Top 10 # Quy Trình Kỹ Thuật Trồng Dưa Chuột Xem Nhiều Nhất, Mới Nhất 3/2023 # Top Trend

Dưa chuột là loại rau ăn trái thường được chọn trồng tại nhà do tính chất dễ trồng và dễ chăm sóc. Vậy quy trình và kỹ thuật trồng dưa chuột baby tại nhà như thế nào?

Quy trình kỹ thuật trồng dưa chuột baby tại nhà

Với tính chất dễ trồng, thời gian thu hoạch ngắn ( 40- 45 ngày), chỉ 30 ngày sau khi trồng, những quả dưa baby đã bắt đầu xuất hiện, dưa chuột baby rất sai trái, những nụ trái baby xoắn xít nhau xen trong nách lá. Đặc biệt chúng còn chứa nguồn dinh dưỡng rất cao. Vì thế nếu yêu thích loại rau quả này bạn có thể áp dụng quy trình chăm sóc và điều trị như sau:

Theo một gia đình sinh viên Cao đẳng Dược TP HCM – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur, bạn có thể gieo thẳng hạt giống hoặc ngâm ủ nếu các bạn muốn kiểm soát tốt hạt giống, bằng cách:

Ngâm hạt trong nước ấm khoảng 38º C – 45º C ( 2 sôi + 3 lạnh) trong 4-5 giờ

Vớt hạt giống ra và để ráo sau đó ủ trong bông gòn ẩm ( hoặc vải mềm) khoảng 36 – 48 giờ, các hạt sẽ nhú mầm.

Chuẩn bị ly ươm hạt, xơ dừa đã xử lý và đất dinh dưỡng .

Trộn xơ dừa xử lý và đất dinh dưỡng theo tỉ lệ 2:1

Cho giá thể ươm vào 2/3 ly ươ

Dùng bình phun sương tưới ẩm giá thể trong ly sau đó cho hạt giống vào và phủ 1 lớp giá thể trên mặt hạt giống

Sau 3 ngày ươm các lá mầm xuất hiện ( Với hạt giống đã qua ngâm ủ)

Các chuyên gia tư vấn nông nghiệp cho biết, sau 1 tuần cây con trong ly ươm đã cứng cáp , rễ cây ăn lan hết trong ly ươm là đến lúc chúng ta đem chúng ra túi bầu hoặc chậu. Hai tuần sau khi cho ra túi bầu cây dưa đã phát triển mạnh cả về bộ rễ cũng như thân ,lá thì cần chuẩn bị chậu hoặc túi bầu kích thước tối thiểu là 35 x 45 cho giai đoạn sinh trưởng và ra hoa kết trái. Đất trồng để dùng cho giai đoạn này cần loại đất hỗn hợp tơi xốp, giàu dinh dưỡng có bán trên thị trường.

Chăm sóc dưa leo baby cho năng suất cao

Cây dưa leo baby khỏe mạnh sẽ phát triển tốt và ít bị sâu bệnh,muốn cây khỏe ngay từ giai đoạn túi bầu ta nên bón phân hữu cơ hoai mục hoặc đất dinh dưỡng ( phân trùn quế) một lớp mỏng 2-3 cm trên mặt túi bầu hoặc chậu. Có thể dùng thêm phân bón 30-10-10 phun lên lá, 7-10 ngày /lần trong 3 tuần đầu của giai đoạn cây con, hoặc phân NPK 16-16-8 phun trực tiếp lên lá .

Tuần thứ 4 cây dưa bắt đầu giai đoạn ra hoa, kết trái. Giai đoạn này ngoài việc thường xuyên cho đất sạch để vun gốc, bón thêm phân hữu cơ, phân trùn quế, cần thiết phải bón thêm phân vô cơ DAP hoặc NPK tím 15 – 5- 20 – 3,5 TE định kỳ 10-15 ngày / lần để cây dưa cứng cáp, tăng tỉ lệ đậu trái. Việc bón thêm phân vô cơ cho cây trồng trong chậu là cần thiết do việc hạn chế dinh dưỡng đối với cây trồng trong chậu.

Tùy điều kiện và cách sáng tạo của người trồng, giai đoạn này chúng ta sẽ làm giàn cho dây dưa

Dưa chuột baby ưa nắng, ưa nước chúng ta cần chọn nơi trồng nhiều nắng, những ngày nắng cần tưới nhiều nước ( ngày tưới đẫm 2 lần), ngày mưa nhiều cần hạn chế nước, tránh để đất ẩm ướt nhiều, dễ phát sinh sâu bệnh.

Dưa baby rất sai trái, nên quan sát và tỉa bớt trái sâu, trái yếu để tập trung dinh dưỡng cho những trái còn lại.

Phòng bệnh: Giai đoạn cây con ( 3 tuần đầu tiên trồng trong túi bầu nhỏ) cây dễ nhiễm nấm bệnh và chết dây, chúng ta sẽ dùng nấm đối kháng trichoderma để phòng ngừa. Các bạn có thể dùng Trichmix DT dạng bột dễ hòa tan phun trực tiếp lên đất trồng 5-7 ngày / lần.

Dưa chuột baby dễ bị sâu ăn lá, bọ cánh cam và bọ cánh chấm tấn công lá, bám vào quả non hút nhựa làm trái dễ rụng, chúng ta phải thường xuyên kiểm tra bắt hoặc đuổi chúng đi.

Khi cây thiếu nước, thiếu dinh dưỡng thường sinh rầy rệp. Nếu chúng quá nhiều và gây hại cho cây ta có thể diệt bằng Anvado 100WP, sec saigon hay Regent 800WG kết hợp với phun phân bón qua lá để giúp cây mau hồi sức

Sau 45 ngày trồng chúng ta sẽ bắt đầu thu hoạch trái. Trái dưa chuột baby vỏ mỏng màu xanh thẫm, suôn dài khoảng 10 – 12cm là bạn đã có thể bắt đầu thu hoạch.

Nguồn: chúng tôi – Tổng hợp

1. Phạm vi áp dụng: Quy trình kỹ thuật này áp dụng để sản xuất, sơ chế dưa chuột an toàn 2. Quy định chung: 2.1. Điều kiện sản xuất rau an toàn: – Chọn đất không bị ô nhiễm, không chịu ảnh hưởng của chất thải công nghiệp, bệnh viện và các nguồn ô nhiễm khác… – Nguồn nước tưới là nước sạch: Nước sông có dòng chảy luân chuyển không bị ô nhiễm hoặc nước giếng khoan sạch. – Không sử dụng phân chuồng tươi hoặc nước phân tươi để bón hoặc tưới. – Thu hoạch đảm bảo thời gian cách ly sau khi phun thuốc bảo vệ thực vật. 2.2. Dưa chuột an toàn là dưa chuột sạch, không bụi bẩn tạp chất, quả không bị giập nát, hấp dẫn về hình thức, tươi, không có vết sâu bệnh. Thu hoạch đúng độ chín khi đạt chất lượng cao. 2.3 – Hàm lượng Nitrat nhỏ hơn hoặc bằng 150 mg/kg sản phẩm tươi. Dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, các kim loại nặng, vi sinh vật gây hại dưới ngưỡng cho phép

3. Quy trình kỹ thuật sản xuất:

Giống dưa chuộtNếp 1 do Viện Cây lương thực và CTP chọn tạo có khả năng sinh trưởng phát triển tốt, trồng được 2 vụ/năm (vụ Đông Xuân và vụ Xuân sớm.Giống có thời gian sinh trưởng 90 -100 ngày ở vụ Đông Xuân (Gieo hạt từ 1/1 – 20/1 sau dịp tiết Đông Chí 15-20 ngày là tốt nhất), 110 – 120 ngày ở vụ Xuân sớm (gieo hạt từ 20/1-20/2 trước dịp tiết lập xuân 20-25 ngày là tốt nhất); giống có khả năng chống chịu sâu bệnh và khả năng thích ứng khá với điều kiện bất thuận ở các tỉnh đồng bằng Sông Hồng, năng suất cao 30 – 40 tấn/ha/vụ, chất lượng tốt, dạng hình đẹp, quả thon dài 20 – 25cm, vỏ xanh sáng có u vấu, cùi dày, ít hạt ăn rất ngon, có hương thơm đặc trưng; đặc biệt giống chịu lạnh tốt, thị trường rất ưa chuộng, cho hiệu quả kinh tế cao (thu nhập 95 – 120 triệu đồng/ha/vụ, lãi thuần 65-80 triệu đồng/ha). 3.2. Thời vụ gieo hạtVụ đông xuân : Gieo hạt vào 1/1 – 20/1 sau dịp tiết Đông Chí 15-20 ngày là tốt nhất.Vụ xuân sớm: Gieo hạt từ 20/1-20/2 trước dịp tiết lập xuân 20-25 ngày là tốt nhất: Không nên trồng dưa chuột ở những vùng có mưa lớn kéo dài, những vùng có nhiệt độ thấp (nhiệt độ dưới 15,5 0C), thay đổi thất thường, chênh lệch nhiệt độ ngày và đêm quá lớn, nhiệt độ thích hợp từ 25 0C đến 30 0C.

– Đất trồng tốt nhất là đất thịt nhẹ, cát pha, phù sa ven sông, giàu mùn và chất dinh dưỡng, dễ tưới, tiêu. – Đất được cày ải, sạch cỏ dại, bừa nhỏ vừa phải.được lên luống theo kích thước sau: + Vụ Đông Xuân trồng dưa chuột Nếp 1 cắm giàn thì lên luống rộng 1,6m (cả rãnh), cao 25 – 30 cm, rãnh rộng 25 – 30 cm. Trồng 2 hàng trên luống hàng cách hàng 75 – 80 cm, cây cách cây 30 – 35cm. + Có thể trồng dưa chuột không cắm giàn để bò trên mặt luống thì để luống rộng 3,8 – 4,2 m (cả rãnh luống), cao 25 – 30 cm. Trồng 2 hàng trên luống hàng cách hàng 2,5 – 3,0m; cây cách cây 30 – 35 cm.

+ Dưa chuột có thể gieo thẳng hoặc gieo vào bầu. Lượng hạt cần 1,4 – 1,6 kg hạt/ha. + Hạt được ngâm 6 – 8 giờ bằng nước sạch, ủ cho nứt nanh rồi đem gieo. Gieo xong phủ 1 lớp hỗn hợp đất bột + mùn mục (tỷ lệ 1 : 1) đã được xử lý bằng vôi bột 10 kg + 1,0 kg thuốc Basudin /tấn hỗn hợp. + Gieo bầu bằng túi polyetylen kích thước 7 x 10 cm có đục lỗ (có thể dùng bầu bằng lá chuối). Bầu chứa đầy hỗn hợp đất+ mùn nói trên. Gieo mỗi bầu 1 – 2 hạt. Gieo xong phủ kín hạt, tưới nước đủ ẩm cho hạt nẩy mầm. Cây con được 1 lá thật đưa ra trồng (sau mọc 7 – 10 ngày) theo đúng khoảng cách ở mùa vụ tương ứng đã nêu ở trên. Trồng xong thường xuyên tưới đảm bảo độ ẩm cho cây sinh trưởng phát triển tốt.

Trồng dưa chuột an toàn cần được bón phân N : P : K cân đối. Lượng phân bón cho 1 ha dưa chuột như sau:

* Đánh rạch hoặc bổ hốc thành 2 hàng trồng, dùng toàn bộ phân chuồng, phân khoáng và vôi bột bón vào rạch (hốc) đảo đều với đất lấp đầy rạch (hốc) trước khi trồng 1 – 2 ngày. : Bón thúc cho dưa chuột làm 3 đợt:+ Đợt 1 : Sau trồng 7 – 19 ngày, khi cây có 5 – 6 lá thật. Bón xung quanh gốc, cách gốc 15 – 20 cm kết hợp vun xới phá váng.+ Đợt 2 : Sau trồng 20 – 25 ngày. Bón giữa hai hốc kết hợp vun cao cắm giàn.+ Đợt 3 : Sau trồng 30 – 40 ngày (sau khi thu quả đợt đầu), hoà nước tưới vào giữa luống hoặc rắc vào giữa luống kết hợp tưới thấm vào buổi chiều mát (chỉ thu hoạch đợt quả tiếp theo sau khi bón thúc ít nhất 7 ngày để nâng cao chất lượng quả). Nếu cây sinh trưởng phát triển kém thì có thể tưới thêm phấn NPK 16:16:8 hòa loãng nồng độ 5%. 3.6. Chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh 3.6.1. Chăm sóc – Thời kỳ cây con cần tỉa bớt cây xấu, bị bệnh, đảm bảo đúng mật độ, khoảng cách. – Khi cây mới trồng, thường xuyên tưới nhẹ nước lã cho cây mau bén rễ hồi xanh. – Cắm giàn : sau trồng 25 – 30 ngày tiến hành cắm giàn cho dưa chuột, khi cây có thân lá phát triển tốt, thường xuyên buộc cây để tránh cây đổ, gục ngã bảo vệ các tầng quả không bị chạm đất gây bụi bẩn, sâu bệnh. – Nếu không cắm giàn thì nên phủ rạ khi cây bắt đầu phát tua cuốn để cho cây bám và phát triển bình thường – Làm sạch cỏ dại kết hợp vun xới, loại bỏ cây bị bệnh, tạp lẫn. Tưới đủ độ ẩm cho cây sinh trưởng phát triển bình thường. Khi cây vào kỳ ra quả rộ có thể tưới nước vào rãnh luống (ngập 1/3 luống, không để tràn gây úng). – Khi gặp mưa to phải rút hết nước, không gây ngập úng tạo điều kiện dịch bệnh phát triển. – Nước tưới phải sạch, tuyệt đối không dùng nước thải công nghiệp, nước phân tươi, nước ô nhiễm. Có điều kiện dùng nước sạch tưới thấm (giọt), phun mưa (không tưới phun mưa vào lúc chiều tối).3.6.2. Phòng trừ sâu bệnh – Thực hiện các biện pháp phòng trừ sâu bệnh bằng phương pháp phòng trừ dịch hại tổng hợp (IPM). Trước khi trồng cần vệ sinh đồng ruộng: làm sạch cỏ, cày đất sớm để trừ các trứng, nhộng, sâu non… có trong đất. – Luân canh với cây lúa nước: 2 vụ lúa và 1 vụ màu hoặc1 lúa và 2 màu. Nếu trồng chuyên canh màu, tuyệt đối không trồng trên đất của cây trồng trước là cây cùng họ bầu bí. Trước khi trồng cây cần xử lý đất bằng thuốc Basudin, Vibam 5H liều lượng 25 – 27 kg/ha. Thường xuyên kiểm tra đồng ruộng phát hiện và diệt sớm các ổ trứng, sâu non. – Sâu xanh, sâu đục quả dùng Padan 95 WP 0,1%, Sherpa 25EC 0,1% … phun cho cây. – Sâu vẽ bùa dùng Thuốc thảo mộc Artoxid 0,5%, Confidor 0,1%… phun cho cây. – Rệp xanh: Confidor 0,1%,Oncol 20EC 0,3%, Marshal 200EC 0,2%…phun cho cây. – Bệnh sương mai dùng: Zineb 80 WP, Mancozeb80 BTN 0,25%. Ridomill 72wp, Daconil 75MZ 0,1 – 0,25%… phun cho cây, đặc biệt chú ý phun cả mặt dưới lá. – Phấn trắng dùng: Anvil 5SC 0,25%, Bavistyn 50FL, Viben-C 50BTN 0,2%… phun cho cây vào buổi chiều mát, khô lá. * Chú ý: Tuân thủ thời gian cách ly của từng loại thuốc theo sự hướng dẫn của đơn vị sản xuất thuốc ghi trên bao bì – Phun phòng trừ sâu bệnh hại cần phun triệt để ở thời kỳ cây con, trong thời gian thu quả dùng thuốc sinh học BT. … 3.7 Thu hoạch, bảo quản Thu đúng lúc, đúng lứa quả, thu vào buổi sáng sớm, không để dập nát, xây sát, nên dùng các xô nhựa sạch thu quả, quả xếp vào các thùng gỗ nhỏ (kích thước 30 x 50 x 20cm) xếp 2 – 3 lớp dưa chuột. Bảo quản nơi thoáng mát.

Ảnh: cây Dưa chuột Nếp 1được Hội Nông dân huyện Gia Lộc triển khai tại xã Hoàng Diệu, Nhật Tân, Thống Kênh:

Tác giả: Tiến sĩ Đào Xuân Thảng – Nguyên Phó viện trưởng Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm (Biên tập và ảnh: Nguyễn Văn Trung – Phó Chủ tịch Hội Nông dân huyện sưu tầm)

1.1. Nhóm dưa trồng giàn: Canh tác phổ biến ở những nơi có điều kiện làm giàn. Các giống dưa trong nhóm này có:

– Mummy 331: Nhập nội từ Thái Lan, sinh trưởng khá, ra nhánh mạnh, bắt đầu cho thu hoạch 35-37 ngày sau khi gieo (NSKG), trái suông đẹp, to trung bình (dài 16-20 cm, nặng 160-200g), vỏ màu xanh trung bình, gai trắng, thịt chắc, phẩm chất ngon, dòn, không bị đắng, năng suất trung bình 30-50 tấn/ha.

– Giống 759: Nhập nội từ Thái Lan, sinh trưởng mạnh, cho thu hoạch 35-37 NSKG, trái thẳng, to trung bình, gai trắng, màu trái hơi nhạt hơn nhưng năng suất và tính chống chịu tương đương Mummy 331.

– Mỹ Trắng: Nhập nội từ Thái Lan, cây phát triển và phân nhánh tốt, cho thu hoạch 35 -37 NSKG, tỉ lệ đậu trái cao, trái to trung bình, màu trắng xanh, gai trắng, ít bị trái đèo ngay cả ở giai đoạn cuối thu hoạch.

– Mỹ Xanh: Nhập nội từ Thái Lan, cây sinh trưởng tốt, chống chịu tốt hơn giống Mỹ

Trắng, trái to tương đương Mỹ Trắng nhưng cho nhiều trái và năng suất cao hơn.

– Happy 2 và Happy 14: Nhập nội từ Hà Lan, cây phát triển rất mạnh nên cần giàn

1.1.2. Các giống dưa leo địa phương

– Dưa leo Xanh: Tăng trưởng khá, ít đâm nhánh nên phải trồng dầy, cho trái rất sớm

(32 – 35 NSKG), trái to trung bình, vỏ xanh trung bình, gai đen, dưa cho năng suất từ 20 – 40 tấn/ha. Khuyết điểm của giống là cho trái loại 2 nhiều vào cuối vụ và dễ nhiễm bệnh đốm phấn. Hiện nay giống này được Công ty Giống Cây Trồng Miền Nam chọn lọc thành giống cao sản.

– Dưa Tây Ninh: Tăng trưởng mạnh, đâm nhánh mạnh, hoa cái xuất hiện trên dây

nhánh nên cho thu hoạch trễ (40-42 NSKG), trái to dài hơn dưa leo xanh, vỏ xanh

trung bình, có sọc, 2 đầu hơi nhỏ hơn phần giữa trái. Dưa Tây Ninh chịu nóng tốt,

thích hợp canh tác trong thời điểm giao mùa hơn dưa Xanh và cho năng suất cao hơn.

Giống này cũng được Công ty Giống Cây Trồng Miền Nam chọn thành giống cao sản.

1.2. Nhóm dưa trồng trên đất: Trồng phổ biến ở những nơi không có điều kiện làm

giàn hay diện tích trồng lớn và canh tác trong mùa khô, phần lớn là giống địa phương:

– Dưa chuột: Cây bò dài 1m-1,5m, cho thu hoạch rất sớm (30-32 NSKG), nhiều trái và mau tàn. Trái nhỏ, ngắn (dài 10-12cm, nặng <100g), màu xanh nhạt, vỏ nhanh chuyển màu vàng sau thu hoạch, thịt trái mỏng, ruột to, ăn ngon giòn, được ưa chuộng để ăn tươi hoặc trộn giấm nhưng không có giá trị kinh tế cao.

– Dưa leo Phụng Tường: Tăng trưởng khá và ra nhánh mạnh, cho trái sớm (32-35

NSKG), trái dài trung bình, màu xanh trắng, gai đen, ruột đặc. Dưa Phụng Tường cho năng suất cao hơn và vỏ trái không chuyển sang vàng nhanh như dưa chuột nên được trồng phổ biến hơn.

Dưa leo có thể được trồng quanh năm. Tuy nhiên, dưa leo tăng trưởng tốt trong mùa mưa hơn mùa khô. Các vụ trồng khác nhau có thuận lợi và khó khăn cũng khác nhau:

– Vụ Hè Thu: gieo tháng 5-6 dl, thu hoạch tháng 7-8 dl, đây là thời vụ chính trồng dưa leo giàn. Mùa này dưa cho năng suất cao, ít sâu bệnh và giảm công tưới nước.

– Vụ Thu Đông: gieo tháng 7- 8 dl, thu hoạch 9 – 10 dl, do mưa nhiều, cây có cành lá

xum xuê, cho ít hoa trái. Trong thời kỳ trổ bông nếu gặp mưa liên tục vào buổi sáng thì cây đậu trái kém hoặc trái non dễ bị thối, vụ này dưa dễ bị bệnh đốm phấn nên thời gian thu hoạch ngắn.

– Vụ Đông Xuân: Gieo tháng 10 – 11 dl, thu hoạch tháng 12 – 1dl, dưa leo bò và dưa giàn đều trồng được. Vụ này thời tiết lạnh, thường có dịch bọ trĩ và bệnh đốm phấn phát triển mạnh nên phải đầu tư cao.

– Vụ Xuân Hè: Gieo tháng 1-2 dl, thu hoạch 3 – 4 dl, mùa này nhiệt độ cao thích hợp

cho dưa leo trồng đất. Cuối mùa nắng, thời tiết khắc nghiệt nhất trong năm, lượng

nước bốc thoát qua mặt đất và lá dưa nhiều, nếu không tưới đủ nước cây sinh trưởng kém thân ngắn, lá nhỏ, hoa trái ít và cho năng suất thấp.

Dưa leo có yêu cầu đất nghiêm khắc do bộ rễ yếu và sức hấp thụ của rễ kém, nếu gặp hạn hay úng hoặc nồng độ phân cao bộ rễ dưa dễ bị vàng khô, vì thế nên trồng dưa trên đất có thành phần cơ giới nhẹ như cát pha, đất thịt nhẹ thoát thủy tốt, có nhiều chất hữu cơ, pH từ 6,5-7,5.

Nên làm đất kỹ. Đất mặt phải cày cuốc sâu, lên líp cao 20-25 cm để trồng trong mùa mưa hoặc trồng có làm giàn, mùa nắng trồng dưa thả bò trên đất ruộng hay đất thoát nước tốt chỉ cần đào hộc trồng, không cần lên líp. Líp trồng có thể phủ bạt plastic hay rơm rạ để giữ ẩm.

Hạt dưa leo nảy mầm rất nhanh và tỉ lệ nảy mầm cao nên có thể tỉa thẳng 2-3 hạt/lổ,

gieo sâu 2-3 cm và lấp tro trấu. Trồng giống F1 để tiết kiệm giống và chăm sóc cây con được đều, nên gieo cây con trong bầu đất và đem trồng khi có lá thật. Trồng mỗi lổ 1 cây, các giống ít đâm nhánh trồng 2-3 cây/lổ. Khoảng cách trồng 0,8-1,5m x 0,3-0,4m, mật độ 30.000-50.000 cây/ha. Dưa giàn trồng hàng đơn hay hàng đôi đều được, mùa thuận nên trồng dày để có năng suất cao, mùa nghịch nên trồng thưa để dễ chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh.

Lượng giống trồng cho 1 ha tùy phương pháp trồng. Dưa thả bò, dưa địa phương tỉa thẳng cần 1-3 kg giống/ha; dưa F1 – cần 0,5-0,8 kg hạt/ha.

Nhu cầu dinh dưỡng của dưa leo khá cao, dưa leo hấp thụ mạnh nhất là Kali, kế đến là đạm. Dưa leo mẫn cảm với chất dinh dưỡng trong đất và không chịu được nồng độ phân cao. Vì vậy, phân được bón thúc nhiều lần thay vì bón tập trung. Ở giai đoạn đầu của sự sinh trưởng dưa hấp thụ nhiều đạm hơn các chất khác; đến khi dưa phân nhánh và kết trái dưa mới hấp thụ mạnh Kali. Tuy nhiên bón đạm dư thừa dẫn tới tình trạng cây tăng trưởng mạnh và ra nhiều hoa đực.

Lượng phân bón tùy theo điều kiện dinh dưỡng có sẳn trong đất và nhu cầu của cây

dưa leo qua từng giai đoạn sinh trưởng. Đối với giống lai nhập nội cho năng suất cao, cần bón phân nhiều hơn giống điạ phương.

Công thức phân thường dùng cho dưa leo trồng ở đồng bằng là:

N : 140 – 220 kg/ha

P2O5 : 150 – 180 kg/ha

K2O : 120 – 150 kg/ha

Dựa vào công thức trên có thể bón cho 1 ha dưa leo:

1 tấn phân (16-16-8), 100 kg Urea, 50 kg DAP và 100 kg KCl, hoặc 200 – 300 kg Urea, 500 – 700 kg Super Lân, 150 – 200 kg KCl, 20-25 tấn phân chuồng và 1-2 tấn tro trấu.

Ở những vùng có tập quán bồi bùn, phân thúc được chia làm 2 lần bón 2 bên líp vào 12 và 20 NSKG, sau đó bồi bùn lên mặt líp để lấp phân. Phân bón nuôi trái cũng được chia làm nhiều lần sau các đợt thu trái. Ngoài ra, có thể phun bổ sung phân qua lá để tăng tỉ lệ trái loại 1.

 Hạn chế côn trùng và bệnh hại: Mặt màu bạc của màng phủ phản chiếu ánh

sáng mặt trời nên giảm bù lạch, rầy mềm, giảm bệnh do nấm tấn công ở gốc

thân và đốm trên lá chân.

 Ngăn ngừa cỏ dại: Mặt đen của màng phủ ngăn cản ánh sáng mặt trời, làm hạt

cỏ bị chết trong màng phủ.

Điều hoà độ ẩm và giữ cấu trúc mặt đất: Màng phủ ngăn cản sự bốc hơi nước

trong mùa nắng, hạn chế lượng nước mưa nên rễ cây không bị úng nước, giữ

độ ẩm ổn định và mặt đất tơi xốp, thúc đẩy rễ phát triển, tăng sản lượng.

 Giữ phân bón: Giảm rửa trôi của phân bón khi tưới nước hoặc mưa to, ít bay

hơi nên tiết kiệm phân.

 Tăng nhiệt độ đất: Giữ ấm mặt đất vào ban đêm (mùa lạnh) hoặc thời điểm mưa

dầm thiếu nắng mặt đất bị lạnh.

 Hạn chế độ phèn, mặn: Màng phủ làm giảm sự bốc hơi qua mặt đất nên phèn, mặn được giữ ở tầng đất sâu, giúp bộ rễ hoạt động tốt hơn.

5.2. Cách sử dụng màng phủ nông nghiệp

– Vật liệu và qui cách: Dùng 2 cuồn màng phủ khổ rộng 0.9-1m trồng dưa leo hàng

đơn, còn hàng đôi 1,5 cuồn màng khổ 1,2-1,4 m, diện tích vải phủ càng rộng thì hiệu

quả phòng trừ sâu bệnh càng cao. Chiều dài mỗi cuồn màng phủ là 400 m, khi phủ liếp mặt xám bạc hướng lên, màu đen hướng xuống.

– Lên liếp: Lên liếp cao 20-40 cm tùy mùa vụ, mặt liếp phải làm bằng phẳng không

được lồi lõm vì rễ khó phát triển và màng phủ mau hư, ở giữa liếp hơi cao hai bên thấp để tiện việc tưới nước.

– Rãi phân lót (liều lượng cụ thể hướng dẫn bên dưới): Trồng phủ rơm nên bón lót

lượng phân nhiều hơn vì màng phủ hạn chế mất phân và không bị cỏ dại canh tranh. Có thể giảm 20% lượng phân so với không dùng màng phủ.

– Xử lý mầm bệnh: Phun thuốc trừ nấm bệnh như hoạt chất Matalaxyl hay Azoxystrobin đều trên mặt liếp trước khi đậy màng phủ.

– Đậy màng phủ: Mùa khô nên tưới nước ngay hàng trồng cây trước khi đậy màng

phủ. Khi phủ kéo căng vải bạt, hai bên mép ngoài được cố định bằng cách dùng dây

chì bẻ hình chữ U mỗi cạnh khoảng 10 cm ghim sâu xuống đất (dây chì sử dụng được nhiều năm) hoặc dùng tre chẻ lạc ghim mé liếp.

Tưới nước: mùa nắng tưới 1 ngày 2 lần vào buổi sáng và buổi chiều. Tăng cường

lượng nước tưới và diện tích tưới xung quanh gốc khi cây lớn, nhất là thời kỳ ra hoa

trái rộ. Cần phải thoát nước tốt trong mùa mưa. Trong trường hợp tưới rãnh, không

nên để nước quá cao trong mương tưới khi cây lớn vì có thể làm hạn chế hoặc hư rễ dưa mọc dài ra mương, tốt nhất là rút cạn nước trong mương sau khi tưới.

Phủ rơm, làm giàn: sau các lần bón thúc, cây bỏ vòi ngã ngọn bò. Trồng dưa bò đất

phải đậy rơm xung quanh gốc để giữ ẩm hoặc rải rơm rạ khắp mặt ruộng cho dưa bò, đồng thời bảo vệ trái khỏi hư thối do tiếp xúc trực tiếp với đất ẩm và rơm cũng hạn chế sự phát triển của cỏ dại.

Đối với dưa trồng giàn, khi cây bắt đầu có tua cuốn (20 NSKG) thì làm giàn kiểu chữ

nhân, cao khoảng 2 m. Giàn bằng chà gai tốt hơn tre sậy vì chà gai có nhiều nhánh

ngang, dưa dê bám khi bò và sử dụng được 2-3 vụ, cần 40.000-50.000 cây chà/ha .

Giàn cũng có thể làm cố định bằng cọc tràm và dây kẽm để sử dụng được 3-5 năm.

Hiện nay, việc sử dụng lưới nilon để làm giàn cho dưa leo cũng được phổ biến trong sản xuất vì giảm bớt được số lượng cây giàn, giảm chi phí, thao tác nhanh gọn và dùng được nhiều mùa.

Dưa ăn trái tươi thu hoạch lúc trái trông ngon nhất, vỏ trái có màu xanh mượt, còn lớp phấn trắng, trái suông đẹp và đầu trái còn cánh hoa chưa rụng. Thời gian thu trái kéo dài 20-30 ngày, thu cách ngày 1 lần, lúc rộ có thể thu mỗi ngày để trái vừa lứa, đồng đều, dễ bán. Năng suất dưa chuột 15-17 tấn/ha, dưa leo địa phương 20-30 tấn/ha và các giống lai 30-50 tấn/ha.

Nguồn: Tổng hợp

QUY TRÌNH KỸ THUẬT TRỒNG DƯA BỞ

A. Giới thiệu

Dưa bở hay còn gọi là dưa nứt, dưa hồng (Cucumis melo.L) là một loại dưa thuộc họ bầu bí (Cucurbitaceae).

Dưa bở có thân mọc bò, phủ lông ngắn, tua cuốn đơn. Lá dưa lớn, hình tim ở gốc, gần hình tròn hoặc hình thận, có 3 góc hay 3-7 thuỳ thường nhỏ, tròn, tù, có răng, hai mặt lá có lông mềm, trên mặt dưới cũng có lông, cuống lá có lông ngắn cứng. Hoa của dưa có màu vàng, hoa đực xếp thành bó, hoa cái mọc riêng lẻ. Quả đa dạng, hình dáng và màu sắc khác nhau tuỳ theo từng thứ, phần nhiều có vỏ vàng sọc xanh, nhẵn bóng hoặc có lông tơ mềm, thịt dưa màu vàng ngà, gồm chất bột mịn, bở, mềm, mùi thơm, ruột quả có nước dịch màu vàng, vị ngọt mát, màng hạt màu trắng.

Thịt quả dưa bở vị ngọt, tính hàn, có công năng thanh nhiệt, giải phiền khát, lợi tiểu. Đây là loại quả bổ dưỡng, giải khát rất tốt trong mùa hè nóng bức. Cuống dưa bở tính hàn, vị đắng, có độc, có công năng gây nôn, tống các thứ tồn tích trong dạ dày ra, lợi thủy. Dây cây dưa bở đem phơi khô trong bóng mát có tác dụng thông kinh, hoạt lạc, dùng để chữa chứng bế kinh ở phụ nữ. Nói chung, tất cả các bộ phận của cây dưa bở như dây, lá, cuống, thịt quả và hạt đều có thể dùng làm thuốc chữa bệnh.

Dưa bở được trồng tương đối phổ biến ở Việt Nam và được dùng làm nguyên liệu cho một số bài thuốc hoặc thức uống giải khát.

Giá trị dinh dưỡng có trong 100 g dưa bở tươi

Giá trị dinh dưỡng trong  100 g dưa bở

Thành phần Lượng Đơn vị Thành phần Lượng Đơn vị

Calo (kcal) 33 K.cal Protein 0,8 g

Lipid 0,2 g Vitamin A 3.382 IU

Cholesterol 0 mg Canxi 9 mg

Natri 16 mg Vitamin D 0 IU

Kali 267 mg Vitamin C 36,7 mg

Cacbohydrat 8 g Sắt 0,9 mg

Chất xơ 0,9 g Vitamin B6 0,1 mg

Đường thực phẩm 0,8 g Magie 12 mg

  Nguồn:Từ USDA (U.S. Department of Agriculture)  

B. Quy trình kỹ thuật trồng

I. Điều kiện ngoại cảnh

Dưa bở đòi hỏi sinh trưởng và tạo quả ở điều kiện khí hậu khô, ấm áp và đầy đủ ánh sáng. Biên độ nhiệt thích hợp nhất là từ 18-28ºC. Ở nhiệt độ dưới 12ºC, dưa bở sẽ sinh trưởng kém và bị chết rét.

Dưa bở sinh trưởng tốt trên các loại đất có tầng mặt dày, giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt. Có độ pH 6-7. Trong quá trình sinh trưởng, dưa bở cần tưới nước rất ít hoặc nhỏ giọt.

II. Biện pháp kỹ thuật

1. Giống

Dưa bở thơm OP VA.69: Là giống Việt Nam, có khả năng kháng bệnh tốt, trái tròn dài, da xanh có sọc lem, khi chín chuyển sang màu vàng, thịt trái màu xanh, dẻo. Khả năng phân nhánh mạnh nên năng suất cao. Thời vụ trồng: Miền Bắc từ tháng 2 đến tháng 8, miền Nam trồng quanh năm. Thời gian thu hoạch 55-60 ngày gieo. Lượng giống cần thiết 200-250 g/1000 m².

Dưa bở cao sản OP VA.70:  Là giống Việt Nam, có khả năng kháng bệnh tốt, trái tròn hơi dẹt, khi chín chuyển sang màu vàng tươi, thịt trái màu xanh, dẻo. Khả năng phân nhánh mạnh nên năng suất cao. Thời vụ trồng: Miền Bắc từ tháng 2 đến tháng 8, miền Nam trồng quanh năm. Thời gian thu hoạch 55-60 ngày gieo. Lượng giống cần thiết 200-250 g/1000 m².

2. Thời vụ

Miền Bắc từ tháng 2 đến tháng 8, miền Nam trồng quanh năm.

3. Kỹ thuật gieo trồng

Dưa bở thường được trồng trên các thửa ruộng cao sau khi đã thu hoạch lúa. Gieo trồng dưa bở luân canh với lúa nước thường tránh được các mầm sâu bệnh và tuyến trùng gây hại đối với dưa.  Sau khi gặt lúa, đất được cày phơi ải, bừa kĩ, làm sạch cỏ, lên luống trước khi trồng. Dưa bở thường được trồng bằng cách thả bò dây trên mặt luống.

Gieo hạt: Dưa bở được nhân giống chủ yếu bằng hạt. Đất cần cày bừa kĩ, làm sạch cỏ và lên luống. Cây được trồng theo khóm, mỗi khóm 2-3 hạt, sau đó phủ một lớp đất dày 2-3 cm. Khi hạt nảy mầm sẽ tỉa thưa dần để lại những cây to khỏe.

Dưa bở có thể được trồng theo rạch, cây cách cây 50-75 cm và hàng cách hàng 1,5-2,0 m.

Mật độ trồng trong khoảng 10.000-15.000 cây/ha. Cũng có thể gieo hạt trong vườn ươm cho đến khi cây con được 2-3 tuần tuổi thì đưa ra trồng trên diện tích đại trà. Nếu gieo hạt trực tiếp trên đồng ruộng thì mỗi ha cần tới 2-2,5 kg hạt giống nhưng nếu gieo bầu đất, khay bầu  trước thì chỉ cần 1 kg hạt giống cho 1 ha.

4. Phân bón

Tùy theo độ phì và cấu tượng của đất mà chọn lựa các biện pháp bón phân thích hợp.

Nhu cầu về phân bón với dưa bở rất cao, lượng phân hữu cơ bón lót cần từ 20-35 tấn/ha. Trong quá trình sinh trưởng việc bổ sung thêm nước phân NPK loãng là rất cần thiết.

Ngoài ra, cần sử dụng rơm rạ để phủ quanh gốc cây và tỉa thưa bớt lá và quả (mỗi cây chỉ để 3-5 quả).

5. Chăm sóc

Chăm sóc sau trồng: Ngay sau khi trồng/gieo hạt cần tưới ngay để cây nhanh bén rễ, chú ý rễ dưa lê rất yếu không chịu được úng, nếu ruộng bị ngập nước cần tháo rút nước ngay. Giai đoạn đầu nên sử dụng các loại phân dễ tan để bón cho cây dưa, đặc biệt là nguồn phân chuồng, phân bắc, phân xanh đã ủ mục. Nếu trời có nắng mưa xen kẽ rất dễ bị bệnh lở cổ rễ và thối thân nên phòng trừ bằng thuốc Validacin hoặc Topsin…

6. Phòng trừ sâu bệnh

Bọ trĩ: Có thể phun Polytrin hoặc Confidor 100SL, Admire 050EC, Oncol… Dòi đục lá: Có thể phun Polytrin hoặc Bulldock 25EC, Regent… Sâu ăn tạp: Có thể phun thuốc trừ sâu sinh học như Emamectin…

Bệnh chảy nhựa thân: Phun hay tưới Benlate hoặc CopperB 23% vào gốc. Phun ngừa dùng Antracol 75WP hoặc Topsin, Ridomil, Cuproxat, Aliette 80WP, Mancozeb, Fusin… Mặt khác cần giảm tưới nước, giảm bón đạm. Bệnh thối gốc, lở cổ rễ: Bón vôi, luân canh với cây trồng nước. Phun ngừa và phun định kỳ dùng Topsin, Ridozeb, Validacin3SC, Ridomil … Bệnh thối rễ, héo dây: Phun Ridozeb 72WP, Ridomil … Bệnh sương mai: Có thể phun Antracol 70WP hoặc Ridomil 25WP, Daconil 75WP, Aliette 80WP… Bệnh phấn trắng: Có thể phun Topsin, Anvil, Carbenda 50SC.. Bệnh thán thư: Có thể phun Antracol 70WP … Biện pháp phòng tích cực là chọn các giống dưa bở có tính kháng bệnh khỏe, gieo trồng luân canh với lúa nước và xử lí đất bằng thuốc diệt nấm trước khi trồng.

7. Thu hoạch

Từ lúc trồng đến khi thu hoạch khoảng 55-60 ngày sau , từ lúc hoa cái tàn đến khi quả chín khoảng 30 – 35 ngày. Thời gian thu hoạch rộ kéo dài 25 – 30 ngày. Thu hoạch dưa xong cần xếp dưa ở nơi thoáng mát khoảng 1 – 2 ngày để tăng phẩm chất và hương vị dưa bở.