Lan kim tuyến là một loài cây không chỉ quen thuộc với những người chơi lan rừng mà còn là vị thuốc được dùng phổ biến, rộng rãi trong y học. Vị thuốc này có tác dụng chữa suy nhược thần kinh, ăn uống kém, ho, khạc ra máu, lao phổi, phong tê thấp, chấn thương, đau nhức xương khớp, viêm phế quản, viêm gan, kháng khuẩn, tăng cường sức khỏe, …
Loài cây này còn có rất nhiều tên gọi khác. Lan kim tuyến hay còn gọi là lan kim tuyến rừng, kim tuyến liên, lan gấm, lan kim tuyên đỏ, lan kim tuyến xanh, mộc sơn thạch sùng, … Loài cây này cò tên khoa học là Anoechilus roxburglihayata
Mô tả đặc điểm của cây
Lan kim tuyến có mấy loại? Lan kim tuyến có đến 40 loại khác nhau, mỗi loại có một giá trị khác nhau. Trong đó có một giống cây có giá trị cao trong y học. Bạn có thể nhận dạng vị thuốc này thông qua các đặc điểm sau.
Lan kim tuyến là gì? Đây là cây họ nhà lan, sống dưới các tán cây lớn, ưa bóng râm. Thân cao tầm 10 đến 20 cm, cây thân mềm, mọng nước có màu tím, tím nhạt, tiến dần vê ngọc cây thân có phủ một lớp lông mao. Lá cây nhỏ, hình bầu thuôn dài về phía hai đầu mọc đối kích thước chiều dài 3-4 cm, rộng 2-3 cm. Lá cây một mặt xanh, một mặt màu tía hoặc đỏ tía pha lẫn màu trắng. Cuống lá dài 2 đến 3 cm, gốc cuống tiếp xúc với thân hình bẹ ôm lấy thân cây. Hoa mọc thành từng chùm, dạng dài, bao phủ lớp lông thưa. Cây vào tháng 10 đến tháng 12 và kết quả vào tháng 12 đến tháng 3 năm sau. Cây này có thể sinh sản vô tính bằng chồi non.
Khu vực phân bố
Lan kim tuyến mọc ở đâu? Lan kim tuyến mọc ở các hu rừng rậm, mọc dưới các tán cây lớn. Loài cây này ưa khí hậu ẩm, đất tơi xốp, ưa bóng râm. Vì vậy mà lan kim tuyến thường xuất hiện ở các khu rừng lớn khu vực các tỉnh phía tây bắc Việt Nam như Yên Bái, Cao Bằng, Lào Cai, Lai Châu, Tuyên Quang, Hòa Bình.
Thành phần hóa học
Y học hiện đại đã phân tích và xác định được Anoectochilus chứa các thành phần hoạt chất có dược tính cực kì quan trọng bao gồm: Flavonoid (quercetin, isorhamnetin), steroid (24 ~ isopropenyl cholesterol, sterol, ergosrol, stigmasterol, campesterol, sitosterol β-), trierpenoids (friedelin, axít succinic, axít coumaric, axít ferulic, daocosterol, axít palmitic, axit aleanolic, axít bearberry) và đường (Polysaccharides 13,32%, Oligosacharides 11,24%, đường đơn 9,73%), alkaloid, glycoside tim mạch, este, taurine, axít amin, nguyên tố vi lượng và các loại khoáng chất khác …
– Thành phần Polysaccharide, taurine, axít amin, đường tốt và các khoáng đa vi lượng có trong Anoectochilus còn cao hơn cả loài nhân sâm mọc hoang dã nên còn được xưng tụng là Nam Trùng Thảo.
– Các Phytochemical gồm flavonoid glycosides kisenone từ Anoectochilus chống gốc tự do mạnh gấp 5 lần hợp chất Catechin (chất chống ôxy hóa EGCG nổi tiếng của trà xanh).
– Các hoạt chất sinh học của Anoectochilus cũng bảo vệ phân cắt sợi DNA bởi siêu gốc tự do hydroxyl OH- gây đột biến tế bào (nguyên nhân chính gây bệnh tật, đặc biệt là ung thư) mạnh gấp 6 lần so với nhân sâm.
Tính vị
Theo Đông y lan kim tuyến có vị ngọt, tính mát tác dụng thanh nhiệt giải độc, bổ tỳ can, thận.
Bộ phận sử dụng
Toàn bộ thân cây được sử dụng làm thuốc chữa bệnh
Thu hái và chế biến
Lan kim tuyến rất hiếm và khó tìm thấy, cần phải trong rừng sâu mới tìm được, sau khi thu hái về, người dân đem rửa sạch, để ráo nước rồi thái nhỏ phơi hoặc sấy nhẹ cho khô. Đựng trong túi bóng kín, để nơi khô ráo thoáng mát tránh ánh nắng trực tiếp từ mặt trời.
Công dụng
Lan kim tuyến chữa bệnh gì? Lan kim tuyến không chỉ là loài cây cảnh quen thuộc với những người chơi lan rừng nó còn là một những vị thuốc quý thường xuyên được sử dụng trong y học. chúng có công dụng rất tốt trong việc hỗ trợ và điều trị rất nhiều bệnh như:
– Viêm gan
– Đau bụng
– Vết thương bị rắn cắn
– Sốt cao
– Các chỗ bị sưng do va đập
– Giúp bổ máu, tăng cường sức khỏe
– Chữa suy nhược thần kinh
– Trị chứng xuất tinh sớm, di tinh
– Trị viêm phế quản, ho khan, đau họng, tiêu đờm
– Bổ gan, thận, phổi
– Giải độc, thanh nhiệt
– Phong tê thấp, đau nhức xương khớp
– …
Các đối tượng sử dụng
– Người bệnh bị đau bụng
– Người bị rắn cắn
– Người bị đau nhức xương khớp, phong tê thấp
– Người bị viêm họng, viêm phế quản, ho có đờm
– Nam giới bị di tinh, xuất tinh sớm
– Người già, trẻ nhỏ muốn bồi bổ sức khỏe
– Người bị nóng trong, độc cơ thể
Các bài thuốc từ lan kim tuyến
Bài thuốc 1: chữa suy nhược thần kinh, mất ngủ
Các vị thuốc lấy lan gấm 25gr, 8 gr tâm sen, 12 gr hoài sơn, 20 gr quyết minh tử, 12 gr hoa nhài, hoa thiên lý 10gr, 8 gr ngưu tất, mạch môn 15gr, huyền sâm 10gr, 8 gr cam thảo đất. Tất cả các vị thuốc đem rửa sạch sắc nước uống hàng ngày, mỗi ngày một thang, chia uống 3 lần trong ngày uống khoảng 3 đến 5 thang.
Bài thuốc 2: chữa ăn uống kém
Các vị thuốc cây lan kim tuyến lấy 25 gr, quyết minh tử 5 gr, 20 gr huyền sâm, 5 gr trần bì, liên nhục 8 gr, 6 gr sơn tra, 10 gr hoài sơn, sắc nước uống hàng ngày, chia uống 3 lần trong ngày mỗi ngày sắc uống 1 thang. Một liệu trình 7 thang
Bài thuốc 3: chữa ho khạc ra máu tươi
Các vị thuốc lan gấm lấy 30gr, ngưu tất, quyết minh tử mỗi vị lấy 15gr, hoài sơn, huyền sâm mỗi vị lấy 20 gr, 25 gr mạch môn, tất cả đem sắc nước uống hàng, mỗi ngày một thang chia đều 3 lần. Một liệu trình dùng 5 đến 7 thang.
Ngoài ra còn nhiều cách sử dụng lan kim tuyến, người dân còn dùng lan kim tuyến sắc nước hàng ngày hoặc ngâm lan kim tuyến với rượu. Lan kim tuyến ngâm rượu có hai cách ngâm, ngâm dạng khô và ngâm dạng tươi.
Bài thuốc 4: chữa vết thương bị sưng do va chạm
Dùng 20gr lan kim tuyến tươi hoặc 5gr khô giã nát đắp lên vết thương sau đó băng lại.
Cách ngâm lan kim tuyến với rượu
Ngâm lan kim tuyến tươi với rượu
Nguyên liệu: 1 kg lan kim tuyến tươi, 10 -12 lít rượu ngon, nồng độ 40 – 45 độ, bình đựng rượu.
Cách ngâm: lan kim tuyến tươi đem rửa sạch để ráo nước rồi thái nhỏ thành các đoạn ngắn vừa kích thước bình sau đó đặt vào bình rồi đổ rượu vào ngâm vị thuốc. đậy kín, bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, sau một 1 tháng có thể sử dụng được.
Ngâm lan kim tuyến khô với rượu
Nguyên liệu: lá lan kim tuyến khô 1 lạng, rượu ngon, 40 -45 độ 8 -10 lít, bình đựng rượu.
Cách ngâm: lá lan kim tuyến đem sao với lửa khoảng 3 – 4 phút sau đó đổ vào bình ngâm với rượu, đậy kín nắp sau 1 tháng là có thể sử dụng được.
Rượu lan kim tuyến bảo quản nơi khô ráo thoáng mát ở nhiệt độ 25 độ C tránh nắng trực tiếp từ mặt trời.
Lan kim tuyến ngâm rượu có tác dụng tăng cường sức khỏe, sinh lực, điều hòa khí huyết, cải thiện giấc ngủ, chữa chứng sinh lí yếu ở nam giới.
Liều dùng: không sử dụng quá 50 ml mỗi ngày sẽ làm phản tác dụng, chia ra làm 2 lần uống trong ngày.
Lưu ý khi sử dụng lan kim tuyến
– Tuyệt đối tuân thủ liều lượng trong quá trình sử dụng
– Khi sử dụng cho phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ nên tham khảo kĩ ý kiến của thầy thuốc.
– Sử dụng vị thuốc khô nên chú ý tránh sử dụng sản phẩm đã bị mốc, biến chất.
Địa chỉ mua vị thuốc lan kim tuyến chất lượng
Hiện nay có rất nhiều cơ sở bán lan gấm nhưng trước thực trạng vị thuốc nam giả được bày bán tràn lan thì bạn cần thực sự chú ý. Bạn nên tìm hiểu kĩ về chất lượng, cũng như giá thành sản phẩm, nên tìm đến những địa chỉ quen thuộc, uy tín, đảm bảo chất lượng.
Lan kim tuyến giá bao nhiêu? Giá lan kim tuyến còn phụ thuộc vào thời vụ nếu của lan kim tuyến được thu hái vào đúng mùa thì giá thành tương đối ổn định và rẻ hơn so với khi mua ngoài mùa vụ.
Lan kim tuyến mua ở đâu? Lan kim tuyến bán ở đâu?