nên tưới nước ngay hàng trồng cây trước khi đậy màng

phủ. Khi phủ kéo căng vải bạt, hai bên mép ngoài được cố định bằng cách dùng dây

chì bẻ hình chữ U mỗi cạnh khoảng 10 cm ghim sâu xuống đất (dây chì sử dụng được nhiều năm) hoặc dùng tre chẻ lạc ghim mé liếp.

Tưới nước: mùa nắng tưới 1 ngày 2 lần vào buổi sáng và buổi chiều. Tăng cường

lượng nước tưới và diện tích tưới xung quanh gốc khi cây lớn, nhất là thời kỳ ra hoa

trái rộ. Cần phải thoát nước tốt trong mùa mưa. Trong trường hợp tưới rãnh, không

nên để nước quá cao trong mương tưới khi cây lớn vì có thể làm hạn chế hoặc hư rễ dưa mọc dài ra mương, tốt nhất là rút cạn nước trong mương sau khi tưới.

Phủ rơm, làm giàn: sau các lần bón thúc, cây bỏ vòi ngã ngọn bò. Trồng dưa bò đất

phải đậy rơm xung quanh gốc để giữ ẩm hoặc rải rơm rạ khắp mặt ruộng cho dưa bò, đồng thời bảo vệ trái khỏi hư thối do tiếp xúc trực tiếp với đất ẩm và rơm cũng hạn chế sự phát triển của cỏ dại.

Đối với dưa trồng giàn, khi cây bắt đầu có tua cuốn (20 NSKG) thì làm giàn kiểu chữ

nhân, cao khoảng 2 m. Giàn bằng chà gai tốt hơn tre sậy vì chà gai có nhiều nhánh

ngang, dưa dê bám khi bò và sử dụng được 2-3 vụ, cần 40.000-50.000 cây chà/ha .

Giàn cũng có thể làm cố định bằng cọc tràm và dây kẽm để sử dụng được 3-5 năm.

Hiện nay, việc sử dụng lưới nilon để làm giàn cho dưa leo cũng được phổ biến trong sản xuất vì giảm bớt được số lượng cây giàn, giảm chi phí, thao tác nhanh gọn và dùng được nhiều mùa.

Dưa ăn trái tươi thu hoạch lúc trái trông ngon nhất, vỏ trái có màu xanh mượt, còn lớp phấn trắng, trái suông đẹp và đầu trái còn cánh hoa chưa rụng. Thời gian thu trái kéo dài 20-30 ngày, thu cách ngày 1 lần, lúc rộ có thể thu mỗi ngày để trái vừa lứa, đồng đều, dễ bán. Năng suất dưa chuột 15-17 tấn/ha, dưa leo địa phương 20-30 tấn/ha và các giống lai 30-50 tấn/ha.

Nguồn: Tổng hợp

– Tay quai, bình tưới dạng nhỏ (trồng trên chậu/thùng)

– Khay ươm, chậu/thùng trồng cây.

– Cuốc, xẻng (nếu trồng trên nền đất)

– Kéo cắt tỉa cành, găng tay làm vườn

Bước 2: Chọn giống – Chuẩn bị đất trồng Cách chọn giống

– Chọn hạt chắc, hạt to tròn, mẩy, không bị lép, tỷ lệ nảy mầm cao, mua hạt giống ở nơi có nguồn gốc rõ ràng, thương hiệu uy tín.

Cách làm đất

– Đất trồng phải làm thật tơi xốp, chọn đất cát pha, có chứa nhiều dinh dưỡng hữu cơ. Trộn đất với trấu, gỗ mùn, phân động vật hay phân xanh hữu cơ.

– Trước khi trồng 7-10 ngày, nên bón lót vôi bột.

– Trộn đều đất và phân chuồng/phân hữu cơ sinh học theo tỷ lệ 7/3. Trộn thêm 20g phân lân + 20g NPK + 50g vôi + 20g hữu cơ vi sinh vào mỗi thùng xốp.

– Đổ đất vào thùng xốp lớp dày chừng 20-30cm, xới cho đều để phân thấm vào đất làm tăng độ pH cho để cung cấp dinh dưỡng cho cây thời kỳ đầu.

– Ngâm hạt giống dưa leo trong nước ấm từ 32-35 o C trong 2-3h sau đó vớt hạt ra rửa sạch.

– Ủ trong khăn ẩm trong vòng 3-5 ngày dưới nhiệt độ 27-30 o C. Phải giữ đủ ẩm cho bọc hạt giống, hạt lên mầm thì có thể đem đi gieo.

– Gieo hạt trực tiếp lên đất hoặc gieo hạt vào lỗ (sâu 1cm) trên khay ươm (đất đã được làm tơi xốp đủ độ ẩm và dưỡng chất cho cây) phủ 1 lớp đất và tưới nước đủ ẩm.

– Đặt chậu nơi có nắng ấm để hạt nhanh nảy mầm, tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng.

– 1 tuần sau gieo hạt sẽ nảy mầm, đến khi cây ra 3-4 lá, đạt 10-15cm đã cứng cáp thì có thể bứng cây ra chậu trồng.

– Trồng cây vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát, để cây ở nơi râm mát cho cây hồi xanh bén rễ.

– Cây dưa leo cần 6-8h nắng mỗi ngày, nên phải được trồng ở nơi có ánh sáng nhiều để cây nhanh phát triển, ra hoa đậu quả.

– Làm giàn: 2-3 tuần sau trồng là thời điểm dưa leo ra tua cuốn, tiến hành làm giàn.

– Tưới nước: 2 lần/ngày nhưng chỉ tưới đủ ẩm, tránh tưới quá ít khiến cây thiếu nước hoặc quá nhiều gây ra tình trạng úng.

+ Bón đạm và phân NPK 2 lần/tháng.

+ 2 tuần đầu: Phủ phân chuồng, rơm rạ để giữ ẩm cho đất tốt hơn.

+ Tuần thứ 3 bạn cần bón đạm + lân + kali, hoà vào nước để tưới cho cây. Phun HVP 401 giúp cây phát triển thân, lá và rễ.

+ 30-50 ngày sau trồng, là thời điểm cây cần nhiều dưỡng chất phải tăng cường nước, phun HVP Auxin Organic, trộn phân lân, đạm, kali hòa vào nước tưới để giúp cây ra nhiều hoa, đậu nhiều trái. Sau kho tưới phân nên tưới lại bằng nước để tránh làm cháy rễ cây.

– Thường xuyên nhặt sạch cỏ, cắt bỏ lá già, các nhánh phụ để tạo độ thông thoáng cho cây.

Thu hoạch và bảo quản

– 60-80 ngày sau khi trồng thì có thể thu hoạch, nên thu hoặc dưa leo vào sáng sớm.

– Sau từng đợt thu bón kali và đạm 2 tuần/lần để cung cấp dinh dưỡng cho cây nuôi trái cho lứa tiếp theo.

Yêu cầu về đất trồng:

Cây dưa leo (dưa chuột) có bộ rễ phát triển kém, sức hấp thu của rễ lại yếu nên dưa chuột yêu cầu đất trồng khắt khe hơn so so với cây trồng khác trong họ. Đất trồng thích hợp là đất có thành phần cơ giới nhẹ như cát pha, đất thịt nhẹ, độ pH thích ứng 5,5 – 6,5.

Nghiên cứu về hiệu suất sử dụng phân khoáng chủ yếu của dưa chuột cho thấy dưa chuột sử dụng kali với hiệu suất cao nhất, tiếp đến là đạm, rồi lân. Dưa chuột không chịu được nồng độ phân cao nhưng lại nhanh chóng phản ứng với hiện tượng thiếu dinh dưỡng.

Theo tính toán của các nhà khoa học, để cây dưa chuột đạt năng suất 35 tấn/ha thì dưa chuột cần phải hút 70kg N; 50 kg P 2O 5; 120 kg K 2 O tương đương với 150 kg urê; 300 kg super lân; 200 kg KCl.

1. Bón phân cho cây dưa leo con trong vườn ươm

– Vườn ươm không cần bón nhiều phân thúc

– Trường hợp bón phân thúc khi cây sinh trưởng phát triển kém:

+ Phân đạm 0,1% (10g/10 lít nước) pha với nước sạch

+ Bón thúc tối đa 2 lần (lần 1 khi cây có 2 – 3 lá thật, lần 2 sau lần 1 khoảng 7 – 10 ngày)

Lưu ý: Trước khi nhỏ đi trồng 10 ngày không được bón thúc

– Không nên bón thúc nhiều lần làm cây con quá tốt, non, khả năng chống chịu kém, khi trồng ra ruộng sản xuất tỷ lệ sống kém.

Dưa leo có 2 lá thật

2. Bón phân cho cây dưa leo (dưa chuột) giai đoạn sản xuất

Bón lót: Bón trước khi trồng dưa leo

Bón lót khi trồng dưa leo

– Phân chuồng hoai mục (hoặc phân hữu cơ vi sinh): Bón 10 – 15 tấn/1ha (500 – 750kg/sào Trung bộ, 360 – 540kg/sào Bắc bộ).

– Phân Supe lân: 400kg/ha (20kg/ sào Trung bộ, 15kg sào Bắc bộ).

– Phân DAP: 50 – 60kg/ha (2,5 – 3kg/sào Trung bộ, 1,8 – 2,1kg/sào Bắc bộ).

Lưu ý: Kết hợp rải vôi bột (1000kg/ha, 35 – 50kg/sào), thuốc trừ sâu Furadan hoặc Basudin 10H để phòng sâu bệnh tồn tại trong đất và sâu xám hại cây con.

Bón thúc lần 1: Khi cây dưa leo có 3 – 5 lá thật, cây sắp có tua cuống

Ruộng dưa leo mới có tua cuống

– Phân DAP: 170 – 200 kg/ha (8,5 – 10kg/sào Trung bộ, 6 – 7kg/sào Bắc bộ)

– Phân Urê: 100 – 150kg/ha (5 – 7,5kg/sào Trung bộ, 3,5 – 5,5kg/sào Bắc bộ)

– Phân Kali: 100kg/ha (5kg/sào Trung bộ, 3,6kg sào Bắc bộ)

Cách bón: Đục lỗ các gốc khoảng 15 cm bỏ phân lấp đất lại sau dó tưới nước hay pha loãng lượng phân trên vào nước để tưới.

Chú ý: sau khi tưới phân xong nên tưới nước lại để tránh phân làm cháy rễ cây.

Bón thúc lần 2: khi cây sắp ra hoa đầu tiên

Tưới phân cho ruộng dưa ra những bông hoa đầu tiên

– Phân DAP: 150 – 200 kg/ha (7,5 – 10kg/sào Trung bộ, 5,5 – 7kg/sào Bắc bộ)

– Phân Urê: 100 – 150kg/ha (5 – 7,5kg/sào Trung bộ, 3,5 – 5,5kg/sào Bắc bộ)

– Phân Kali: 150kg/ha (7,5kg/sào Trung bộ, 5,5kg sào Bắc bộ)

Cách bón: pha loãng phân tưới có cây dưa leo, chú ý pha loãng để tránh làm hư rễ cây.

Bón thúc trong thời gian thu hoạch, cứ sau 2 – 3 đợt hái trái

– Phân NPK 20.20.15: 50 – 70kg/ha (2,5 – 3,5kg/sào Trung bộ, 1,8 – 2,5kg/sào Bắc bộ)

Cách bón: pha loãng phân tưới có cây dưa leo, chú ý pha loãng để tránh làm hư rễ cây.

Nên bón phân sau khi hái trái và bổ sung các chế phẩm phân bón lá để tăng tỷ lệ đậu trái, trái đều đẹp

3. Sử dụng các chất điều tiết sinh trưởng, ra hoa đậu quả

– Sử dụng các loại phân bón lá để cung cấp kịp thời và hiệu quả nguồn vi lượng phù hợp với từng giai đoạn phát triển của cây. Có thể sử dụng các sản phẩm phân bón lá theo quy trình sau:

– Khi cây có 3 – 4 lá thật phun các loại phân bón lá chuyên dùng cho cây dưa leo, 7 ngày phun lập lại 1 lần giúp cây phát triển tốt thân, lá và rễ, đến trước khi cây bắt đầu ra hoa rộ thì ngưng phun.

– Khi thấy cây chuẩn bị ra hoa rộ phun các loại phân bón lá có chứa Auxin giai đoạn ra hoa tạo quả giúp cây ra nhiều hoa, đậu nhiều trái. Khi cây bắt đầu ra hoa và đậu trái rộ phun các loại phân bón lá Có chứa Kali, Lân + trung, vi lượng Magie và Bo để cung cấp kiệp thời dinh dưỡng cho cây và tăng đậu trái.

1. Phạm vi áp dụng: Quy trình kỹ thuật này áp dụng để sản xuất, sơ chế dưa chuột an toàn 2. Quy định chung: 2.1. Điều kiện sản xuất rau an toàn: – Chọn đất không bị ô nhiễm, không chịu ảnh hưởng của chất thải công nghiệp, bệnh viện và các nguồn ô nhiễm khác… – Nguồn nước tưới là nước sạch: Nước sông có dòng chảy luân chuyển không bị ô nhiễm hoặc nước giếng khoan sạch. – Không sử dụng phân chuồng tươi hoặc nước phân tươi để bón hoặc tưới. – Thu hoạch đảm bảo thời gian cách ly sau khi phun thuốc bảo vệ thực vật. 2.2. Dưa chuột an toàn là dưa chuột sạch, không bụi bẩn tạp chất, quả không bị giập nát, hấp dẫn về hình thức, tươi, không có vết sâu bệnh. Thu hoạch đúng độ chín khi đạt chất lượng cao. 2.3 – Hàm lượng Nitrat nhỏ hơn hoặc bằng 150 mg/kg sản phẩm tươi. Dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, các kim loại nặng, vi sinh vật gây hại dưới ngưỡng cho phép

3. Quy trình kỹ thuật sản xuất:

Giống dưa chuộtNếp 1 do Viện Cây lương thực và CTP chọn tạo có khả năng sinh trưởng phát triển tốt, trồng được 2 vụ/năm (vụ Đông Xuân và vụ Xuân sớm.Giống có thời gian sinh trưởng 90 -100 ngày ở vụ Đông Xuân (Gieo hạt từ 1/1 – 20/1 sau dịp tiết Đông Chí 15-20 ngày là tốt nhất), 110 – 120 ngày ở vụ Xuân sớm (gieo hạt từ 20/1-20/2 trước dịp tiết lập xuân 20-25 ngày là tốt nhất); giống có khả năng chống chịu sâu bệnh và khả năng thích ứng khá với điều kiện bất thuận ở các tỉnh đồng bằng Sông Hồng, năng suất cao 30 – 40 tấn/ha/vụ, chất lượng tốt, dạng hình đẹp, quả thon dài 20 – 25cm, vỏ xanh sáng có u vấu, cùi dày, ít hạt ăn rất ngon, có hương thơm đặc trưng; đặc biệt giống chịu lạnh tốt, thị trường rất ưa chuộng, cho hiệu quả kinh tế cao (thu nhập 95 – 120 triệu đồng/ha/vụ, lãi thuần 65-80 triệu đồng/ha). 3.2. Thời vụ gieo hạtVụ đông xuân : Gieo hạt vào 1/1 – 20/1 sau dịp tiết Đông Chí 15-20 ngày là tốt nhất.Vụ xuân sớm: Gieo hạt từ 20/1-20/2 trước dịp tiết lập xuân 20-25 ngày là tốt nhất: Không nên trồng dưa chuột ở những vùng có mưa lớn kéo dài, những vùng có nhiệt độ thấp (nhiệt độ dưới 15,5 0C), thay đổi thất thường, chênh lệch nhiệt độ ngày và đêm quá lớn, nhiệt độ thích hợp từ 25 0C đến 30 0C.

– Đất trồng tốt nhất là đất thịt nhẹ, cát pha, phù sa ven sông, giàu mùn và chất dinh dưỡng, dễ tưới, tiêu. – Đất được cày ải, sạch cỏ dại, bừa nhỏ vừa phải.được lên luống theo kích thước sau: + Vụ Đông Xuân trồng dưa chuột Nếp 1 cắm giàn thì lên luống rộng 1,6m (cả rãnh), cao 25 – 30 cm, rãnh rộng 25 – 30 cm. Trồng 2 hàng trên luống hàng cách hàng 75 – 80 cm, cây cách cây 30 – 35cm. + Có thể trồng dưa chuột không cắm giàn để bò trên mặt luống thì để luống rộng 3,8 – 4,2 m (cả rãnh luống), cao 25 – 30 cm. Trồng 2 hàng trên luống hàng cách hàng 2,5 – 3,0m; cây cách cây 30 – 35 cm.

+ Dưa chuột có thể gieo thẳng hoặc gieo vào bầu. Lượng hạt cần 1,4 – 1,6 kg hạt/ha. + Hạt được ngâm 6 – 8 giờ bằng nước sạch, ủ cho nứt nanh rồi đem gieo. Gieo xong phủ 1 lớp hỗn hợp đất bột + mùn mục (tỷ lệ 1 : 1) đã được xử lý bằng vôi bột 10 kg + 1,0 kg thuốc Basudin /tấn hỗn hợp. + Gieo bầu bằng túi polyetylen kích thước 7 x 10 cm có đục lỗ (có thể dùng bầu bằng lá chuối). Bầu chứa đầy hỗn hợp đất+ mùn nói trên. Gieo mỗi bầu 1 – 2 hạt. Gieo xong phủ kín hạt, tưới nước đủ ẩm cho hạt nẩy mầm. Cây con được 1 lá thật đưa ra trồng (sau mọc 7 – 10 ngày) theo đúng khoảng cách ở mùa vụ tương ứng đã nêu ở trên. Trồng xong thường xuyên tưới đảm bảo độ ẩm cho cây sinh trưởng phát triển tốt.

Trồng dưa chuột an toàn cần được bón phân N : P : K cân đối. Lượng phân bón cho 1 ha dưa chuột như sau:

* Đánh rạch hoặc bổ hốc thành 2 hàng trồng, dùng toàn bộ phân chuồng, phân khoáng và vôi bột bón vào rạch (hốc) đảo đều với đất lấp đầy rạch (hốc) trước khi trồng 1 – 2 ngày. : Bón thúc cho dưa chuột làm 3 đợt:+ Đợt 1 : Sau trồng 7 – 19 ngày, khi cây có 5 – 6 lá thật. Bón xung quanh gốc, cách gốc 15 – 20 cm kết hợp vun xới phá váng.+ Đợt 2 : Sau trồng 20 – 25 ngày. Bón giữa hai hốc kết hợp vun cao cắm giàn.+ Đợt 3 : Sau trồng 30 – 40 ngày (sau khi thu quả đợt đầu), hoà nước tưới vào giữa luống hoặc rắc vào giữa luống kết hợp tưới thấm vào buổi chiều mát (chỉ thu hoạch đợt quả tiếp theo sau khi bón thúc ít nhất 7 ngày để nâng cao chất lượng quả). Nếu cây sinh trưởng phát triển kém thì có thể tưới thêm phấn NPK 16:16:8 hòa loãng nồng độ 5%. 3.6. Chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh 3.6.1. Chăm sóc – Thời kỳ cây con cần tỉa bớt cây xấu, bị bệnh, đảm bảo đúng mật độ, khoảng cách. – Khi cây mới trồng, thường xuyên tưới nhẹ nước lã cho cây mau bén rễ hồi xanh. – Cắm giàn : sau trồng 25 – 30 ngày tiến hành cắm giàn cho dưa chuột, khi cây có thân lá phát triển tốt, thường xuyên buộc cây để tránh cây đổ, gục ngã bảo vệ các tầng quả không bị chạm đất gây bụi bẩn, sâu bệnh. – Nếu không cắm giàn thì nên phủ rạ khi cây bắt đầu phát tua cuốn để cho cây bám và phát triển bình thường – Làm sạch cỏ dại kết hợp vun xới, loại bỏ cây bị bệnh, tạp lẫn. Tưới đủ độ ẩm cho cây sinh trưởng phát triển bình thường. Khi cây vào kỳ ra quả rộ có thể tưới nước vào rãnh luống (ngập 1/3 luống, không để tràn gây úng). – Khi gặp mưa to phải rút hết nước, không gây ngập úng tạo điều kiện dịch bệnh phát triển. – Nước tưới phải sạch, tuyệt đối không dùng nước thải công nghiệp, nước phân tươi, nước ô nhiễm. Có điều kiện dùng nước sạch tưới thấm (giọt), phun mưa (không tưới phun mưa vào lúc chiều tối).3.6.2. Phòng trừ sâu bệnh – Thực hiện các biện pháp phòng trừ sâu bệnh bằng phương pháp phòng trừ dịch hại tổng hợp (IPM). Trước khi trồng cần vệ sinh đồng ruộng: làm sạch cỏ, cày đất sớm để trừ các trứng, nhộng, sâu non… có trong đất. – Luân canh với cây lúa nước: 2 vụ lúa và 1 vụ màu hoặc1 lúa và 2 màu. Nếu trồng chuyên canh màu, tuyệt đối không trồng trên đất của cây trồng trước là cây cùng họ bầu bí. Trước khi trồng cây cần xử lý đất bằng thuốc Basudin, Vibam 5H liều lượng 25 – 27 kg/ha. Thường xuyên kiểm tra đồng ruộng phát hiện và diệt sớm các ổ trứng, sâu non. – Sâu xanh, sâu đục quả dùng Padan 95 WP 0,1%, Sherpa 25EC 0,1% … phun cho cây. – Sâu vẽ bùa dùng Thuốc thảo mộc Artoxid 0,5%, Confidor 0,1%… phun cho cây. – Rệp xanh: Confidor 0,1%,Oncol 20EC 0,3%, Marshal 200EC 0,2%…phun cho cây. – Bệnh sương mai dùng: Zineb 80 WP, Mancozeb80 BTN 0,25%. Ridomill 72wp, Daconil 75MZ 0,1 – 0,25%… phun cho cây, đặc biệt chú ý phun cả mặt dưới lá. – Phấn trắng dùng: Anvil 5SC 0,25%, Bavistyn 50FL, Viben-C 50BTN 0,2%… phun cho cây vào buổi chiều mát, khô lá. * Chú ý: Tuân thủ thời gian cách ly của từng loại thuốc theo sự hướng dẫn của đơn vị sản xuất thuốc ghi trên bao bì – Phun phòng trừ sâu bệnh hại cần phun triệt để ở thời kỳ cây con, trong thời gian thu quả dùng thuốc sinh học BT. … 3.7 Thu hoạch, bảo quản Thu đúng lúc, đúng lứa quả, thu vào buổi sáng sớm, không để dập nát, xây sát, nên dùng các xô nhựa sạch thu quả, quả xếp vào các thùng gỗ nhỏ (kích thước 30 x 50 x 20cm) xếp 2 – 3 lớp dưa chuột. Bảo quản nơi thoáng mát.

Ảnh: cây Dưa chuột Nếp 1được Hội Nông dân huyện Gia Lộc triển khai tại xã Hoàng Diệu, Nhật Tân, Thống Kênh:

Tác giả: Tiến sĩ Đào Xuân Thảng – Nguyên Phó viện trưởng Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm (Biên tập và ảnh: Nguyễn Văn Trung – Phó Chủ tịch Hội Nông dân huyện sưu tầm)