Lan Hoàng Thảo Dạ Phi

Có 371 tin bài trong chủ đề【Lan Hoàng Thảo Dạ Phi】

【#1】Cách Trồng Và Chăm Sóc Các Loại Cây Lan Rừng Phổ Biến Hiện Nay

Phong lan – một loài hoa đẹp bậc nhất trong các loài hoa mang ý nghĩa đặc biệt tượng trưng cho sự thanh nhã, cao quý và mạnh mẽ được rất nhiều người ưa chuộng và yêu mến. Từ nổi bật rực rỡ cho đến thanh cao và mềm mại. Mỗi loại đều có những yêu cầu điều kiện sống và sinh trưởng khác nhau nhưng có chung nhiều điểm chỉ có ở các giống lan. Trong bài viết này chúng tôi xin chia sẻ đến bạn các loại hoa lan đẹp – Cách trồng và chăm sóc hoa lan đơn giản.

Mỗi một loại hoa lan đều mang trên mình một vẻ đẹp lôi cuốn riêng. Thế nhưng có rất ít loại lan thu hút người khác từ cái nhìn đầu tiên. Riêng lan móng rùa đã đem đến một vẻ đẹp độc mà lạ khiến ai nhìn 1 lần cũng phải ngắm nhìn thêm. Hiện nay, lan móng rùa được ưa chuộng rất nhiều nên có giá trên thị trường khá cao bởi ai cũng săn đón chúng. Có thể nói, lan móng rùa là loại lan rừng được chào đón nhất trong một vài năm trở lại đây.

Tên khoa học của lan móng rùa là Oberonia longibracteata Lindl. Chúng là cây thân thảo, mọc thành dạng bụi. Chiều cao của chúng khá thấp, chỉ khoảng 50cm. Lá cây có màu xanh và có kiểu dáng giống móng rùa nên được gọi là lan móng rùa. Lan móng rùa khác với các loại lan khác là chúng không mọc thành chùm dài mà mọc đơn lẻ. Hoa của chúng thường mọc ở giữa phần 2 lá hay ở phần ngọn. Hoa có màu vàng tươi ở bên ngoài môi còn phần trong thì lại có màu đỏ khá đẹp. Chúng cho hoa nở rộ vào mùa hè và mùa thu. Thời gian nở của chúng kéo dài khá lâu.

Nhiệt độ và độ ẩm: Chúng chỉ yêu cầu ở mức trung bình, không quá cao cũng không quá thấp. Nhiệt độ thích hợp trồng cây vào khoảng 20-32 độ C. Độ ẩm cần thiết cho cây khoảng 80%.

Ánh sáng: Ánh sáng mà cây lan móng rùa cần vào khoảng 60%. Nêu trong quá trình trồng cây bạn thấy lá cây thường có máu xanh thẫm thì tức là cây lan đang bị thiếu ánh sáng. Còn nếu bạn trồng cây lan ở nơi đón được quá nhiều ánh nắng mặt trời thì lúc này cây lan thường có hiện tượng vàng lá và héo úa. Trong trường hợp bạn trồng lan trong nhà thì tốt nhất nên đặt chậu lan ở gần cửa sổ nơi đón được nhiều ánh sáng.

Giá thể trồng: Chọn chậu trồng là chậu đất nung với nhiều lỗ thoáng trên chậu. Trong chậu có thể đặt than củi hay xơ dừa đều được. Phải chuẩn bị giá thể trồng kỹ càng thì sau nay cây mới sinh trưởng và phát triển tốt nhất được.

Giống cây trồng: Hiện nay, giống cây lan móng rùa được bán ở khá nhiều nơi. Bạn có thể tìm đến cửa hàng gần nhà để mua nhưng tốt nhất bạn vẫn nên tìm đến nơi có uy tín tránh tình trạng mua đúng cây lan nhưng không phải giống lan móng rùa.

Việc tưới nước cho lan là điều quan trọng nhất bởi chúng nếu không chịu được khô hạn cũng không chịu được ngập úng. Khi tưới nước cần chú ý tưới vừa đủ ẩm giá thể, nếu tưới quá nhiều nước sẽ đọng lại rễ cây, rễ rất dễ bị thối. Mùa hè thì tưới khoảng 2-3 lần. Sang tới mùa đông thì khoảng 10 ngày tưới 1 lần cho cây.

Khi tưới nên tưới vào buổi sáng sớm hay buổi trưa mát mẻ để tới tối thì lá khô rồi. Nếu tưới vào buổi tối lá cây có thể bị thối.

Trong giai đoạn sinh trưởng của cây cần bón phân để bổ sung thêm dưỡng chất nuôi cây. Theo một số nhà làm vườn chuyên trồng lan thì cây cần nhiều phân bón vào mùa hè hơn mùa đông. Dùng phân bón NPK (14-14-14) hòa tan với nước để bón cho cây. Tới giai đoạn cây ra hoa có thể bón thêm phân bón có photpho giúp hoa tươi và lâu tàn hơn.

Lan móng rùa là cây sống lâu năm nên định kỳ hàng năm thay chậu cho cây 1 lần bởi mỗi năm chúng sẽ lớn lên mà chậu không thể lớn theo cây được. Hơn nữa, qua mỗi năm giá thể trong chậu sẽ dần bị phân hủy hết sẽ không còn đủ sức để cây lan bám vào. Thời gian thích hợp để thay chậu lan là vào mùa xuân.

Lan long tu lào là loại cây thân thảo tròn thường cao khoảng từ 30-50cm. Thân được hình thành từ nhiều đốt ngắn bao bọc quanh thân thường có một lớp vỏ mỏng khá dễ bóc. Tại các đốt của thân thường có những nôt lõm sâu vào. Thân cây giai đoạn sinh trưởng khá mập và màu xanh thẫm. Lá của long tu lào thường dày xanh bóng với chiều dài khoảng 10cm. Điểm độc đáo của loại lan này chính là hoa của chúng. Hoa thường mọc ra từ những thân già lớn. Hoa mọc ra trên từng đốt một có màu trắng mỗi bông có 3 thùy với 3 sọc vàng khá đẹp. Một cây trưởng thành mỗi mùa hoa nở thường có từ 4-5 cành mỗi cành từ 15-20 bông hoa nở. Hoa thường nở vào mùa xuân đến đầu hè.

Nên tách riêng từng cây ra với nhau. Phải thật cẩn thận khi tách nếu không sẽ làm hỏng các mắt ngủ. Không nên xé các cây ra với nhau mà phải dùng dao nhẹ nhàng tách. Sau đó bạn tỉa các rễ già đi, để lại tầm 2-3cm rễ.

Pha thuốc Physan 20 theo tỷ lệ 1:1, sau đó cho toàn bộ chỗ lan long tu đã xử lý vào ngâm từ 5 đến 10 phút. Sau đó vớt ra để ráo.

Bạn nên chọn bảng dớn hoặc gỗ lũa để ghép. Đây là cách ghép lan long tu vào gỗ được nhiều người sử dụng nhất. Những cây cùng 1 tuổi nên ghép vào cùng 1 bảng hoặc có thể chia theo độ dài ngắn của cây để ghép. Sau đó bắn ghim để cố định cây vào bảng gỗ. Hãy dùng ít ghim sắt nhất có thể, sau đó treo bảng lên giàn để cây hấp thụ nắng. Nên có một tấm lưới để cây hấp thụ 60 – 70% nắng, treo cách lưới từ 1,2m đến 1,5m.

Ngoài ra bạn có thể sử dụng cách trồng lan long tu vào chậu đối với những cây con đã ra đủ rễ. Tách cây con và trồng trong chậu, chọn cây đã ra đủ rễ.

Sau khi trồng thì khoảng tháng 3 dương lịch các cây đã bắt đầu ra nụ. Thân mẹ lúc này cũng bật lên các chồi non. Lượng nước tưới ở mức ít để cho mầm non bên dưới phát triển mạnh. Dừng bón phân và các chất kích thích ra cành. Khi tưới nước chỉ nên tưới vào gốc. Việc tưới quá nhiều nước sẽ khiến cho cây con của bạn bị hỏng. Thời điểm khi cây phân nụ rõ ràng chòi ra ngoài thì mới tưới nước thường xuyên hơn.

Sau khi hoa mọc ra thì sẽ đến thời kì sinh trưởng của hệ thống mầm non bên dưới. Giai đoạn này bạn nên bón thêm phân cho cây. Loại phân thích hợp nhất thời kì này là phân NPK 30-10-10 và một chút B1 hòa đều với nước rôi tưới cho cây. Nếu như có sẵn các loại phân chuồng hữu cơ bạn cũng có thể bón cho cây. Chăm bón đủ dinh dưỡng trong mùa sinh trưởng giúp cho các thân con trở thành cây trưởng thành, to dài.

Thời kì nghỉ ngơi của long tu lào: Theo nhận xét của giới chơi lan thì loại long tu lào có thời kì nghỉ ngơi sớm hơn các loại lan cùng họ khác. Thường vào khoảng tháng 10 dương lịch hàng năm thì cây đã có hiện tượng thắt ngọn lại và lá bé dần đi chứ không to nữa. Lúc này giảm dần lượng nước đi cho đến đầu tháng 12 bạn dừng tưới nước để cây hoàn toàn nghỉ ngơi. Treo cây ra chỗ ánh sáng nhiều. Đến đầu tháng 2 dương lịch bạn cần tưới nước một lần ngày ngày để cho cây băt đầu đâm chồi mới.

Hoàng phi hạc có tên khoa học là Dendrobium signatum. Phân bố nhiều ở Việt Nam, Lào, Thái Lan. Là dòng lan được rất nhiều người ưa chuộng vì đặc tính rất dễ trồng. Dễ ra hoa, thơm và màu sắc bắt mắt.

Trong số vô vàn loại lan rừng có mặt tại Việt Nam. Hoàng Phi Hạc vẫn giữ được chỗ đứng riêng của mình trong giới yêu lan cảnh. Loại cây này có hình dáng đẹp với lá thuôn dài to xanh thẫm và hoa khi nở rất đẹp. Hoa của chúng có 2 loại là màu tím và hoáng phi hạc màu trắng. Nhiều người nhận xét hương thơm của loại lan màu tím thơm hơn loại màu trắng.

Hoàng phi hạc ưa nắng, không thích ẩm nhiều. Bạn có thể ghép vào gỗ, trồng trong giỏ treo nhưng cần giá thể thoát nước nhanh. Ghép gỗ thì chèn 1 cục than củi hoặc 1 cành cây nhỏ giữa gốc lan và giá thể. Trồng chậu thì dùng dớn cục to đặt vào chậu trước. Cho gốc lan vào rồi lấy dây buộc các cọng thân vòng quanh cho gốc cách giá thể 2-3 cm. Khi rễ mọc sẽ vươn bám xuống, tránh gốc lan tiếp xúc trực tiếp với giá thể.

Ngoài ra bạn có thể trồng trong chậu với dớn vụn hoặc vỏ thông. Tất nhiên các loại giá thể đều nên ngâm qua nước vôi khoảng 1 ngày sau đó rửa lại thật sạch. Rồi mới đem ghép cây vào giá thể. Giả hành của lan hoàng phi hạc rất cứng và mầm non luôn hướng lên phía trên. Do đó bạn nên trồng hướng dáng thẳng là tốt nhất.

Nếu muốn trồng tốt thì nên trồng trước khi mầm gốc nảy hoặc trước khi mầm gốc mọc rễ. Thời điểm trồng tốt nhất nên là những tháng cuối năm tháng 12 cho đến tận tháng 4 năm sau. Việc trồng khi đã có rễ thì hơi khó và dễ làm mầm bị chột và khó phát triển.

Nếu chọn giống mua về, bạn nên cắt tỉa sạch sẽ rễ và vặt bỏ lá vàng bị dập nát. Sau đó bạn tách từng cặp giả hành hoặc ba giả hành liền nhau làm một nhóm với nhau. Bạn tiến hành ngâm chìm phần giống trong dung dịch Physan với khoảng 1 lít nước. Ngâm trong khoảng 15 phút là được. Sau khi ngâm vào dung dịch bạn vớt ra và để ráo.

Kỹ thuật trồng lan Hoàng Phi Hạc khá đơn giản. Trồng Lan vào chậu hay vào ghép gỗ cũng phải đặt thẳng để ngọn cây hướng về phía ánh nắng. Giúp cây quang hợp tốt, giữ cho gốc thật chắc phòng khi va chạm vào gỗ rễ. Không bị lung lay khiến bị thui rễ. Thường thì trồng vào cục gỗ hoặc cây sống thì không giữ được độ ẩm tốt bằng trồng chậu. Thế nhưng loại này nên trồng vào cục gỗ hoặc cây vì loài này ưa thoáng gió nắng. Vậy cây sẽ phát triển tốt hơn.

Bạn chỉ cần có 1 khu vườn nhỏ với có ánh nắng khoảng 3h đồng hồ trở lên. Hoàng Thảo Phi Hạc là loại hoa lan ưa ẩm và thoáng gió, loại này rất cần nhiều gió. Ánh sáng từ 20-50%, độ ẩm trong không khí 70%-80% là cây phát triển tốt. Bạn có thể tạo ra độ ẩm phù hợp bằng cách đặt những khay nước phía dưới dàn. Nếu vườn không ít gió hoặc hoàn toàn không có thì nên lắp một chiếc quạt thông gió vừa giúp thông gió vừa làm mát cho cả vườn.

Vì điều kiện ánh sáng khoảng 60-70%, bạn có thể treo những giò lan dưới một lớp lưới Thái. Với những nơi thiếu ánh sáng thì lan dễ bị bệnh. Còn nếu quá nhiều nắng thì lá vàng sẽ không đẹp.

Bón cho cây vào thời điểm cây đã và đang phát triển bộ rễ. Có thể dùng phân tan chậm hoặc dùng phân bón qua lá. Bón phân cho cây quanh năm nhưng chủ yếu vào mùa phát triển mạnh về lá và than. Giúp cho cây khỏe mạnh và nhanh lớn.

Chúng ta nên bón phân đều đặn vào đầu năm. Để tích lũy đủ lực để cây phát triển tốt và năm tới cho hoa đẹp. Những tháng mưa nhiều nên dừng bón. Vì nước mưa đã có rất nhiều chất thúc đẩy cây phát triển tốt.

Để cây hấp thụ thuốc tốt nhất thì nên phun vào buổi chiều mát và không có mưa. Mỗi tháng nên phun một lần để phòng bệnh cho lan. Vào những tháng mưa nhiều nên phun liên tục từ 10-15 ngày 1 lần. Khi thấy thời tiết sắp mưa dài ngày là phải phun trước phòng để tránh trường hợp cây bị bệnh.

Hoàng Thảo Kèn tên khoa học là Dendrobium Lituiflorum. Hoàng Thảo Kèn là một trong những loại lan tuyệt đẹp và quý hiếm. Cần có biện pháp bảo vệ và lời khuyên với người mới chơi lan là không nên trồng loại này, hãy để chúng nở hoa ở trên rừng trong môi trường tự nhiên của nó.

Hoàng thảo kèn hiện cũng được liệt kê vào 1 loại lan rừng thuộc loại “khó thuần” nên khi trồng và chăm sóc, chúng ta cần chú ý hơn để không bị bỏ học phí cao vì đây cũng là một trong những loại lan thuộc hàng đắt tiền hơn nhiều loại lan rừng khác.

Do tác giả bài viết này là người miền Bắc (tỉnh Cao Bằng) nên xin đưa ra những kinh nghiệm của cách trồng này áp dụng đối với khí hậu miền bắc có mùa đông với thời tiết giá lạnh, còn bác nào ở miền nam thì có thể áp dụng phương pháp cắt nước giống như phi điệp.

Hoàng thảo kèn – Dendrobium lituiflorum trồng tốt nhất khi cây đã đứng ngọn hoặc bắt đầu nẩy mầm non.

Khi các bạn đã có giống. Việc đầu tiên là để cây quen với môi trường mới từ 2-3 hôm (để nơi thoáng, mát, tránh ánh sáng mạnh, chỉ phun sương nhẹ). Sau đó các bạn cắt tỉa toàn bộ phần rễ hỏng. Chỉ để lại từ 2-3cm, để dễ dàng cho việc ghép, khi ghép các bạn có thể khoan lỗ và dùng đủa tre để định vị cây thay vì bạn đóng đinh (vì khi đóng đinh sau một thời gian sẽ bị rỉ sắt và sẽ gây đen đầu rể. Các bạn có thể ngâm phần gốc, hoặc toàn bộ cả cây vào nước vôi trong và được hòa loãng, hoặc ridomilgold. Việc làm này nhằm khử khuẩn và nấm bệnh từ 30 – 40 phút. Sau đó lấy cây ra để khô ráo ở nơi thoáng mát ít nhất từ 1- 2h. Tiếp theo các bank dùng B1+ Antonik (thuốc kích thích tăng trưởng thế hệ mới) hòa cùng nhau theo tỷ lệ hướng dẫn. Ngâm toàn bộ phần gốc hoặc toàn bộ cây cũng từ 30-45 phút. Sau đó các bạn lấy cây ra, để nơi khô thoáng. Đến khi nào cây ráo nước là có thể ghép lên giá thể

khi trồng cần lựa chọn giá thể sao cho phù hợp. Sự lựa chọn tốt nhất là thớt gỗ vú sữa, nhãn, đào đều được và tốt nhất thì dùng lũa là phù hợp. Trồng chậu ko phù hợp cho lắm vì mùa đông mưa nhiều và kéo dài, khí hậu nóng ẩm nên cây dễ bị thối gốc, rễ…) chỉ trồng chậu thoáng để tránh được ẩm và chế độ nước phải điều tiết được. Nếu trồng kèn thì chỉ làm 1 tầng, nếu làm giàn 2 tầng phải để kèn ở tầng trên.

Đa số kèn phát tán và phát triển tốt hơn ở vùng nóng.

Nhìn thân già kèn các bạn có thể hiểu, thân đều tím đậm đến cháy nắng.

Khi cây trưởng thành rất cần ánh sáng, và nước nhiều. Nếu thiếu anhs sáng cây sẽ còi, thân sẽ mảnh, nhỏ nhìn thiếu sự sống. Khi cây đã đứng ngọn nên cho ăn nắng từ 70-100% để cây khỏe. Kèn ko nên trồng dưới tán cây quá râm mát. Kèn thích môi trường thoáng gió và đảm bảo đủ ánh sáng. Tán cây sẽ làm cây thiếu nắng, dẫn đến cây yếu, bé, gầy và ko khỏe (cớm nắng), có thể cây sẽ kém phát triển hoặc chết do nấm bệnh, thối ngọn, gục thân……

Cần tránh ẩm ướt quá, ko nên tưới khi ánh sáng quá mạnh. Đợi khi mát như sáng sớm hoặc 5-6h chiều là ok. Thời kỳ phát triển cần rất nhiều nc để cây tích trữ chất dinh dưỡng cũng như kéo dài thân (nếu lượng nc ko đủ cây sẽ ngắn, teo tóp, gập thân và hoặc đứng ngọn sớm). Tùy vào thời tiết, độ ẩm, ngày có thể tưới nước từ 1-2 lần vào thời kỳ cây phát triển mạnh.

Hạn chế tưới nc vào những ngày mưa, độ ẩm trong không khí quá cao.

Có thể dùng thêm nước vo gạo hàng ngày để tưới cho cây (có nhiều b1 và vi chất tự nhiên)

Kèn rất thích phân hữu cơ, nên bón thêm NPK 30-10-10 + B1. Ở thời điểm sinh trưởng và phát triển. Thời kỳ trưởng thành dùng NPK 20-20-20. Để cây phát triển cân đối, dùng NPK 6-30-30 hoăc 10-55-10. Sau thời kỳ trưởng thành và chuẩn bị ra hoa. Nên bổ sung vi chất như Ca, Mg, bo. Để cây khỏe, tránh trường hợp bị tóp thân, gập gốc, gẫy ngang thân do thiếu nắng, nước và vi chất. Nếu có điều kiện các bạn có thể dùng thêm các chế phẩm sinh học, chất kích thích tăng trưởng cho phong lan để hỗ trợ.

Vào mùa hè, khí hậu nóng ẩm, mưa nhiều. Có thể dùng 1 số loại thuốc phòng bệnh định kỳ như Ridomil gold/ Antracol 70Wp, Aliette và các loại khác theo liều lượng và chỉ định của toa thuốc. Trị nấm bệnh thối nhũn thì dùng Stanner, Poner 40TB hoặc Physan 20SL theo liều lượng của toa thuốc.

Ở Việt Nam loại lan giả hạc này thường xuất hiện trong những cánh rừng trên các cành cây có cao độ khoảng 1000-1300 m tại một số tỉnh phía Nam và Bắc hiện nay như Vinh, Đà Lạt, Bảo Lộc, Đắc Lắc, vv.

Lan giả hạc có chiều dài thân lên đến 1,2m và buông thong xuống. Với những chiếc lá mọc đối cách nhau dài từ 8-12cm và có chiều rộng từ 4-7cm. Lan giả hạc nổi tiếng nhất là những chùm hoa dài to như những chú hạc chao nghiêng bay lượn trên bầu trời. Mỗi hoa có đường kính 10cm và thường mọc từ 1-3 chiếc ở các đốt đã rụng lá. Hoa thường có màu hồng và trắng cùng màu tím ở môi và lưỡi hoa. Mỗi khi hoa nở sẽ tỏa ra một hương thơm ngào ngạt và bay đi rất xa. Với những cây trưởng thành thì mỗi cây có thể cho ra đến 50-70 bông là chuyện bình thường. Lan Giả Hạc có đặc điẻm khá thú vị là khi hoa nở thì mùi hương lan tỏa khắp vườn, hoa nở 7-10 ngày mới tàn, khi hoa tàn vẫn còn mùi hương.

Lan giả hành thích hợp nhất khi được trồng vào mùa ngủ của giả hành. Đây là lúc giả hành tơ trụi hết lá cho tới khi sắp nảy mầm ở gốc.

Tuy nhiên lan giả hạc có thể trồng được bất cứ mùa nào trong năm và bạn có thể trồng được tuy nhiên mức độ sinh trưởng sẽ không thể bằng đúng mùa được.

Lan giả hạch có thể được thực hiện trồng trên nhiều loại giá thể khác nhau. Mỗi loại đều có được ưu và nhược điểm khác nhau.

– Lũa: Khi trồng trong gỗ lũa bạn sẽ có thể được những tác phẩm rất nghệ thuật. Cây phát triển tốt tuy nhiên chậm lớn và khó dài và mập.

– Chậu đất nung: Nếu như chất trồng chính là than thì sẽ khá kém. Tuy nhiên bạn nên phối trộn với những loại chất trồng như vỏ thông vụn sẽ tốt hơn lũa và cây sẽ mập mạp và phát triển dài hơn.

Để cây phát triển tốt nhất bạn nên nhẹ nhàng tách riêng từng giả hành ra. Riêng giả hành 1 và 2 tuổi bạn nên để dính vào nhau, như vậy sẽ đảm bảo nguồn chất dinh dưỡng đầy đủ nhất cho giả hành con sau này. Với những giả hành từ 3 năm tuổi trở nên tốt nhất là bạn chia nhỏ từng cọng ra để cho dễ trồng.

Sau khi tách riêng ra rồi, lúc này bạn mới bắt đầu tỉa rễ già và những phần gãy dập, nhớ để lại 2cm rễ để bắn ghim cố định giả hành vào giá thể.

Để ngâm lan giống giúp cây phát triển tốt hơn bạn nên pha 1 chậy chat Physan 20 nồng độ 1ml/ lít nước. Ngân toàn bộ số lan giống vào chauaj khoảng từ 5-10 phút. Sau đó bạn vớt ra và để ráo khoảng vài tiếng. Ngâm như vậy sẽ giúp lan được bổ sung nước và chất dinh dưỡng, đánh thức các mắt ngủ và tăng sức đề kháng.

Để ghép lan được thành công bạn tiến hành găm phần rễ vào bảng dớn hoặc bảng gỗ thật chẵc chắn. Để cây ghép phát triển tốt bạn nên tách riêng phần giả hành tơ và giả hành già ra hai bên. Giả hành dài ghép chung với dài thành 1 giò để được sự phát triển đồng đều hơn.

Nếu như bạn trồng ở trong chậu thì bạn cần cố định chắc chắn phần giả hành vào với móc treo sao cho phần gốc giả hành được giữ cố định và không bị lung lay. Khi mầm lan cao lên bạn có thể lấy dây mềm đỡ cọng lan khỏi gập hoặc vặn ngắn bớt 1 sợi móc lại làm nghiêng cái chậu để giả hành thòng xuống.

Sau khi ghép xong bạn treo lên giàn và đặt ở những nơi có ánh nắng chiếu khoảng 60-70%. Với những xứ nóng thì gốc lan cách lưới ít nhất 1.5m

Sauk hi lên giá thể bạn tiến hành phun một số chế phẩm như chế phẩm Hùng Nguyễn 1 lần nồng độ 1ml/1 lít (20 giọt) hoặc B1+Atonik

Sau khi phun chế phẩm tới khi thắt ngọn thì bạn ngừng lại. Các loại phân kích rễ khác như Terra Sorb 4 hoặc N3M. Sau khi sinh trưởng bạn tiến hành phun định kì khoảng từ 10 đến 20 ngày lần.

Khi lan được koảng tám tháng tuổi bạn nhớ phun cho cây một lượng 6-30-30 TE, phun 3-4 lần, 10 ngày 1 lần hoặc bón phân hữu cơ tan chậm 3-6-6TE.

Lan giả hạc là loại lan khỏe mạnh tuy nhiên vẫn gặp một số loại sâu bệnh cắn phá như các loại rầy, rệp non và bọ trĩ. Chính vì thế cần phải chăm sóc thăm nom thường xuyên để phát hiện kịp thời mầm bệnh từ đó có cách điều trị cho kịp thời hơn.

Cây lan tai trâu là loại cây thuộc nhóm đơn thân không giả hành. Cây có hệ lá dài từ 20-30cm và có chiều rộng từ 4-7cm. Lá non có màu xanh với những đường sọc trắng chấm tím. Trên thân của cây có nhiều rễ trên không mọc thẳng từ thân. Điểm đặc biệt và đẹp nhất chính là lúc cây ra hoa. Hoa của lan tai trâu mọc thành từng chùm lớn dài cong đến 30cm. Hoa nhỏ xòe xếp vào nhau có màu hồng nhạt với những chấm tím đẹp mắt. Một cây trung bình có thể cho ra tới 4 chùm hoa và sẽ thơm ngát cho đến 3 tuần sau đó.

Ngoài màu sắc đặc trưng là trắng hồng tím thì giờ đây loại lan tai trâu này còn được cho lai tạo để ra những màu khác như đỏ đậm, đỏ hung vv. Tùy thuộc vào nhiệt độ không khí trồng mà màu sắc có thể thay đổi đôi chút.

Do có màu sắc đẹp, cây khỏe mạnh và sinh trưởng tốt lại nở hoa đúng dịp tết nên được nhiều người chọn trồng trưng trong 3 ngày tết cạnh bàn thờ để tưởng nhớ người quá cố. Đây được coi là loại lan quốc hồn quốc túy của Việt Nam.

Lan tai trâu vốn là loại cây khỏe mạnh và sinh trưởng tốt. Cây có khả năng chịu hạn và nóng khá tốt. Nhiệt độ thích hợp nhất cho lan tai trâu từ 26-30 độ C. Lan tai trâu muốn nở to và đẹp thì chỉ cần chú ý đến một số đặc điểm cơ bản sau:

Cây ưa ánh sáng ở mức trung bình. Tốt nhất nên trồng ở dưới mái hiên hoặc dưới tán cây khác vì nếu để ra ngoài trời nắng trực tiếp có thể khiến lá cây bị cháy. Lan tai trâu nên trồng ở nơi thoáng gió và không khí trong lành. Nhiệt độ thích hợp cho cây vào khoảng 26-32 độ C. Nhiệt độ ngày đêm chênh lệch khoảng từ 10 độ C nếu chênh lệch quá lớn cây sẽ không thể ra hoa được. Cây trồng cần có độ ẩm không khí khoảng 70-80%. Ngoài mức này cây phát triển kém hoa nở không đẹp.

Chế độ nước: Cây lan tai trâu có yêu cầu về nước ở mức trung bình. Vào mùa hè cần tưới tăng lượng nước 2-3 lần một ngày nếu như bạn trồng trên giá thể gỗ. Nếu như trồng lan tai trâu trong chậu với giá thể vỏ cây hoặc than thì một tuần chỉ cần tưới 2-3 lần là đủ. Cây lan có đặc điểm không chịu được rễ ngập úng trong nước mà phải để thoáng khí và khô thì cây mới phát triển tốt. Vào mùa đông ngưng tưới nước và phải giữ cho lá và rễ được khô ráo trước khi trời tối.

Chế độ bón phân cho cây: Cây lan tai trâu chỉ nên bón phân khi lá bắt đầu mọc hoặc rễ có ra những mầu xanh. Loại phân phù hợp là phân chuồng hoai mục, phân NPK bón định kì hàng tuần mỗi lần ¼ thìa cà phê hòa với 4 lít nước tưới cho cây. Vào mùa đông ngừng bón phân.

Chú ý: Lan tai trâu thường mọc ở những nơi thoáng gió nên không chịu được ở những nơi u tối và hẹp. Lan cũng không ưa bị quấy nhiễu nên hạn chế thay chậu. Hiện nay thú chơi của nhiều người là trồng lan trên một giá thể gỗ hoặc trồng trong để phơi rễ ra ngoài. Nhưng trồng cách này cần phải có ẩm độ thật cao và mùa hè phải tưới tối thiểu mỗi ngày một lần, nhất là vào những ngày nóng nực hay khô ráo.

Hoa lan tai trâu thường nở hoa vào dịp cuối mùa đông đầu mùa xuân khoảng tháng giêng âm lịch. Khi có những dấu hiệu hoa lan ra nụ bạn tiến hành phun nước hoặc tăng cường độ ẩm hoặc tưới sơ qua. Để kích thích lan nở sớm hơn bạn tiến hành tăng nhiệt độ cho cây bằng cách mang vào trong nhà hoặc để dưới ánh đèn tuy nhiên cần để những nơi thoáng gió và có độ ẩm.

Để có một không gian tươi mới, thoáng mát nhiều màu sắc hơn cho ngôi nhà bạn, nhiều người đã lựa chọn lan hồ điệp để chơi và trang trí cho khu vườn ngôi nhà mình. Lan hồ điệp được mệnh danh là “nữ hoàng của các loài lan”, mang vẻ đẹp cao sang, tinh tế, quý phái và tao nhã. Cái đẹp của lan hồ điệp có thể thu hút bất cứ ai, từ những người trẻ thích rực rỡ nổi bật, những người chuộng sự đằm thắm, hay người tinh tế nhẹ nhàng.

Lan Hồ Điệp là một trong những loài hoa quý phái, lộng lẫy và sang trọng cho mọi không gian. Nếu biết cách chăm sóc thì lan Hồ Điệp sẽ nở rất lâu tàn, có thể kéo dài đợt hoa từ 3-4 tháng, thậm chí 6 tháng. Và sau khi hoa tàn, nếu được chăm sóc tốt thì lan Hồ Điệp sẽ khỏe mạnh và sớm ra đợt hoa mới.

Lan Hồ Điệp là loài cần ánh sáng để phát triển tốt. Những chậu lan khi mua về trưng bày trong nhà nên được để ở nơi có ánh sáng vừa phải như: vị trí ở gần cửa sổ, phòng khách có đèn chiếu sáng nhân tạo. Phải chú ý, tuyệt đối không được để chậu lan dưới ánh nắng trực tiếp, vì cây sẽ bị vàng lá, cháy thân lá và hoa nhanh tàn… Ánh sáng lý tưởng cho lan Hồ Điệp phát triển tốt chính là ánh mặt trời vào lúc sáng sớm hoặc chiều muộn.

Loài lan này cần nhiệt độ ban ngày là 18-29oC và nhiệt độ ban đêm là 13-18oC. Nhiệt độ tốt nhất cho hoa là ở 21-32oC. Trong suốt mùa thu, cần duy trì nhiệt độ dưới 16oC cho lan Hồ Điệp liên tục trong 3 tuần khi cụm hoa bắt đầu xuất hiện. Việc làm này sẽ giúp lan tránh được hiện tượng rụng nụ khi có sự thay đổi bất thường về nhiệt độ.

Lan Hồ Điệp cần 50-80% độ ẩm. Nếu độ ẩm thấp hơn cần cung cấp nước cho cây và môi trường xung quanh xung quanh chậu trồng. Ngược lại, nếu ẩm độ cao hơn mức quy định cần chú ý tăng độ thông thoáng cho cây lan Hồ Điệp.

Việc tưới nước cho lan Hồ Điệp là việc làm quan trọng và nên thực hiện một cách cẩn thận. Tùy vào từng mùa và điều kiện của môi trường mà cây có nhu cầu nước khác nhau, do đó lượng nước tưới cho cây phải phù hợp với từng mùa, đồng thời cũng xem xét nhu cầu nước và giá thể sử dụng.

Nguồn: sưu tầm

---

【#2】Nguyên Phi Ỷ Lan, Từ Cô Thôn Nữ Hái Dâu Đến Người Thay Vua Trị Vì Đất Nước, Bức Tử Hoàng Hậu Và 72 Cung Nữ

Không riêng gì các quốc gia có nền quân chủ phong kiến nổi tiếng như Trung Hoa mới có những bà Hoàng, bà Hậu vang danh về cả công lẫn tội được cả thế giới biết đến mà ngay tại Việt Nam chúng ta, trong lịch sử cũng có một vị Hoàng phi vô cùng nổi tiếng là “lắm tài nhiều tội”. Bà có xuất thân nghèo hèn mà lại một bước lên ngôi phi của Hoàng thượng, sau đó thậm chí còn có giả thuyết cho rằng bà bức tử cả chính thất Hoàng hậu và 72 phi tần, nghiễm nhiên ngồi vào vị trí Hoàng Thái hậu xong nắm trọn quyền lực trong tay, kể cả chính sự. Vị Hoàng phi đặc biệt của lịch sử nước Việt đó chính là Nguyên phi Ỷ Lan.

Chỉ trong một lần tình cờ, từ thôn nữ hái dâu trở thành Nguyên phi

Theo sử liệu ngày nay còn lưu lại, Nguyên phi Ỷ Lan vốn có xuất thân hèn mọn là một cô gái hái dâu, chăn tằm ở làng Thổ Lỗi (còn có tên là làng Sủi, nay là xã Dương Xá, huyện Gia Lâm, Hà Nội), sinh vào khoảng những năm 1044. Tên thật của bà khá mơ hồ huyền sử, có tài liệu ghi là bà tên Lê Khiết Nương, có thuyết thì bảo là Lê Thị Khiết, cũng có thuyết nói là Lê Thị Yến Loan. Tuy nhiên đều đó chẳng còn quan trọng, bởi sau này người ta chỉ nhắc đến bà với danh xưng Nguyên phi Ỷ Lan.

Tuy nhiên, chỉ có riêng một cô thôn nữ là khác biệt, nàng không hề háo hức phấn khởi như những người khác mà chỉ e thẹn đứng tựa mình vào gốc cây lan để chờ đoàn người triều đình đi qua. Vua lấy làm lạ, bèn cho gọi người con gái đang đứng bên nương dâu kề gốc lan ấy đến trước kiệu rồng để hỏi. Cô gái ung dung khí khái nhưng lại toát lên nét thùy mị tới quỳ xuống tâu: “Thiếp là con nhà nghèo hèn, phải làm lụng đầu tắt mặt tối, phụng dưỡng cha mẹ, có đâu dám mong đi xem rước và nhìn mặt rồng”.

Vua thấy cô gái tuy ăn mặc quê mùa, trông nghèo nàn, lại ít chữ nghĩa nhưng cử chỉ thì đoan trang dịu dàng, lời nói phong nhã, đối đáp phân minh, lễ nghĩa rành rành. Vua đem lòng quý mến, coi nàng như một món quà nhỏ, sai người đưa theo nàng về cung. Thế là bằng cơ duyên tình cờ, cũng có phần may mắn đó, cô thôn nữ hái dâu nuôi tằm nghèo hèn ngày nào đã trở thành một người con gái cung đình. Ban đầu Vua Lý Thánh Tông phong nàng làm cung nhân, sau đó đổi thành Ỷ Lan phu nhân. Ý Lan có nghĩa là tựa vào gốc cây lan, cái tên này dụng ý của vua có nghĩa là muốn kỷ niệm ngày gặp mặt giữa hai người.

Thế rồi chuyện tình lãng mạn cũng có cái kết tốt đẹp, vào năm 1066 Ỷ Lan phu nhân hạ sinh Hoàng tử Lý Càn Đức. Nhưng ngay hôm sau, vì Lý Thánh Tông không có con trai kế nghiệp nào khác nên Hoàng tử Lý Càn Đức liền được sắc phong thành Hoàng Thái tử, vị trí sẽ nắm quyền kế vị đầu tiên khi vua cha qua đời. Ỷ Lan vì thế cũng được sắc phong làm Thần phi. Năm 1068, Thần phi sinh thêm con trai nữa và được vua phong làm Nguyên phi, địa vị trong hậu cung chỉ sau Dương Hoàng hậu.

Nguyên phi Ỷ Lan – bà Hoàng “lắm tài nhiều tội”

Tuy chỉ là phận nữ nhi nhưng kể từ lúc vào cung cho đến khi đạt được đến vị trí Nguyên phi, Ỷ Lan vẫn luôn luôn tỏ ra mình là một người hiếu tri và trí thông minh kỳ lạ. Nàng thích đọc sách và nhiên cứu những phương pháp trị nước để giúp chồng trấn giữ giang sơn. Đó cũng chính là lý do khiến vua Lý Thánh Tông cảm phục và yêu thương nàng hơn, thậm chí ông còn giao cả việc nhiếp chính cai quản chuyện xã tắc cho Nguyên phi Ỷ Lan khi ông thân chinh đi diệt giặc phương xa. Không chỉ vậy, đất nước trong tay Nguyên phi Ỷ Lan tuy chỉ trong một thời gian ngắn nhưng đời sống muôn dân được cải thiện rõ rệt khiến vị thế của bà càng lúc càng cao.

Tháng Giêng, năm 1072, vua Lý Thánh Tông lâm bệnh nặng rồi băng hà, thọ 48 tuổi, trị vì được 18 năm. Hoàng thái tử Lý Càn Đức lên ngôi kế nghiệp, lấy hiệu là Lý Nhân Tông. Nhân Tông kế nghiệp khi mới 6 tuổi, tôn mẹ đẻ là Ỷ Lan Nguyên phi làm Linh Nhân Thái phi, tôn Dương Hoàng hậu làm Thượng Dương thái hậu. Theo luật xưa, khi hoàng đế lên ngôi lúc còn nhỏ tuổi thì Thái hậu sẽ được quyền nhiếp chính. Như vậy, chỉ vì các quy định của triều đình mà Ỷ Lan, vừa là mẹ vua, vừa là một người có tài chính trị nhưng lại mất quyền nhiếp chính vào tay Thượng Dương Thái hậu – người không thể sinh nổi cho vua một mụn con. Điều này khiến bà tức tối và tìm cách chiếm quyền nhiếp chính.

Có giả thuyết cho rằng Ỷ Lan đã bàn mưu tính kế cùng người thân cận, giả ốm để chờ Hoàng thượng nhỏ tuổi tới thăm, nhằm tận dụng hoàn cảnh cũng như mối quan hệ mẹ con để đánh vào tình cảm của Lý Nhân Tông. Đúng như tính toán của bà, khi nghe tin mẹ ốm, Hoàng thượng đã vội vã vào cung thăm hỏi. Ỷ Lan không bỏ lỡ cơ hội khóc lóc, than vãn về sự bất công trong triều đình và khéo léo truyền đạt ý muốn được nhiếp chính của mình đến với nhà vua. Màn kịch hoàn hảo của Ỷ Lan đã khiến Lý Nhân Tông hoàn toàn bị bà chi phối.

Dưới sự dẫn dắt của Ỷ Lan, vị vua trẻ đã quyết định đày Thượng Dương Thái hậu cùng 72 cung nữ thân cận vào lãnh cung, phong mẹ mình trở thành Thái hậu mới. Vậy là với đầu óc mưu lược của mình, Ỷ Lan đã giành lại được địa vị tối cao trong triều đình nhà Lý, thao túng quyền lực đằng sau tấm rèm nhiếp chính mỗi khi lên triều. Chưa dừng lại ở đó, vì sợ Thượng Dương Thái hậu còn sống sẽ làm ảnh hưởng đến vị trí của mình, Ỷ Lan đã tìm cách bức tử cả bà cùng 72 cung nữ.

Và cái kết là cả chủ tớ vị Hoàng hậu cũ đã chết tức tưởi. Thượng Dương Thái hậu đã phải tự sát bằng dải lụa trắng mà vua ban cho. 72 cung nữ phải từ giã cõi đời.

Năm 1076, triều Tống phát đại binh sang xâm chiếm nước Đại Việt. Thái hậu Ỷ Lan đã cùng Lý Thường Kiệt và một số quần thần bày mưu chống địch, kết quả quân đại Tống hùng hổ toan làm cỏ nước Đại Việt đã phải cam chịu thất bại rút quân về nước. Trong chiến thắng này, công lao của Thái hậu Ỷ Lan là vô cùng lớn. Như thế, cô gái hái dâu làng Thổ Lỗi năm nào, sau 13 năm tiến cung, không chỉ trở thành một Nguyên phi bình thường mà còn trở thành một trong những người phụ nữ quyền lực nhất trong lịch sử Việt Nam.

Về già, vốn là một người sùng đạo Phật, Thái hậu Ỷ Lan càng để tâm làm việc thiện, xây chùa và nghiên cứu về đạo. Tính đến năm 1115, bà đã cho xây cất 150 chùa, đền. Sử cũ có lời đoán định rằng, hẳn là bà sám hối về việc bức hại Dương Thái hậu và 72 thị nữ nên mới làm như vậy. Đến năm 1117 Thái hậu Ỷ Lan qua đời, kết thúc cuộc đời của một bà Hoàng “lắm tài nhiều tội”, có xuất thân nghèo hèn, đặc biệt bậc nhất trong dòng lịch sử Việt Nam.

(Nguồn: Đại Việt Sử Ký Toàn Thư, Việt sử giai thoại II)

---

【#3】Khám Phá Các Loài Hoa Phong Lan Được Trồng Phổ Biến Hiện Nay

Nếu bạn yêu thích hoa lan nhiều như chúng tôi, có lẽ bạn rất muốn khám phá những loại phong lan này phải không? Mội loại hoa lan chúng có màu sắc, hình dáng đặc biệt, làm thu hút người xem.

Bạn có biết hiện trên thế giới hơn 30.000 loại hoa lan, có những đặc điểm độc đáo riêng? Trên thực tế, những loài thực vật kỳ lạ này phát triển trên mọi lục địa (trừ Nam Cực).

Angraecum (Chi Lan Sao Biển)

Dòng chi Lan Sao biển.

Được phát hiện bởi Charles Darwin, phong lan Sao biển (Agraecum) là một loài nổi tiếng được biết đến với những bông hoa màu trắng giống như ngôi sao rất ấn tượng và chu kỳ nở hoa vào giữa mùa đông. Hai đặc điểm này đão tạo nên cái tên phổ biến của nó, đó là “hoa lan sao biển” hay hoa lan Giáng sinh. Màu trắng sáng và hương thơm mạnh mẽ vào ban đêm làm cho chúng trở nên hấp dẫn đối với bướm đêm, những người giúp thụ phấn cho loài sinh vật đơn bào này.

Dendrobium

Dòng hoa lan Dendrobium.

Dendrobium có nguồn gốc từ Đông Nam Á, khu vực Hy Mã Lạp Sơn, Malaysia, Nam Trung Quốc và Nhật Bản. Nó khác biệt với các loài phong lan khác với cấu trúc giống như thân cây và cụm hoa giống như cây kèn có mùi thơm hình thành đối diện với nách của mỗi chiếc lá. Ý nghĩa của loài lan này là sự tinh tế và vẻ đẹp thuần khiết.

Cattleya (Lan Hoàng Hậu)

Dòng hoa lan Hoàng Hậu.

Hoa lan Cattleya nổi tiếng được mệnh danh là Nữ hoàng của Hoa lan do vẻ ngoài quyến rũ của nó. Chúng có những cành hoa dài, xum xuê và quyến rũ thu hút mãnh liệt ánh nhìn từ người xem. Chúng thường được sử dụng làm hoa trưng bày ở các trung tâm do tính chất và mùi thơm lâu dài của chúng.

Loài hoa lan này phân bố từ Costa Rica đến Nam Mỹ nhiệt đới. Tên chi này do John Lindley đặt năm 1824 theo tên của William Cattleylà người đã nhân giống và trồng thành công loài lan Cattleya labiata.

Lan Hồ Điệp

Các màu Lan Hồ Điệp.

là một chi thực vật thuộc họ Lan chứa khoảng 60 loài. Đây là một trong những chi hoa lan phổ biến nhất trong thương mại với việc phát triển nhiều loài lai nhân tạo.

Loài lan hồ điệp có cành hoa dài (đến 1 m), phân nhánh, lớn, hầu hết hoa có viền màu hồng hoặc trắng và hoa có nhiều màu sắc khác nhau.

Địa Lan

Dòng hoa Địa lan.

Địa lan cới những bông hoa bắt mắt, tạo ra những cụm hoa với hàng chục bông hoa lớn, rực rỡ. Chúng được đặc trưng bởi rễ dày và lá dài, mỏng. Chúng phát triển rất tốt và hoa mọc trên phần thân. Cùng với khả năng duy trì vẻ ngoài tươi mới như lúc chưa cắt cành trong thời gian dài.

Paphiopedilum (Chi Lan Hài)

Dòng chi Lan Hài.

Được biết đến một cách thích hợp là phong lan chi hài, hoa nở hình túi, dùng để bẫy côn trùng như một cách để tăng khả năng thụ phấn. Ngoài ra, sự hiện diện của bao phấn đấu là một đặc điểm độc đáo cho phép chúng tạo ra lượng phấn hoa gấp đôi. Chúng có đặc điểm là hoa và lá thường bị lốm đốm.

---

【#4】Nhân Giống Invitro Lan Hoàng Thảo Kèn Dendobium Lituiflorum Lindl

Hoàng thảo kèn (Dendrobium lituiflorum Lindl.) là loài lan rừng đặc hữu và quý hiếm của Việt Nam. Nghiên cứu này xây dựng quy trình nhân giống in vitro cây hoàng thảo kèn bao gồm phát sinh PLBs từ chồi, tái sinh chồi, tạo rễ. Chồi in vitro được nuôi cấy trên môi trường MS bổ sung TDZ ở các nồng độ khác nhau để phát sinh protocorm like bodies (PLBs). Ở nồng độ TDZ 2,0 mg/l cho tỷ lệ phát sinh PLBs cao nhất.

Chồi phát sinh tốt nhất trên môi trường MS có bổ sung TDZ 1,5mg/l. Môi trường MS có bổ sung NAA 0,5 mg/l thích hợp để tạo rễ in vitro. Kết quả này có thể được sử dụng trong nhân giống cây hoàng thảo kèn ở quy mô lớn cũng như tạo tiền đề cho những nghiên cứu tiếp theo trên đối tượng này.

Từ khóa: Dendrobium lituiflorum, NAA, PLBs, TDZ, vi nhân giống.

1. ĐẶT VẤN ĐỀ

Việt Nam là quốc gia nhiệt đới, thích hợp cho sự phát triển của các loài lan. Lan rừng ở nước ta rất phong phú với nhiều chủng loại. Nhiều loài mới được phát hiện mô tả gần đây như Bulbophyllum paraemarginatum, Bulbophyllum sinhoense, Cheirostylis foliosa, Goodyera rhombodoides,… (Leonid, 2007). Trong đó hoàng thảo (Dendrobium) là chi phổ biến và có giá trị về nhiều mặt (Đào Thanh Vân và Đặng Thị Tố Nga, 2008). Tại Việt Nam, có khoảng 107 loài hoàng thảo đã được xác định.

Hoàng thảo kèn (Dendrobium lituiflorum Lindl.) là lan rừng đặc hữu của nước ta. Đây là một trong những loài lan đẹp và quý hiếm. Ngày nay, do nạn phá rừng và khai thác quá mức, hoàng thảo kèn đang mất dần trong tự nhiên. Vì thế nếu không có những biện pháp bảo vệ và nhân giống kịp thời, loài lan này có nguy cơ tuyệt chủng (Chowdhery, 2001).

Phương pháp nhân giống lan bằng phương pháp truyền thống (gieo hạt, tách bụi,…) mất nhiều thời gian và không hiệu quả (Martin và Madassery, 2006). Dựa trên tính toàn năng của tế bào thực vật, kỹ thuật nuôi cấy mô là phương pháp được sử dụng trong nhân giống các cây trồng có giá trị với khả năng tạo ra số lượng lớn trong thời gian ngắn với chi phí thấp, tỷ lệ cây sống cao. Đây là biện pháp góp phần bảo vệ, phát triển nguồn gen của loài thực vật quý hiếm này (Hazarika, 2006).

Trên thế giới đã có một số công bố nhân giống hoàng thảo kèn. Năm 2004, Chang và cộng sự đã nghiên cứu thành công môi trường và các điều kiện nuôi cấy lan hoàng thảo kèn từ hạt qua quá trình phát sinh PLBs. Năm 2008, Meera và cộng sự đã nghiên cứu quy trình nhân 28 giống in vitro Dendrobium lituiflorum Lindl. Qua con đường phát sinh PLBs. Năm 2009, Shivani và cộng sự đã nghiên cứu môi trường nhân nhanh lan hoàng thảo kèn bổ sung dịch chiết chuối trên môi trường KC. Chưa thấy công bố của các tác giả Việt Nam trong nhân giống in vitro loài lan này. Nghiên cứu này của chúng tôi nhằm xây dựng quy trình nhân giống in vitro cây hoàng thảo kèn phục vụ cho mục đích nhân giống cây này ở quy mô lớn.

2. VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP

2.1. VẬT LIỆU

Nghiên cứu sử dụng chồi in vitro hoàng thảo kèn sau 60 ngày gieo hạt đang lưu giữ tại Phòng thí nghiệm Công nghệ Sinh học Thực vật – Trường ĐH Công nghiệp Thực phẩm Tp.HCM.

2.2. PHƯƠNG PHÁP

Khử trùng hạt, gieo hạt tạo chồi in vitro

Quả lan được rửa sạch dưới vòi nước chảy, sau đó rửa lại với xà phòng loãng trong 20 phút. Tiếp theo quả được ngâm trong cồn 70o trong 2 phút, cuối cùng ngâm trong dung dịch javel 30% trong 10 phút với và rửa lại 3 lần với nước cất vô trùng. Sau khi khử trùng, dùng dao cắt dọc theo chiều dài của quả lan, tách lấy hạt và cấy lên môi trường MS có chứa 20 g/l saccharose, 8 g/l agar, 150 ml/l nước dừa và bổ sung 0,5 mg/l BA để tạo chồi.

Phát sinh PLBs từ chồi: Khảo sát sự ảnh hưởng của nồng độ TDZ lên sự phát sinh PLBs

Đoạn chồi in vitro được cấy vào môi trường MS cơ bản có bổ sung 150 ml/l nước dừa, 20 g/l đường saccharose, 8 g/l agar, bổ sung TDZ ở các nồng độ khác nhau (0 ÷ 3,0 mg/l) để phát sinh PLBs.

Tái sinh chồi: Khảo sát ảnh hưởng của nồng độ BA, TDZ lên sự tái sinh chồi từ PLBs

PLBs được cấy vào môi trường MS cơ bản có chứa 150 ml/l nước dừa, 20 g/l đường saccharose, 8 g/l agar và bổ sung BA ở các nồng độ khác nhau (0 ÷ 2,5 mg/l), TDZ ở các nồng độ khác nhau (0 ÷ 2,5 mg/l) để tái sinh chồi.

Tạo rễ: Khảo sát ảnh hưởng của nồng độ NAA lên sự tạo rễ

Chồi in vitro đã đủ 2 – 3 lá thật, chiều cao khoảng 2 – 3 cm được cắt bỏ rễ, sau đó cấy vào môi trường MS cơ bản có chứa 150 ml/l nước dừa, 20 g/l đường saccharose, 8 g/l agar và bổ sung NAA các nồng độ khác nhau (0 ÷ 2,0 mg/l) để tạo rễ.

Môi trường nuôi cấy là môi trường MS cơ bản (Murashige và Skoog, 1962) có bổ sung 20 g/l saccharose, 8 g/l agar, các chất điều hòa tăng trưởng thực vật tùy theo từng thí nghiệm, pH được điều chỉnh = 5,8 trước khi hấp khử trùng.

Thời gian chiếu sáng: 16h/ngày, cường độ chiếu sáng: 2500±200 lux, nhiệt độ: 25±20C, độ ẩm trung bình: 70±2%.

Bố trí thí nghiệm và xử lý số liệu:

Các thí nghiệm được bố trí theo thể thức hoàn toàn ngẫu nhiên (CRD) với 5 lần lặp lại. Số liệu thu thập được xử lý bằng phần mềm Statgraphics Centurion XV.I, sử dụng trắc nghiệm đa biên độ Duncan với độ tin cậy 95%.

3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN

3.1. Phát sinh PLBs từ chồi: Khảo sát ảnh hưởng của nồng độ TDZ lên sự phát sinh PLBs

Kết quả phát sinh PLBs sau 45 ngày nuôi cấy được trình bày ở bảng 1.

Bảng 1. Ảnh hưởng của nồng độ TDZ lên sự tái sinh PLBs

Kết quả cho thấy trên môi trường có bổ sung TDZ tất cả mẫu cấy đều tạo PLBs. Môi trường đối chứng (không bổ sung TDZ) không tạo PLBs. Điều này chứng tỏ TDZ có hiệu quả trong kích thích tạo PLBs từ chồi hoàng thảo kèn. Nồng độ 2,0 mg/l TDZ cho tỉ lệ phát sinh PLBs cao nhất (52%). PLBs bắt đầu hình thành sau 22 ngày nuôi cấy. Khi tăng nồng độ TDZ từ 2 đến 3 mg/l, tỷ lệ phát sinh PLBs có xu hướng giảm, PLBs già hoá nhanh. Có thể do TDZ là chất có hoạt tính cytokinin và cũng có hoạt tính auxin nên khi sử dụng ở nồng độ cao thường gây ức chế sự tái sinh của mẫu dẫn đến hiện tượng mẫu chuyển sang màu vàng nâu (Dương Tấn Nhựt, 2011).

Kết quả này cũng phù hợp với nghiên cứu của Panjan và Kamnoon (2011) phát sinh PLBs trên lan Dendrobium Dwarf trên môi trường có bổ sung 18µM TDZ cho hiệu quả phát sinh cao nhất với tỷ lệ 86,4% sau 9 tuần nuôi cấy.

A. 0,0 mg/l; B. 0,5 mg/l; C. 1,0 mg/l; D.1,5 mg/l; E. 2,0 mg/l; F. 2,5 mg/l; G. 3,0 mg/l 30

3.2. Tái sinh chồi: Khảo sát ảnh hưởng của BA, TDZ lên sự tái sinh chồi từ PLBs

Kết quả tái sinh chồi từ PLBs sau 45 ngày nuôi cấy được trình bày ở bảng 2 và hình 3.

Bảng 2. Ảnh hưởng của nồng độ BA, TDZ lên sự tái sinh chồi từ PLBs.

Kết quả thí nghiệm cho thấy trên môi trường MS bổ sung nồng độ BA và TDZ khác nhau

cho thấy sự khác biệt rõ rệt giữa các nghiệm thức. Đối với khả năng tạo chồi ở cây lan hoàng thảo kèn thì BA tỏ ra kém hiệu quả hơn TDZ

Sau 45 ngày nuôi cấy, trên môi trường không bổ sung BA và TDZ các mẫu PLBs vẫn cảm ứng tạo chồi. Tuy nhiên chồi mới xuất hiện chậm, số lượng ít, kích thước to và có rễ. Trên các môi trường có bổ sung TDZ đều có sự hình thành chồi mới. Khi tăng nồng độ TDZ (0÷) số lượng chồi hình thành tăng dần. Khả năng tạo chồi cao nhất đạt được trên môi trường bổ sung 1,5 mg/l TDZ. Tỷ lệ mẫu cấy tạo chồi có xu hướng giảm khi tiếp tục tăng nồng độ TDZ đến 2,5 mg/l, những chồi tạo ra có hình dạng không rõ ràng. Do TDZ là một chất có hoạt tính cytokinin mạnh và cũng có hoạt tính auxin nên khi dùng ở nồng độ cao sẽ gây ức chế sự tái sinh của mẫu (Dương Tấn Nhựt, 2011). Kết quả này cũng phù hợp với nghiên cứu của Nguyễn Thanh Tùng và cộng sự (2010) khi sử dụng TDZ để tái sinh chồi từ PLBs lan hoàng thảo thân gãy (Dendrobium aduncum). Kết quả cho thấy trên môi trường TDZ bổ sung 2,0 mg/l TDZ cho hiệu quả tái sinh cao nhất (3 chồi/mẫu). Nhìn chung, trên môi trường có bổ sung TDZ khả năng tái sinh chồi cao và nhanh, tuy nhiên có chồi tạo ra nhỏ, thấp và không đồng đều. Trên môi trường có bổ sung BA, chồi tái sinh từ PLBs chậm hơn và số lượng chồi tạo ra trên mẫu ít hơn so với trên TDZ. Điều này tạo thuận lợi cho quá trình kéo dài chồi bởi các chồi không phải cạnh tranh dinh dưỡng, do đó các chồi hấp thụ được lượng dinh dưỡng cần 31 thiết và phát triển cao hơn. Khi tăng nồng độ BA từ 0÷2,5 mg/l số lượng chồi tăng dần. Trên môi trường có bổ sung 2,5 mg/l BA cho số chồi được tạo thành cao nhất (41,3 chồi/mẫu).

A. 0,0 mg/l; B. 0,5 mg/l; C. 1,0 mg/l; D.1,5 mg/l; E. 2,0 mg/l; F. 2,5 mg/l

A. 0,0 mg/l; B. 0,5 mg/l; C. 1,0 mg/l; D.1,5 mg/l; E. 2,0 mg/l; F. 2,5 mg/l

Tạo rễ: Khảo sát ảnh hưởng của nồng độ NAA lên sự tạo rễ

Kết quả tạo rễ sau 30 ngày nuôi cấy được trình bày ở bảng 3

Bảng 3. Ảnh hưởng của nồng độ NAA lên sự tạo rễ cây hoàng thảo kèn

Kết quả cho thấy môi trường không bổ sung NAA rễ vẫn hình thành. Điều này chứng tỏ auxin nội sinh được hình thành ở chồi và di chuyển xuống dưới gốc để cảm ứng tạo rễ. A B C D E F 0,5 cm 0,5 cm 0,5 cm 0,5 cm 0,5 cm 0,5 cm 32 Tất cả các môi trường có bổ sung NAA đều hình thành rễ. Ở môi trường bổ sung NAA ở nồng độ 0,5 mg/l và 1 mg/l cho số lượng rễ hình thành khá cao, xung quanh rễ có một lớp mô hút ẩm dày, màu xám bạc, chóp rễ có màu xanh điều này thuận lợi cho sự phát triển của chồi và rễ ở giai đoạn vườn ươm. Tiếp tục tăng nồng độ NAA từ 1,0÷2,0 mg/l, có sự ức chế kéo dài rễ và giảm số lượng rễ tạo thành. Có thể do auxin ở nồng độ cao sẽ kích thích sự tạo sơ khởi rễ nhưng sẽ cản trở sự tăng trưởng của các sơ khởi này (Võ Thị Bạch Mai, 2004). Kết quả này cũng phù hợp với nghiên cứu của Nguyễn Thị Sơn và cộng sự (2014) khi sử dụng NAA ở nồng độ 0,5 mg/l cho quá trình ra rễ in vitro lan thạch hộc thiết bì (Dendrobium officinale Kimura et Migo). Nghiên cứu của Priya và cộng sự (2013) trên lan Denbium sonia ‘Earsakul’ cho thấy bổ sung NAA cho tỷ lệ tạo rễ cao hơn so với môi trường bổ sung IAA và IBA. Chồi tạo rễ tốt trên môi trường ½MS có bổ sung 0,5 mg/l NAA, khi tăng nồng độ NAA từ 0,5÷2 mg/l sự tạo thành rễ bị ức chế. Một nghiên cứu khác của Dake và cộng sự (2013) trên lan Dendrobium wangliangii cho kết quả chồi cảm ứng ra rễ tốt nhất trên môi trường ½MS bổ sung 0,5 mg/l NAA.

4. KẾT LUẬN

Nghiên cứu này bước đầu đã khảo sát một vài thông số môi trường trong quy trình nhân giống in vitro cây hoàng thảo kèn. PLBs được tái sinh từ chồi in vitro trên môi trường MS có bổ sung TDZ 2,0 mg/l. PLBs sau 45 ngày được chuyển sang môi trường MS có bổ sung TDZ 1,5 mg/l để tái sinh chồi. Môi trường tạo rễ tốt nhất là MS có bổ sung NAA 0,5 mg/l.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Chang J., Ding X.Y., Bao S.L., Liu D.Y., He J., Tang F. ans Ding B.Z. (2004). Studies on tissue culture of Dendrobium lituiflorum. China Journal of Chinese Material Medica, 29(4): 313-317.

2. Chowdhery H.J. (2001). Orchid persity in North-East India. J. Orchid Soc. India 15: 1-17.

3. Dake Z., Guangwan H., Zhiying C., Yana S., Li Z., Anjun T. and Chunlin L. (2013). Micropropagation and in vitro flowering of Dendrobium wangliangii: A critically endangered. Journal of Medicinal Plants Research, 7(28): 2098-2110.

4. Hazarika B.N. (2006). Morpho-physiological disorders in in vitro culture of plants. Sci. Hort., 108: 105-120. 33

5. Leonid V.A. (2007). New species of orchids from Vietnam. International Journal of Life Sciences, 52(4): 287-306.

6. Võ Thị Bạch Mai (2004). Sự phát triển chồi và rễ. NXB Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh.

7. Martin K.P., Madassery J. (2006). Rapid in vitro propagation of Dendrobium hybrids through direct shoot formation from foliar explants and protocorm like bodies. Sci. Hort., 108: 95-99.

8. Meera C.D., Suman K. and Pramod T. (2008). In vitro propagation and conservation of Dendrobium lituiflorum Lindl. through protocorm like bodies. Journal of Plant Biochemistry and Biotechnology, 17(2): 177-181.

9. Murashige T. and Skoog F., (1962). A revised medium for rapid growth and bioassays with tobacco tissue cultures. Plant Physiol., 15: 473-497.

10. Dương Tấn Nhựt (2011). Công nghệ sinh học thực vật: Nghiên cứu cơ bản và ứng dụng. NXB Nông nghiệp.

11. Panjan S. and Kamnoon K.(2011). Efficient direct protocorm-like bodies induction of Dwarf Dendrobium using Thidiazuron. Notulae Scientia Biologicae, 3(4): 88-92.

12. Priya K.I., Sabina G.T. and Rajmohan K. (2013). Influence of plant growth regulators on in vitro clonal propagation of Dendrobium sonia ‘EARSAKUL’. Bio. Innov., 2(2): 51-58.

13. Shivani V., Satyakam G., Minakshi B. and Usha R.(2009). Rapid regeneration of plants of Dendrobium lituiflorum Lindl. (Orchidaceae) by using banana extract. Scientia Horticulturae, 121: 32-37.

14. Nguyễn Thị Sơn, Từ Bích Thuỷ, Đặng Thị Nhàn, Nguyễn Thị Lý Anh, Hoàng Thị Nga, Nguyễn Quang Thạch (2014). Nhân giống in vitro lan Dendrobium officinale Kimura et Migo. Tạp chí Khoa học và Phát triển, 12(8): 1274-1282.

15. Nguyễn Thanh Tùng, Lê Văn Điệp, Nguyễn Minh Trung, Trương Thị Bích Phượng (2010). Áp dụng phương pháp nuôi cấy lát mỏng tế bào trong nhân giống in vitro lan hoàng thảo thân gãy (Dendrobium aduncum). Tạp chí Công nghệ Sinh học, 8(3): 361- 367.

16. Đào Thanh Vân, Đặng Thị Tố Nga (2008). Giáo trình hoa lan. NXB Nông nghiệp.

Nguồn: Phạm Văn Lộc, Lê Thị Hoài Thương Trường Đại học Công nghiệp TP.HCM.NHÂN GIỐNG IN VITRO LAN HOÀNG THẢO KÈN(DENDROBIUM LITUIFLORUM Lindl.)

---

【#5】Chiêm Ngưỡng Top 10 Loại Hoa Lan Đẹp Nhất Việt Nam 2021

Các loại hoa phong lan đẹp mang trong mình một điều bí ẩn, sức hút hấp dẫn làm mê mẫn người chơi. Bởi mang trong mình hình ảnh đẹp và độc đáo nên hoa lan được xem như nữ hoàng các loài hoa.

Hoa lan là một trong những sản vật của tạo hóa, là tác phẩm nghệ thuật tuyệt tác mà thiên nhiên ban tặng cho con người. Hoa phong lan có vẻ đẹp, sức hấp dẫn người chơi đến kỳ lạ. Có thể nói hoa lan hội tụ tất cả các đặc điểm quý của các loài hoa đẹp như màu sắc đẹp, phong phú, cấu tạo hoa đa dạng, tinh tế, hoa có độ bền lâu và đặc biệt hấp dẫn người chơi bởi hương thơm quyến rũ.

Chiêm ngưỡng vẻ đẹp của hoa phong lan, tâm hồn con người như được giao hòa cùng thiên nhiên. Các bậc cao niên thời xưa cho rằng: hoa phong lan mang tất cả các tính cách thanh cao của người quân tử, đó là: nhân, lễ, nghĩa, trí, tín.

Tại sao hoa lan lại hội tụ tất cả các đặc điểm quý của các loài hoa khác và được coi như nữ hoàng của các loài hoa?

Câu trả lời nằm ở cấu tạo đặc biệt của hoa phong lan. Hoa lan có 3 cánh đài, 3 cánh tràng, 1 trong 3 cánh tràng biến dạng thành hình lưỡi có 3 thùy gọi là cánh môi, 3 cánh đài giống với 2 cánh tràng còn lại tạo thành bông hoa có 5 cánh và một cánh môi. Nhờ đặc điểm cánh hoa ấn tượng đã tạo nên một loài hoa lan đẹp, quyến rũ.

Đầu trục hoa là nhị đực chứa 2 hạt phấn được bao phủ bởi nắp bao phấn rất chặt chẽ. Dưới nhị đực là nhụy có hình lõm và có nhiều chất nhày khi hoa nở để sẵn sàng kết dính và tiếp nhận hạt phấn.

Do đặc điểm của hầu hết các loài lan là khả năng tự thụ phấn kém (nguyên nhân là do nắp bao phấn đóng rất chắc và hạt phấn không tiếp cận được với nhụy hoa) nên không thể xảy ra quá trình thụ phấn mà phải nhờ đến các loài côn trùng lớn như ong, bướm…đến thụ phấn cho hoa. Chính bởi sự giao phấn ngẫu nhiên này đã tạo cho hoa phong lan nhiều đặc tính quý giá: hoa có nhiều hình dáng đẹp, cấu tạo hoa phong phú, màu sắc hấp dẫn và hương thơm ngọt ngào quyến rũ.

Có tên khoa học là Dendrobium Lituiflorum, thân cây khá lớn so với các loại lan đẹp khác, thường rủ xuống khi cây dần trưởng thành. Độ dài trung bình của thân cây rơi vào 50-80 cm.

Loài lan rừng quý hiếm này nở hoa vào cuối mùa đông hàng năm, nở theo chùm khá lớn, rất thơm và lâu tàn. Kích thước của mỗi bông khoảng 6-7 cm, một chùm nhỏ có 2-3 bông.

Là một trong các loại lan rừng đẹp dễ trồng hiện nay nhưng còn tùy vào thời tiết mỗi nơi. Có thông tin cho rằng mỗi cây hoa Thảo Kèn có giá từ 2 – 3 triệu đồng. Chính vì sự đắt đỏ và quý hiếm của loài hoa phong lan rừng này mà người ta đã có ý định nuôi cấy đại trà để giảm thiểu mật độ săn lùng.

Việc chơi lan và trồng lan là cả một nghệ thuật đòi hỏi sự khó khăn cũng như tự hào. Chính vì thế mà không có công thức chung nào cố định cả. Lan giả hạc là một loại lan đẹp độc đáo với cách trồng không quá khó.

giúp nhà vườn nâng hạ và di chuyển nhanh chóng các chậu hoa, chậu cảnh.

Thuộc danh sách các loại lan rừng quý hiếm năm 2021 ở Việt Nam, lan Trầm vàng có vẻ đẹp rực rỡ và quyến rũ người xem. Loại hoa lan rừng đẹp này có mùi thơm khá nồng nàn chứ không thoang thoảng như các loài hoa khác.

Lan Trầm vàng thường trồng trong chậu nhỏ chứ không gán vào thân gỗ. Khi trưởng thành cây có kích thước khá nhỏ, lá to, dẹt và dài. Hoa nở vào tháng 3 – 5 hàng năm. Bông hoa có độ lớn trung bình, màu vàng rực, hơi bóng nhẹ ở phía trong cánh hoa và có màu nâu nổi bật ở nhụy hoa.

Các loại hoa lan đẹp và quý như Trầm vàng cần sự chăm sóc đặc biệt. Không nên tưới nước quá nhiều vì đất trồng lan là đất ẩm, chỉ nên tưới 1 tuần 2 lần dưới dạng phun sương. Tuy chăm sóc khó khăn nhưng khi nhìn thấy bông hoa đầu tiên nở bạn sẽ hiểu tại sao lại có những người yêu hoa đến vậy.

– Tại nơi trồng, nên đảm bảo nhiệt độ, ánh sáng phù hợp. Tốt nhất tránh để chậu lan tiếp xúc trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời khiến cây cháy lá và chậm lớn. Nên đặt chậu ở nơi có độ ẩm 70 – 90 % và nhiệt độ 18-25 độ để cây phát triển tốt. Đến khi lan trầm ra hoa, nhiệt độ cần giữ ở mức 13-15 độ và duy trì trong khoảng 4-6 tuần.

– Về phân bón, bạn nên bón mỗi tuần một lần hàm lượng phân bón NPK theo tỉ lệ 30-10-10 hay 20-20-20 đầy đủ cho cây. Nếu cây có dấu hiệu úa vàng, chuẩn bị rụng lá thì chuyển sang tỉ lệ 10-30-20 để kích thích cây ra nụ.

Bởi lan trầm vàng không chỉ đẹp mà còn có hương thơm nhẹ nhàng, dễ chịu; còn gì thích bằng khi mỗi sớm mai thức dậy, bạn lại được nhìn thấy những chậu lan trầm vàng do chính tay mình trồng và chăm sóc mỗi ngày trổ ra những bông hoa rực rỡ.

Hoa lan Nghinh Xuân còn có tên gọi khác là hoa lan Lai Châu hay Ngọc Điểm, là một trong những các hoa đẹp nhất, được ưa chuộng ở Việt Nam. Thông thường, trước tết khoảng 2 tháng nghinh xuân bắt đầu đâm nụ hoa.

Là một loại hoa phong lan rễ gió trồng không cần giá thể chỉ cần có nơi để cây bám là được. Đa phần có màu trắng và tím, tuy nhiên hàng ngoại nhập có thể có màu tím, vàng tạo nên một loại hoa lan đẹp, đậm nét đặc trưng… Nghinh xuân là loại hoa lan có mùi rất thơm dễ chịu đặc biệt thích hợp chưng những ngày Tết.

Tháng 11 âm lịch: Chồi non của lan Ngọc Điểm 1 – 2 cm

– Giai đoạn này cần theo dõi sự phát triển của chồi hoa. Đồng thời, theo dõi bệnh, nấm, nhện, kiến….

– Thông thường Ngọc điểm nở hoa vào cuối mùa đông hay đầu mùa xuân và vào dịp Tết Nguyên Đán. Khi thấy lan ra nụ, hãy phun nước hoặc tăng thêm độ ẩm hoặc tưới sơ qua. Muốn lan nở sớm hơn hãy tăng thêm nhiệt độ hay là mang vào trong nhà để dưới ánh đèn, nhưng cần thoáng gió và độ ẩm.

Nếu muốn lan chậm nở hãy mang vào chỗ rợp mát, vào phòng lạnh hoặc để nước đá ở gần, nhưng đừng cho vào gốc hay để rễ chạm vào.Tăng giảm nhiệt độ khá khó khăn với những người chơi lan tài tử, nhưng đối với nhà vườn có đủ hệ thống điều hòa nhiệt độ thì việc này chẳng có gì khó.

Đây là một trong các loại lan rừng đẹp nhất Việt Nam được nhiều dân chơi lan săn đón. Có 4 loại lan Tuyết Nhung, người ta chia tên các loại hoa lan ở Việt Nam này dựa theo hình thái và màu sắc của nó: Tuyết Nhung Giún (Dạ Vỹ), Tuyết Nhung Vàng (Hoàng Nhung), Tuyết Nhung Trơn (Phượng Vỹ) và Tuyết Nhung Việt – được tìm thấy tại Hà Giang.

Đa phần lan Tuyết Nhung có màu đỏ, chỉ riêng Tuyết Nhung Vàng là có màu sắc khác. Tùy theo mỗi loại mà chiều dài thân cây có thể lên đến 2 – 5 m. Cánh hoa nhỏ, dài, nở tung khắp phía. Người chơi lan thường trồng loại cây này ở nơi có bóng râm, thoáng mát và luôn để ý độ ẩm.

– Chế độ ánh sáng: Đưa cây lan phượng vĩ ra ngoài để cây chịu hoàn toàn ánh sáng tự nhiên.

– Chế độ tưới nước: Cắt nước hoàn toàn trong mùa đông.

– Chế độ phân bón: Không bón phân trong mùa đông.

– Môi trường yêu cầu: Môi trường phải hanh, khô, nhiều gió, ánh sáng là 100% ánh sáng tự nhiên.

Thuộc các loại lan đẹp nổi bật có bông rất dày cánh và rất lâu tàn, hoa cẩm báo có nền màu vàng và các đốm màu nâu nhìn như da báo nên có tên hoa lan là cẩm báo. Nó có bộ rễ rất gió khoẻ, vươn ra ngoài hút độ ẩm trong không khí để sống. Hoa phong lan Cẩm báo không cần giá thể, dễ trồng.

Nhận diện lan cẩm báo bằng dấu hiệu như lá rất to bằng bàn tay và mọng nước, các rễ rất to không mọc trong chậu mà phun ra ngoài. Cẩm báo ra bông to và lâu tàn có thể đến 3 tuần mới tàn trong tự nhiên có một loài lan rất giống cẩm báo là lan râu mực.

cẩm báo đúng cách: Lan cẩm báo có bộ rễ khá dày và nhiều. Cây ưa ánh sáng dồi dào và môi trường thông thoáng khô ráo. Cây thích hợp nhất là được trồng trong những giá thể gỗ lũa được ghép thêm rễ dương xỉ và vỏ thông lớn dễ thoát nước, nhiệt độ nóng ấm, mùa hè tưới nuớc hàng ngày và bón phân hàng tuần.

Chăm sóc hoa phong lan cẩm báo: Lan cẩm báo thích hợp với điều kiện khí hậu khoảng từ 25-30 độ C. Các chậu lan này nên được trồng với độ ẩm cao tuy nhiên ẩm độ trong chậu cần được thoáng mát. Lan cẩm báo thuộc giống ưa sáng.

Trên thực tế môi trường giàu ánh sáng sẽ khiến cho lan nở hoa to và đẹp hơn. Cường độ ánh sáng nên ở mức 60% sáng là thích hợp nhất. Lan cẩm báo là một trong số những loại giống cây có nhu cầu về loại phân bón khá cao. Nên phòng ngừa sâu bệnh cho lan bằng cách định kì phun các loại thuốc ngừa nấm như , Benomyl nồng độ 1/400 khoảng nửa tháng 1 lần.

Lan Kim Tuyến Sapa có thân bò dài khoảng 12 – 20 cm, lá cây có màu đỏ nhạt cùng các gân nhỏ màu hồng. Cụm hoa nhỏ bao gồm các bông hoa hồng nhạt kết vào nhau. Có câu nói ngụ ý rằng chơi lan thì chơi lá rồi mới chơi hoa. Bởi vậy lan Kim Tuyến Sapa được săn đón nhờ vào hình thái lá rất đẹp.

Hoa thường nở vào tháng 10 – 12 hàng năm, ra chồi rồi hạt để tái sinh. Có thể tìm thấy hoa ở trong rừng sâu với độ cao 1500 – 1800 m. Khi chăm sóc lưu ý đến độ ẩm của cây vì lan là loài rất nhạy cảm, dễ sinh bệnh.

Đối với lan kim tuyến cách tốt nhất để phòng trừ sâu bệnh cho cây là phải đảm bảo độ ẩm cũng như các chất dinh dưỡng đầy đủ cho cây. Ngoài ra, bạn cũng nên thường xuyên kiểm tra hiện trạng của lan để phát dấu hiệu bệnh kịp thời, từ đó có cách phòng trị hiệu quả.Loại bỏ ngay những cây đã bị nhiễm bệnh để tránh lan sang các cá thể khác.

Về hình dáng thân lan có vùng bìu cũng như vùng thắt tạo thành hình giống như chuỗi phật trong phật giáo. Hoa trúc phật bà rất đẹp cánh hoa rất bay màu trắng tự nhiên dược bao bọc bởi viền màu tím, nhuỵ hoa rất tươi thể hiện sự trường tồn tạo nên tổng thể mặt hoa rất đẹp.

Khi trồng loài hoa lan đẹp này cần chú ý: giá thể trồng lan phật bà thường là vỏ thông trộn xơ dừa. Khi trồng nên để bộ rễ nằm trên giá thể vì nó không chịu được độ ẩm quá cao dễ gây bệnh trên cây.

– Sau khi đã có những cây lan Trúc Phật Bà ta tiến hành xử lý những cây khi mới mua về và bắt đầu ghép những cây lan Trúc Phật Bà vào gỗ hoặc chậu và đặt ở vị trí cố định.

– Tưới nước cho cây đủ ẩm và để cây ở khu vực có ánh nắng vừa phải để cây ra bộ rễ mới và phát triển.

– Ở khu vực miền bắc cây cần giữ độ ẩm tốt hơn và cần bổ sung lượng nước vừa phải, khi ở miền bắc khi có gió lạnh ta cần giảm lượng nước và cắt nước cho tới khi cây ra chồi mới, ta mới tiến hành chăm sóc tiếp.

Đây là một cái tên trong các loại hoa phong lan đẹp nhất hiện nay, được dùng làm cây cảnh trong những gia đình yêu hoa, thiên nhiên. Cây được tìm thấy ở Lâm Đồng trên độ cao 1400 – 2150 mét nên rất khó để sở hữu được lại hoa này.

Hoa mọc thành từng bông nhỏ, màu trắng pha một chút xanh lá phần cuống hoa. Thân cây khá to nên được dùng làm cây cảnh khá nhiều. Tuy nhiên do tình trạng săn bắt cao nên dần trở nên ít đi và có nguy cơ bị tuyệt chủng như các giống lan rừng quý hiếm khác.

Có một lưu ý nhỏ với những người chơi lan lần đầu đó là lan rừng hiện nay thường được ghép và nuôi tại vườn nên không phải chậu hoa nào cũng giữ được vẻ đẹp nguyên thủy của chúng. Là một người chơi lan lâu năm nhất định phải hiểu lan rừng đẹp nhất khi nó được ở đúng nơi – rừng sâu.

Tại Việt Nam, suốt mùa mưa từ tháng 4-6 cây lan lúc nào cũng ướt đẫm và lại rất khô vào mùa đông. Theo quy luật chung, tưới nhiều khi cây non mọc và bớt tưới vào mùa thu khi cây đã ngưng tăng trưởng. Mùa đông chỉ tưới sơ qua hoặc phun nước vào buổi sáng.

Khi thấy củ bị nhăn nheo hay lá bị héo, đó là dấu hiệu của sự thiếu nước và thiếu độ ẩm. Trái lại nếu củ lúc nào cũng mập tròn sẽ không ra hoa.Đừng bao giờ để lan bị khô rễ vào mùa hè và mùa xuân bắt đầu tưới trở lai khi thấy mọc rễ mới hay ra mầm non.

Bón phân 30-10-10 với dung lượng ¼-½ thìa cà phê cho 4 lít nước và đổi sang 10-30-20 khi bắt đầu mùa thu, hay có thể dùng phân 15-15-15 quanh năm với liều lượng như trên. Lan không ưa bị đọng muối trong chậu, cho nên mỗi tháng cần xả nước một lần cho sạch, tức là tưới như thường lệ và 1-2 giờ sau tưới thêm một lần nữa, rồi mới bón phân. Khi cây mọc mạnh bón mỗi tuần một lần, khi cây ngưng tăng trưởng bón mỗi tháng một lần.

Đặc điểm nổi bật nhất của cây phi điệp 5 cánh trắng chính là mặt bông hoa. Theo đó, khuôn bông có vẻ đẹp hài hoà, cánh đỉnh cao, vươn thẳng, đầu cánh hơi cong, hai cánh vai ngang, xếp đều nhau. Bên trong, môi hoa có hình tim, có nhung tuyết ở bờ môi và hai mắt nổi rõ màu tím.

Khác với các loại phi điệp thông thường các cánh hoa có màu tím, năm cánh của loại phi điệp này có màu trắng, trong như ngọc. Đặc biệt, sau khi nở từ 3 – 5 tiếng, hoa lan toả mùi hương rất quyến rũ, dễ chịu, thoang thoảng nhưng bay xa và có thể lôi kéo lòng người…

Vào mùa hè, lan phát triển manh cho nên tưới 2 đến 4 lần/ tuần. Vào mùa thu, bạn quan sát thấy cây tăng trưởng chậm thì tưới nước ít lại, giảm mức độ tưới xuống 1 lần/tuần để cây không thiếu nước và teo lại.

Mùa đông là thời gian lan chuẩn bị để ra hoa, hãy ngưng hẳn việc tưới nước. Nếu ẩm độ quá thấp nên phun sương mỗi tháng 1-2 lần.

– Ánh sáng:

Lan phi điệp cần nhiều ánh sáng gần như có thể để ở ngoài trời, nhưng cần phải có lưới che phòng khi lá non bị cháy nắng. Khi thấy cây quặt quẹo, đó là dấu hiệu thiếu nắng. Hãy đưa cây ra chỗ có nhiều nắng hơn. Nhất là vào mùa đông, nếu thiếu nắng cây khó lòng ra hoa.

– Nhiệt độ:

Lan cần nuôi trong nhiệt độ từ 40-80°F hay 8-25°C. Tuy nhiên, lan có thể chịu nóng tới 100°F hay 38°C và có thể chịu lạnh tới 38°F hay 3.3°C. Ngoài ra nếu vào mùa đông không lạnh dưới 50°F hay 15.6°C trong vòng 4-6 tuần lan sẽ khó lòng ra nụ.

– Đổ ẩm:

Lan phi điệp mọc mạnh nếu ẩm độ cần phải từ 60-70%. Nếu quá thấp cây non sẽ không lớn được và bị teo đi.

– Độ thoáng gió:

Cây cũng không mọc mạnh nếu không thoáng gió và trong thời kỳ lan ra nụ nếu không thoáng gió nụ sẽ ít đi.

---

【#6】Nghiên Cứu Nhân Giống In Vitro Lan Hoàng Thảo Phi Điệp Tím (Dendrobium Anosmum

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC

NGUYỄN THU HƢỜNG

NGHIÊN CỨU NHÂN GIỐNG IN VITRO

LAN HOÀNG THẢO PHI ĐIỆP TÍM

(DENDROBIUM ASOMUM LINDL.)

LUẬN VĂN THẠC SĨ SINH HỌC ỨNG DỤNG

THÁI NGUYÊN – 2021

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC

NGUYỄN THU HƢỜNG

NGHIÊN CỨU NHÂN GIỐNG IN VITRO

LAN HOÀNG THẢO PHI ĐIỆP TÍM

(DENDROBIUM ASOMUM LINDL.)

Chuyên ngành: Công nghệ Sinh học

Mã số: 60.42.02.01

LUẬN VĂN THẠC SĨ SINH HỌC ỨNG DỤNG

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Thị Hải Yến

THÁI NGUYÊN – 2021

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi thực hiện dưới

sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Thị Hải Yến. Mọi trích dẫn trong luận văn đều

ghi rõ nguồn gốc. Các số liệu, kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung thực

và chưa từng có ai công bố trong một công trình nào khác.

Thái Nguyên, tháng 11 năm 2021

Tác giả luận văn

Nguyễn Thu Hƣờng

ii

LỜI CẢM ƠN

Lời đầu tiên tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc tới TS.

Nguyễn Thị Hải Yến, Giảng viên Khoa Khoa học Sự sống, Trường Đại học

Khoa học Thái Nguyên, người đã trực tiếp hướng dẫn tận tình chu đáo và tạo

mọi điều kiện thuận lợi giúp tôi hoàn thành luận văn này.

Đồng thời, tôi xin được cảm ơn các thầy, cô giáo và các cán bộ kỹ thuật

viên Phòng thí nghiệm Sinh học của Khoa Khoa học Sự sống đã tạo điều kiện

về thời gian cũng như cơ sở vật chất cho tôi trong suốt quá trình học tập và

làm luận văn thạc sĩ.

Cuối cùng tôi xin cảm ơn gia đình, bạn bè cùng tất cả các thầy cô luôn

luôn động viên, khuyến khích và giúp đỡ tôi trong tiến trình tôi học tập và làm

luận văn này.

Trong quá trình làm luận văn không tránh khỏi những sai sót, tôi mong

nhận được sự đóng góp quý báu từ phía thầy cô và bạn bè để tôi có thể có

được kết quả tốt hơn.

Thái Nguyên, tháng 11 năm 2021

Tác giả luận văn

Nguyễn Thu Hƣờng

iii

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN …………………………………………………………………………………. i

LỜI CẢM ƠN ……………………………………………………………………………………… ii

MỤC LỤC ………………………………………………………………………………………….. iii

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU …………………………………………… v

DANH MỤC CÁC BẢNG……………………………………………………………………. vi

DANH MỤC CÁC HÌNH ……………………………………………………………………. vii

MỞ ĐẦU ……………………………………………………………………………………………. 1

1. Đặt vấn đề………………………………………………………………………………………… 1

2. Mục tiêu nghiên cứu ………………………………………………………………………….. 2

3. Nội dung nghiên cứu …………………………………………………………………………. 2

Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU …………………………………………………… 3

1.1. Giới thiệu chung về phong lan …………………………………………………………. 3

1.1.1. Chi lan Hoàng thảo (Dendrobium)…………………………………………………. 4

1.1.2. Lan Hoàng thảo phi điệp tím (Dendrobium anosmum Lindl.) …………… 7

1.1.3. Các phương pháp nhân giống trên cây lan ………………………………………. 9

1.2. Sơ lược về nuôi cấy mô tế bào thực vật …………………………………………… 10

1.2.1. Các hướng nghiên cứu ứng dụng và ưu thế của kĩ thuật nuôi cấy

mô – tế bào …………………………………………………………………………………………. 10

1.2.2. Các phương thức nuôi cấy mô tế bào trong nhân giống vô tính ……….. 11

1.2.3. Các giai đoạn của nhân giống in vitro…………………………………………… 12

1.2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình nuôi cấy mô ………………………….. 13

1.3. Một số nghiên cứu nhân giống in vitro lan Dendrobium ……………………. 14

1.3.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới ……………………………………………….. 15

1.3.2. Tình hình nghiên cứu tại Việt Nam ……………………………………………… 16

Chƣơng 2:

…………….. 18

2.1. Vật liệu ……………………………………………………………………………………….. 18

………………………………………………………………………… 18

2.1.2. Dụng cụ và hóa chất …………………………………………………………………… 18

iv

2.1.3. Thời gian và địa điểm nghiên cứu………………………………………………… 19

2.2. Phương pháp nghiên cứu ……………………………………………………………….. 19

2.2.1. Phương pháp nuôi cấy mô tế bào thực vật …………………………………….. 19

2.2.2. Chuẩn bị môi trường nuôi cấy……………………………………………………… 20

2.2.3. Chuẩn bị một số thành phần bổ sung vào môi trường nuôi cấy ……….. 21

2.2.4. Chuẩn bị giá thể và ra cây …………………………………………………………… 21

2.2.5. Điều kiện nuôi cấy in vitro ………………………………………………………….. 21

2.2.6. Bố trí thí nghiệm ……………………………………………………………………….. 21

2.2.7. Các chỉ tiêu theo dõi …………………………………………………………………… 24

2.2.8. Xử lý số liệu ……………………………………………………………………………… 24

Chƣơng 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN …………………………………………… 25

3.1. Kết quả khử trùng mẫu đưa vào nuôi cấy ………………………………………… 25

3.1.1. Kết quả khử trùng mẫu hạt phong lan …………………………………………… 25

3.2. Kết quả tái sinh chồi ……………………………………………………………………… 26

3.2.1. Kết quả tái sinh chồi từ hạt lan Hoàng thảo phi điệp tím ………………… 26

3.2.2. Kết quả nhân chồi từ protocorm lan Hoàng thảo phi điệp tím …………. 28

3.3. Nghiên cứu ảnh hưởng của một số kích thích sinh trưởng nhóm

Cytokinin đến sự nhân nhanh cụm chồi lan Hoàng thảo phi điệp tím ………… 29

3.4. Nghiên cứu ảnh hưởng của hàm lượng khoai tây và chuối xanh đến

sự nhân nhanh lan Hoàng thảo phi điệp tím (Dendrobium Anosmum

Lindl.) ……………………………………………………………………………………………….. 33

3.5. Nghiên cứu ảnh hưởng α – NAA đến khả năng ra rễ Hoàng thảo phi

điệp tím ……………………………………………………………………………………………… 35

3.6. Ảnh hưởng chế phẩm dinh dưỡng đến sinh trưởng và phát triển của

cây lan sau khi ra chai trồng trong bầu ………………………………………………….. 37

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ……………………………………………………………. 40

1. Kết luận …………………………………………………………………………………………. 40

2. Kiến nghị ……………………………………………………………………………………….. 40

TÀI LIỆU THAM KHẢO …………………………………………………………………. 41

v

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt

Chữ viết đủ

ABA

Abscisic acid

ADN

Acid deoxyribonucleic

APG III

Angiosperm Phylogeny Group III

B1

Thiamine

B2

Riboflavin

BAP

6 – Benzyl adenin purine

ĐC

Đối chứng

EAC

Ehrlich ascites cells

GA3

Gibberellic acid

IAA

Indol – 3 – acetic acid

IBA

Indol – 3 – butyric acid

Kinetin

6 – furfurryl – aminopurin

KTST

Kích thích sinh trưởng

MS

Murashige and Skoog

PM

Phytamax

RE

Robert Ernst

THT

Than hoạt tính

VW

Vacin Went

USA

United States of America

2,4 – Dichlorophenoxy acetic acid

α – Naphthalene acetic acid

CT

Công thức

TG

Thời gian

KT

Khử trùng

vi

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 3.1. Kết quả khử trùng hạt lan Hoàng thảo phi điệp tím bằng

HgCl2 0,1% …………………………………………………………………………. 25

Bảng 3.2. Kết quả protocorm phát sinh từ hạt Hoàng thảo phi điệp tím …….. 27

Bảng 3.3. Kết quả nhân chồi từ protocorm loài lan Hoàng thảo phi điệp

tím sau 50 ngày cấy chuyển …………………………………………………… 29

Bảng 3.4. Ảnh hưởng của nhóm Cytokinin đến sự nhân nhanh chồi lan

Hoàng thảo phi điệp tím………………………………………………………… 30

Bảng 3.5. Ảnh hưởng của hàm lượng chuối xanh và khoai tây nghiền

đến sự nhân nhanh cụm chồi lan Hoàng thảo phi điệp tím sau

30 ngày ……………………………………………………………………………….. 34

Bảng 3.6. Ảnh hưởng của α – NAA đến khả năng tạo rễ của lan Hoàng

thảo phi điệp tím ………………………………………………………………….. 36

Bảng 3.7. Ảnh hưởng chế phẩm dinh dưỡng đến sự sinh trưởng phát

triển của cây ………………………………………………………………………… 38

vii

DANH MỤC CÁC HÌNH

Hình 1.1. Hoa và cây phong lan Hoàng thảo phi điệp tím ………………………….. 9

Hình 2.1. Quả loài lan Hoàng thảo phi điệp tím ……………………………………… 20

Hình 3.1. Hạt Hoàng thảo phi điệp tím nảy mầm trên môi trường MS

chứa 2,0 mg/l BAP sau 30 ngày nuôi cấy ………………………………… 26

Hình 3.2. Protocorm của lan Hoàng thảo phi điệp tím được tạo thành từ

hạt trên môi trường MS chứa 2,0 mg/l BAP …………………………….. 27

Hình 3.3. Chồi phát sinh từ protocorm trên môi trường MS chứa 1,5 mg/l BAP …. 29

Hình 3.4. Ảnh hưởng của BAP và kinetin tới sự nhân nhanh cụm chồi

lan Hoàng thảo phi điệp tím sau 60 ngày ………………………………… 33

Hình 3.5. Ảnh hưởng của chuối xanh và khoai tây lên sự nhân nhanh

cụm chồi lan Hoàng thảo phi điệp tím sau 60 ngày …………………… 35

Hình 3.6. Ảnh hưởng của α – NAA đến khả năng tạo rễ của lan sau 30 ngày…. 37

Hình 3.7. So sánh sự ảnh hưởng từ chế độ tưới ½ MS tới sinh trưởng và

phát triển của cây lan con so với đối chứng sau 60 ngày …………… 38

1

MỞ ĐẦU

1. Đặt vấn đề

Ngày nay, hoa cảnh không những đóng vai trò quan trọng trong đời

sống tinh thần mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến tâm hồn con người và làm đẹp

cho cảnh quan môi trường. Do đó, quan tâm phát triển hoa cảnh là vấn đề cần

thiết. Hoa lan là một trong những loại hoa được ưa chuộng nhất vì hình dáng,

màu sắc, kích thước phong phú, đa dạng nên chúng được trồng, sản xuất khá

phổ biến và đã trở thành một mặt hàng có giá trị trong kinh doanh, xuất khẩu

trên thế giới. Các nước có ngành nuôi trồng hoa lan phát triển, hàng năm kim

ngạch xuất khẩu lên đến hàng trăm triệu USD ,

Nhóm thứ hai có đặc điểm là các giả hành buông thõng xuống, mang

nhiều lá xanh hai bên, hoa mọc thành từng chùm hoặc từng hoa như:

Dendrobium anosmum, Dendrobium aphyllum…

Nhóm thứ ba có đặc điểm là hoa mọc ở đỉnh, buông thõng xuống và có

5

mùi thơm như: Dendrobium farmeri, Dendrobium chrysotoxum…

Nhóm thứ tư có đặc điểm là chùm hoa mọc thẳng đứng, màu xanh hoặc

màu vàng như: Dendrobium atroviolaceum, Dendrobium spetabile…

Nhóm thứ năm có đặc điểm là giả hành mọc thẳng đứng có một lớp

lông bao phủ như: Dendrobium draconis, Dendrobium formosum….

1.1.1.2. Các điều kiện cơ bản để nuôi trồng lan Dendrobium

Ánh sáng: Lan cần nhiều ánh sáng gần như có thể để ở ngoài trời

nhưng cần phải có lưới che phòng khi lá non bị cháy nắng. Khi thấy cây quặt

quẹo, đó là dấu hiệu thiếu nắng, nếu thiếu nắng cây khó ra hoa.

Nhiệt độ: Lan cần nuôi trong nhiệt độ từ 8 – 25°C tuy nhiên lan có thể

chịu nóng tới 38°C và có thể chịu lạnh tới 3,3°C. Ngoài ra nếu vào mùa đông

lạnh dưới 15,6°C trong vòng 4 – 6 tuần lan sẽ khó ra nụ.

Độ ẩm và thoáng gió: Lan mọc mạnh nếu độ ẩm từ 60 – 70%. Nếu độ

ẩm quá thấp cây non sẽ không lớn được và bị teo đi. Cây cũng không mọc

mạnh nếu không thoáng gió và trong thời kỳ lan ra nụ nếu không thoáng gió

nụ sẽ ít đi.

Giá thể: Với một số loài lan trồng không cần dùng đến giá thể vẫn sinh

trưởng tốt, nhưng nếu môi trường sống có giá thể vẫn tốt hơn. Giá thể của lan

gồm những thứ dễ kiếm, có sẵn trong tự nhiên. Những chất liệu này không

6

phải vùng nào cũng giống nhau và chúng được chọn tùy theo điều kiện ngoại

cảnh, nhân lực, loài lan và quy mô sản xuất. Những loại giá thể thường sử

dụng như vỏ thông, vỏ dừa, rêu…

Tưới nước: Vào mùa hè khi lan ra mầm non và mọc mạnh, tưới 2 – 3

lần một tuần. Vào mùa thu, khi cây đã ngừng tăng trưởng nên tưới nước thưa

đi, mỗi tuần chỉ cần tưới 1 lần cho thân cây khỏi bị teo lại. Vào mùa đông,

đây là thời gian lan chuẩn bị để ra hoa, ngưng hẳn việc tưới nước. Nếu độ ẩm

quá thấp nên phun sương mỗi tháng 1 – 2 lần .

Bệnh đốm lá: Do nấm Cercospora gây nên, bệnh thường phát sinh

mạnh trên cây lan Dendrobium, gây hại trong mùa mưa ở những vườn lan có

độ ẩm cao, phòng trừ bằng các thuốc diệt nấm như Carboxin 1/2000; Zineb

3/2000; Benlat 1/2000 .

Bệnh thối mềm vi khuẩn: Do vi khuẩn Pseudomonas gladioli gây ra.

Vết bệnh có hình dạng bất định, ủng nước, màu trắng đục, thường lan rộng

theo chiều rộng của lá. Gặp thời tiết ẩm ướt mô bệnh bị thối úng, thời tiết khô

hanh mô bệnh khô tóp có màu trắng xám .

Sâu hại lan: Rệp vảy thường bám trên các thân giả hành còn non,

phòng trị bằng cách dùng bàn chải chà xát rồi phun dung dịch thuốc

Malathion 50 pha loãng; Bọ trĩ gây hại chủ yếu trong mùa nắng, dùng

Malathion 5 mg/bình 4 lít nước, phun 1lần / tuần, phun liên tiếp liên tục trong

3 tuần .

1.1.2.2. Đặc điểm sinh học

– Rễ của Hoàng thảo phi điệp tím thuộc loại rễ bì sinh, xung quanh rễ

thật được bao bọc bởi một lớp mô xốp giúp cây dễ dàng hút nước, muối

8

khoáng và ngăn chặn ánh sáng mặt trời gay gắt. Chóp rễ có màu xanh lá cây,

ở phần rễ có các sắc lạp không bị ngăn bởi mô xốp nên có thể giúp cây

quang hợp.

– Thân của Hoàng thảo phi điệp tím thuộc nhóm lan thân có giả hành.

Giả hành chứa diệp lục, dự trữ nước và chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát

triển của giả hành mới. Cấu tạo của giả hành gồm nhiều mô mềm chứa đầy

dịch nhầy, phía ngoài có lớp biểu bì với vách tế bào dày, nhẵn bóng bảo vệ để

tránh sự mất nước do mặt trời hun nóng. Củ giả hành có màu xanh bóng nên

cùng với lá nó cũng làm nhiệm vụ quang hợp , .

Hình 1.1. Hoa và cây phong lan Hoàng thảo phi điệp tím

1.1.3. Các phương pháp nhân giống trên cây lan

1.1.3.1. Các phương pháp nhân giống truyền thống

Nhân giống vô tính

Tách bụi: Phương pháp này dùng để tách các chậu lan quá đầy, đồng

thời làm tăng số lượng cây mới. Các giả hành già được tách ra khi hoa đã tàn

và chỉ tách khi đã trồng được từ 2 – 3 năm. Giả hành già được ươm lại trên giá

thể ẩm để tạo chồi con, các chồi con được nuôi cùng với giả hành cho đến lúc

đã tạo ra rễ mới, đủ sức phát triển mới tách lần thứ hai, từ một giả hành có thể

cho mỗi đợt 1 – 2 cây con .

Nhân giống in vitro

Ngày nay với công nghệ nhân giống in vitro, từ một quả lan có thể tạo

ra từ vài nghìn đến hàng triệu cây con ổn định về mặt di truyền, đồng thời có

chất lượng tốt và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường.

1.2. Sơ lƣợc về nuôi cấy mô tế bào thực vật

1.2.1. Các hướng nghiên cứu ứng dụng và ưu thế của kĩ thuật nuôi cấy mô

– tế bào

Nhân giống in vitro là một trong những ứng dụng chính của công nghệ

tế bào thực vật, sử dụng môi trường nhân tạo để nhân đỉnh sinh trưởng hoặc

các mô phân sinh trong cây.

Vì vậy, nuôi cấy mô – tế bào đã mang lại hiệu quả hết sức to lớn nhờ có

các ưu thế, đó là: (1) Hệ số nhân giống cao rút ngắn thời gian đưa con giống vào

sản xuất. Trong phần lớn các trường hợp công nghệ nuôi cấy mô tế bào đảm bảo

tốc độ nhân nhanh, từ một cây trong vòng 1 – 2 năm có thể tạo thành hàng triệu

cây; (2) Nhân được một số lượng cây lớn trong một diện tích nhỏ; (3) Làm sạch

bệnh cây trồng và cách ly chúng với các nguồn bệnh; (4) Thuận tiện việc vận

chuyển và bảo quản; (5) Sản xuất quanh năm, quy trình sản xuất có thể được vận

hành trong bất cứ thời gian nào trong ngày, mùa nào trong năm.

1.2.2. Các phương thức nuôi cấy mô tế bào trong nhân giống vô tính

Nuôi cấy mô phân sinh hoặc đỉnh sinh trưởng: Ở lan có sự phát triển

cùng một lúc đỉnh sinh trưởng tạo hàng loạt protocrom sau đó tiếp tục phân

chia cho ra các protocrom mới hay các chồi mới tạo thành cây hoàn chỉnh.

Tái sinh cây hoàn chỉnh từ các bộ phận khác của cây: Ngoài mô phân

sinh và đỉnh sinh trưởng là bộ phận dễ nuôi cấy thành công, các bộ phận còn lại

của một cơ thể thực vật đều có thể ứng dụng cho nuôi cấy mô – tế bào như các

đoạn thân, cuống lá, các bộ phận của hoa, nhánh củ…

Nhân giống qua giai đoạn mô sẹo: Trong khuôn khổ mục đích nhân

giống vô tính, nếu tái sinh được cây hoàn chỉnh trực tiếp từ mẫu cấy ban đầu thì

không những nhanh chóng thu được cây mà các cây cũng khá đồng nhất về mặt

di truyền.

12

1.2.3. Các giai đoạn của nhân giống in vitro

Giai đoạn 1: Khử trùng mô nuôi cấy

Đây là giai đoạn tối quan trọng quyết định toàn bộ quá trình nhân giống

in vitro. Mục đích của giai đoạn này là phải tạo ra được nguyên liệu vô trùng

để đưa vào nuôi cấy in vitro .

Giai đoạn 2: Tái sinh mẫu nuôi cấy

Mục đích của giai đoạn này là tái sinh một cách định hướng các mô

nuôi cấy. Quá trình này được điều khiển chủ yếu dựa vào tỉ lệ của các hợp

chất auxin, cytokynin ngoại sinh đưa vào môi trường nuôi cấy .

Giai đoạn 3: Nhân nhanh

Giai đoạn này được coi là giai đoạn then chốt của quá trình. Để tăng hệ

số nhân, ta thường đưa thêm vào môi trường dinh dưỡng nhân tạo các chất

điều hoà sinh trưởng (auxin, cytokynin, gibberellin…), các chất bổ sung khác

như nước dừa, dịch chiết nấm men,… kết hợp với các yếu tố nhiệt độ, ánh

sáng thích hợp .

Giai đoạn 4: Tạo cây hoàn chỉnh

Khi đạt được kích thước nhất định, các chồi được chuyển từ môi trường

ở giai đoạn 3 sang môi trường tạo rễ. Thường 2 – 3 tuần, từ những chồi riêng

l này sẽ xuất hiện rễ và trở thành cây hoàn chỉnh. Ở giai đoạn này người ta

thường bổ sung vào môi trường nuôi cấy các auxin là nhóm hormon thực vật

quan trọng có chức năng tạo rễ phụ từ mô nuôi cấy .

Giai đoạn 5: Đưa cây ra giá thể

Giai đoạn đưa cây hoàn chỉnh từ ống nghiệm ra ngoài môi trường l

bước cuối cùng của quá trình nhân giống in vitro và là bước quyết định khả

năng ứng dụng quá trình này trong thực tiễn sản xuất. Đây là giai đoạn

chuyển cây con in vitro từ trạng thái sống dị dưỡng sang sống hoàn toàn tự

dưỡng, do đó phải đảm bảo các điều kiện ngoại cảnh phù hợp để cây con đạt

tỉ lệ sống cao trong vườn ươm cũng như ruộng sản xuất .

13

1.2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình nuôi cấy mô

Mô nuôi cấy:

Mỗi tế bào ở mỗi mô khác nhau có khả năng tạo mô sẹo, phân hóa

thành rễ, thân, cành, lá… rất khác nhau. Việc chọn mẫu thực vật để sử dụng

trong quá trình nuôi cấy có vai trò quyết định nếu chọn sai mẫu chúng ta sẽ

không thu nhận được kết quả hoặc thu được những cây sẽ không phát triển

mạnh, thậm chí cây có thể ngừng phát triển ở một giai đoạn nhất định.

Điều kiện vô trùng:

Môi trường nuôi cấy mô thực vật có các thành phần thích hợp cho các

loại nấm, vi khuẩn phát triển. Vì vậy, điều kiện tiên quyết là phải đảm bảo

nguyên tắc vô trùng cho mẫu cấy, môi trường cấy và các trang thiết bị liên

quan trong suốt quá trình nuôi cấy, tất cả các thao tác nuôi cấy, cấy chuyển…

cũng phải thực hiện trong điều kiệ

1].

Ảnh hưởng của môi trường dinh dưỡng:

Nguồn cacbon: Nguồ

đường sucrose,

glucose, maltose, galactose. Cung cấp năng lượng cho nuôi cấy đồng thời

đóng vai trò duy trì áp suất thẩm thấu của môi trường .

Thành phần khoáng: Các nguyên tố đa lượng như: N, P, S, K, Mg,

Ca… được sử dụng ở nồng độ trên 30 mg/l và thường tồn tại dưới các dạng

muối NH4+, NaH2PO4, KNO3, KCl… Các nguyên tố vi lượng như: Mn, Bo,

Zn, Cu, Ni… được cung cấp với hàm lượng nhỏ hơn 30 mg/l .

Vitamin: Để cây phát triển được tối ưu ta cần bổ sung từ bên ngoài các

vitamin như: Vitamin B1, B2; myo-inositol; biotin; pantothenic acid…

Nước: Nước là thành phần quan trọ

ấy, nó

chiếm khoảng 95% trong môi trường dinh dưỡng.

Agar: Hàm lượng agar thường dùng cho môi trường nuôi cấy dao động

từ 0,6 – 1,0% theo khối lượng.

Than hoạt tính: Nồng độ sử dụng thường là từ 0,2 – 3%. Than hoạ

14

hấp thụ độc tố nâu/đen và các độc tố không màu khác; hấp thụ

các hợp chất hữu cơ khác (auxin, cytokinin, ethylene, vitamin…); thúc đẩy sự

tạo phôi soma, ổn định độ pH .

Các chất điều hòa sinh trưởng thực vật:

Là thành phần không thể thiếu trong môi trường nuôi cấy, có vai trò

quan trọng trong quá trình phát sinh hình thái thực vật in vitro. Hiệu quả tác

động của chất điều hoà sinh trưởng phụ thuộc vào: nồng độ sử dụng, hoạt tính

vốn có của chúng và nguồn gốc mô cấy…

Chất điều hoà sinh trưởng (phytohormon) được chia làm hai nhóm chất

có tác dụng đối kháng về sinh lý đó là: nhóm chất kích thích sinh trưởng và

nhóm chất ức chế sinh trưởng. Đối với nhóm chất kích thích sinh trưởng gồm

có 3 nhóm chính đó là: auxin, gibberellin và cytokinin được sử dụng chủ yếu

trong nuôi cấy. Còn các chất thuộc nhóm ức chế sinh trưởng gồm có ABA,

etilen, các hợp chất phenol, các chất ức chế tổng hợp như retardant, các chất

diệt cỏ… Bên cạnh các chất điều hoà sinh trưởng, người ta còn bổ sung thêm

các dung dịch hữu cơ có thành phần phức tạp và không xác định như: dịch

chiết nấm men, nước ép khoai tây, chuối, nước dừa, cazein thuỷ phân… nhằm

tăng cường sự sinh trưởng và phát triển của mô cấy .

1.3. Một số nghiên cứu nhân giống in vitro lan Dendrobium

Phong lan là một trong những loại cây trồng có nhiều thành công nhất

15

trong nhân giống vô tính bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào. Trên thế giới

cũng như tại Việt Nam đã có rất nhiều công trình về nhân nhanh các giống lan

nhằm bảo tồn và tăng số lượng phục vụ sản xuất. Với việc sử dụng kĩ thuật

nhân giống đã tạo ra sự phát triển vượt bậc nghề trồng lan ở quy mô lớn.

1.3.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới

Tháng 8/2010, Maridass M. và cộng sự đã tiến hành nhân giống in vitro

phong lan Dendrobium nanum từ nguồn vật liệu ban đầu là thân rễ. Nghiên

cứu này được đăng trên Tạp chí Công nghệ sinh học quốc tế (2010). Vật liệu

thân rễ được rửa bằng nước cất, rửa qua ethanol 70% trong 30 giây, tiếp theo

khử trùng với hyponatri 3% (bổ sung 2 – 3 giọt Tween80 EAC) trong 20 phút

và sau đó rửa sạch cho 4 – 5 lần bằng nước cất vô trùng. Thân rễ được chẻ ra

cắt miếng nhỏ (5 mm) và các mảnh rễ được cấy trên môi trường cơ bản của

MS bổ sung các chất KTST như NAA, BAP và kinetin. Các mẫu hình thành

protocorm tốt trên môi trường MS + kinetin 1,2μM + NAA 2.0μM. Sau đó

protocorm phát sinh chồi tốt nhất trên môi trường MS + BAP 0.5μM .

Bijaya P. và Deepa T. (2012) khi nghiên cứu nhân nhanh giống

Dendrobium primulinum Lindl. đã nhận thấy: Thông qua việc nuôi cấy các

đỉnh chồi có kích thước từ 0,3 đến 0,5 mm trên môi trường MS cơ bản và môi

trường MS bổ sung kết hợp các chất NAA, BAP ở các nồng độ khác nhau,

16

các protocorm hình thành đã tạo chồi và rễ. Sau 5 tuần nuôi cấy số lượng chồi

tăng nhanh nhất trên môi trường MS + BAP 1,5 mg/l + NAA 0,5 mg/l. Trong

thí nghiệm tạo rễ, rễ được quan sát sau 3 tuần cấy thấy trên môi trường MS +

IAA 0,5 mg/l, cây lan ra rễ tốt nhất. Khi ra cây trên giá thể đất sạch và rêu

(dớn) tỷ lệ 2:1 thì gần 70% cây con sống sót .

Nguyễn Thanh Tùng và cộng sự (2010) đã áp dụng phương pháp nuôi

cấy lát mỏng tế bào trong nhân giống in vitro cây Hoàng thảo thân gãy

(Dendrobium aduncum). Trong nghiên cứu của nhóm tác giả này, vật liệu

khởi đầu là chồi in vitro được cắt lát mỏng theo chiều ngang. Kết quả cho

thấy mẫu cảm ứng tốt trên môi trường ½ MS + BA 0,5 mg/l và tái sinh tốt

trên môi trường MS + kinetin 3 mg/l + NAA 0,3 mg/l. Từ protocorm tỷ lệ

chồi đạt được 5,67 chồi/mẫu [9].

Nghiên cứu nhân nhanh in vitro giống lan Hoàng thảo phi điệp tím

---

【#7】Trồng Lan Hoàng Thảo Lụa Vàng

loài lan này có tên khoa học là Dendrobium heterocarpum, ở Việt Nam thường được gọi là Hoàng Thảo Lụa Vàng hay Lan Lụa Vàng.

Lan Lụa vàng là một phong lan được tìm thấy trong rừng nguyên sinh của dãy Himalaya, Nepal, Bhutan, Sikkim, Sri Lanka, Myanmar, Thái Lan, Lào, Việt Nam, Borneo, Java, Quần đảo Lesser Sunda, Sumatra, Sulawesi và Philippines thường ở độ cao khoảng 100 đến 1.800 m

Hoàng Thảo Lụa Vàng là một loại phong lan thuộc họ lan Orchidaceae ở chi Dendrobium và thuộc nhóm Hoàng Thảo.

Hoàng Thảo Lụa Vàng là dòng hoa xứ lạnh, khó trồng ở những vùng nóng hay thành phố ngột ngạt. Ở Việt Nam thì có 2 loại là Lụa Vàng ở Tây Bắc và Lụa Vàng ở Tây Nguyên, hai loại này có hình dáng và màu sắc hoa khác nhau.

Thân, giả hành

Các giả hành của Lụa Vàng có hình trụ đứng cao khoảng 20 – 30cm. Đối với Lan Lụa Vàng Tây Bắc sẽ có thân ngắn hơn, mập hơn. Còn Lụa Vàng Tây Nguyên thì thân dài và gầy hơn.

Lan Lụa Vàng có bộ rễ chùm nhỏ tùy vào môi trường trồng và giá thể thì rễ sẽ có màu trắng xanh hay nâu khác nhau.

Lá lan Lụa Vàng hình mũi mác dài 6-10cm, rộng 1-2cm, vào cuối mỗi năm thì lá sẽ úa vàng và rụng để nuôi thân chuẩn bị cho mùa ra hoa vào tháng 2-3 năm sau.

Hoa Lụa Vàng được mọc ra từ nách lá, hoa to khoảng 6cm, đẹp, có hương thơm nhẹ, hiện nay Lụa Vàng có 2 loại : cánh vàng và cánh trắng, loại hoa vàng thân cao hơn nhưng hơi gầy xuất hiện nhiều ở phía Nam, cánh trắng thân ngắn mập có ở các khu rừng Tây Bắc, cả 2 đều có lưỡi phủ 1 lớp nhung nâu đỏ rất đẹp, hoa thường nở vào cuối thu đầu xuân, hoa rất bền và có mùi thơm lâu nhẹ nhàng, quyến rũ. Đây là loại lan quý rất đáng để sưu tầm và chăm sóc nhưng hiện tại chưa thực sự phổ biến ở các gia đình, phải chăng giống nó cũng hiếm và khó trồng ở những vùng khí hậu nóng?

Chuẩn bị giá thể

Lụa Vàng có chùm rễ nhỏ nên thích hợp với giá thể dớn cọng hoặc dớn tổ quạ. Những loại dớn này mềm mại, đan xen nhau nhưng không quá chặt. Vì các dòng lan không thích thay đổi giá thể, và dớn bảng đáp ứng được thời hạn sử dụng lâu dài, bên cạnh việc thoát nước tốt không bị úng rễ. Sau khi chuẩn bị xong giá thể hãy vệ sinh sạch sẽ giá thể bằng cách ngâm nước vôi khoảng 1 ngày để diệt trừ nấm và mầm bệnh tiềm ẩn. Sau đó, rửa lại bằng nước sạch thật sạch sẽ là có thể bắt đầu ghép lan vào được.

Tiến hành trồng

Xử lý cây giống: Một cụm lan bao gồm rất nhiều giả hành, nhánh khác nhau. Nếu chúng ta ghép cả một cụm lan to vào thì cũng chỉ có 1, 2 mầm non được mọc lên, sẽ rất lãng phí. Do đó, bạn nên tách các hành giả chỉ để 2-3 mắt ngủ là được. Chú ý không được cắt vào các mắt ngủ, lát cắt cần sắc tránh dập nát. Sau khi tách xong, bạn tiến hành cắt bỏ các dễ già, khô còn khoảng 2-3 cm để sau này cố định rễ vào giá thể. Sau đó rửa sạch rễ, treo lên cho ráo nước rồi bắt đầu trồng. Bạn có thể cần phải xử lý thuốc kích rễ và nấm bệnh trong 15-20 phút rồi treo ngược cho cây nhanh ra rễ.

Tiến hành ghép lan vào giá thể

Phân chia tuổi của giả hành, các giả hành chung tuổi thì nên ghép chung vào 1 giỏ, bảng để tiện chăm sóc và nở hoa đồng đều sau này. Trồng lan này rất đơn giản, chúng ta tiến hành ghim hoặc cố định các rễ vào dớn hoặc giá thể chắc chắn như bình thường, hạn chế sử dụng sắt để cố định lưu ý cố định các mắt ngủ phải hướng ra ngoài. Sau khi trồng xong nên treo lan Lụa Vàng cách mặt đất khoảng 50-60cm, cách lưới che 2,5-3m, bên dưới nên có hố hoặc chậu chứa nước. Đây có thể coi là không gian lý tưởng cho Lụa Vàng sinh trưởng và phát triển.

Dòng lan Hoàng Thảo Lụa Vàng không cần lượng ánh sáng quá cao, hay được mặt trời chiếu trực tiếp. Lan Lụa Vàng có thể sinh sống tốt nhất trong điều kiện ánh sáng nhẹ là 60 – 70%. Chính vì thế khi chọn nơi đặt chậu cây thì cần chú ý không để ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp vào nên để cây trong mái che là tốt nhất.

Do là lan của xứ lạnh nên khi trồng ở Việt Nam hay vùng khí hậu nóng cần lưu ý chăm sóc cây kỹ hơn. Nhiệt độ cũng nên chú ý không nên quá cao chỉ khoảng 21- 28 độ vào ban ngày và 15-21 độ vào ban đêm là phù hợp.

Lan lụa vàng cần độ ẩm cao trong thời gian sinh trưởng. Do đó, chế độ tưới nước cho cây cần thực hiện đầy đủ. Đồng thời cũng nên chú ý che cho cây để việc thoát hơi ẩm bị hạn chế đi. Tuy nhiên trong suốt mùa đông thì cây không cần quá nhiều nước. Người chăm sóc chỉ cần tưới cho chúng một chút nước để cây không bị chết.

Bón phân cho lan thường sẽ bón vào giai đoạn phát triển bộ rễ. Vì lan lụa vàng có bộ rễ kém phát triển nên cần lưu ý kỹ hơn về giai đoạn này. Khi cây khỏe mạnh, chỉ cần duy trì mỗi tháng bón cho cây 1 lần là ổn định.

Quan trọng nhất là trong khâu chọn giống lan khỏe mạnh. Sau khi mua về cần kiểm tra thật kỹ rồi mới đem trồng cùng những cây khác. Dọn vệ sinh vườn lan cho sạch sẽ, thông thoáng. Trong vườn không nên trồng cùng với một số loài cây ăn quả để tránh bị nhiễm sâu bệnh. Nên cắt ngay lá úa, thối, hay rễ có bệnh và kịp thời phun phòng bệnh định kỳ cho lan.

---

【#8】Lan Hoàng Thảo Hắc Mao

Lan phụ sinh. Thân dài 20 – 40 cm, hơi mập, lóng dài 2 – 3 cm. Lá hình mác, đỉnh chia 2 thùy tù lệch, dài 6 – 10 cm, rộng 1,5 – 2 cm. Cụm hoa ở sát đỉnh, hoa màu vàng, đường kính 4 – 4,5 cm

Tên Việt Nam: Lan hoàng thảo hắc mao

Tên Latin: Dendrobiumn williamsonii

Đồng danh: Dendrobium williamsonii Day & Reichb. f. 1869; Dendrobium wattii auct. (Guillaum. 1953, p.p.), non Reichb. f. (1888)

Họ: Phong lan Orchidaceae

Bộ: Phong lan Orchidales

Lớp (nhóm): Cây phụ sinh

Đặc điểm nhận dạng: Lan phụ sinh. Thân dài 20 – 40 cm, hơi mập, lóng dài 2 – 3 cm. Lá hình mác, đỉnh chia 2 thùy tù lệch, dài 6 – 10 cm, rộng 1,5 – 2 cm. Cụm hoa ở sát đỉnh, 2 – 3 hoa. Lá bắc hình mác, dài khoảng 0,5 cm. Hoa màu vàng, đường kính 4 – 4,5 cm, cuống hoa và bầu dài 2,5 – 3 cm. Các lá đài hình mác nhọn, mặt sau có một đường sống sắc không vươn tới bầu, dài 2,8 – 3 cm, rộng 0,8 – 1 cm. Cằm hình cựa, dài khoảng 2 cm. Cánh hoa hình mác nhọn, dài khoảng 3 cm, rộng 0,8 – 1 cm. Môi màu vàng, hình trứng ngược, 3 thùy, dài 3 – 3,2 cm, rộng 2,6 – 2,8 cm, ở giữa có 1 đốm lớn và 3 đường sống dọc; thùy bên hình bán nguyệt, dọc gân có lông ngắn; thùy giữa hình bầu dục, mép gấp nếp răn reo, bề mặt phủ lông dài thưa. Cột màu trắng, cao 0,6 – 0,7 cm, răng cột tù. Nắp màu trắng, đỉnh có 1 đường sống ngắn, phía trước có lông nhú.

Sinh học và sinh thái: Ra hoa vào tháng 3 – 5. Tái sinh bằng chồi và hạt. Mọc bám trên các cây gỗ lớn trong rừng, ở độ cao 1200 – 1500 m.

Phân bố:

Trong nước: Đà Nẵng (Tourane, Bà Nà), Lâm Đồng (Đà Lạt, Suối Vàng, Lạc Dương, Lang Bian, Manline).

Thế giới: Ấn Độ, Trung Quốc, Mianma.

Giá trị: Cây dùng trị bệnh thương tổn đến tân dịch, miệng khô phiền khát, bị hư nhiệt sau khi khỏi bệnh. Cây còn dùng làm cảnh vì có hoa to và đẹp, môi màu vàng có bớt đỏ cam, chót hơi vàng.

Tình trạng: Loài có khu phân bố và nơi cư trú chia cắt. Hiện đã bị suy giảm nghiêm trọng do khai thác để trồng, bán làm cây cảnh, đôi khi làm thuốc và cây cảnh và chặt phá rừng hủy hoại nơi cư trú.

Phân hạng: EN B1+2b,c,e.

Biện pháp bảo vệ: Đề nghị xây dựng khu bảo tồn và nhân giống Lan trong các vườn quốc gia và di chuyển một lượng cây sống có thể của loài này về khu bảo tồn và chăm sóc.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam năm 2007 – phần thực vật – trang 442.

---

【#9】Cách Trồng Và Chăm Sóc Lan Hoàng Thảo Đùi Gà (Den. Nobile, Den. Linawianum)

1. Về tên gọi

Cũng như nhiều loài Phong lan khác ở Việt Nam, lan Hoàng Thảo Đùi gà được gọi bằng nhiều cái tên khác nhau như: Đùi gà, Hoàng thảo, Hoàng thảo mùa xuân, Phi điệp kép … Mặc dù vậy, tên gọi phổ biến nhất của loài lan này là Đùi gà tròn (Den.noble) và Đùi gà dẹt (Den.linawianum) dựa trên đặc điểm của thân. Cái tên Đùi gà có lẽ bắt nguồn từ hình dáng thân của nó, gốc nhỏ thân phình rất to.

2. Nhận dạng

Như đã nói ở trên, lan Hoàng thảo Đùi gà có 2 loại: Đùi Gà tròn và Đùi Gà dẹt

(không kể đến 1 số loại đùi gà công nghiệp, lai tạo nhập từ Thailand – Denro xuân).

Đùi Gà tròn: Thân tròn hoặc có dạng eclip, có nhiều rãnh dọc thân, rất dễ nhầm với hoàng thảo xoắn và hoàng phi hạc. Tuy nhiên hoàng thảo xoắn thân to, cứng và dài, lá thuôn hơn, còn hoàng phi hạc thân dầy hơn và thường có màu vàng ngà.

Hoa của Đùi gà tròn có chấm họng rất to, đậm. Cánh dầy và hương cũng ngát hơn Đùi gà dẹt.

Đùi Gà dẹt : thân thường nhỏ, ngắn, có nhiều rãnh chạy dọc thân và dẹt. Đặc biệt thân rất ngúc ngoắc, người mới chơi đôi khi còn nhầm với hoàng thảo Chuỗi ngọc.

Cánh hoa Đùi gà dẹt nhìn buồn, thường có màu trắng, đầu cánh tím nhạt, họng tím , có 2 mắt nhỏ.

Đùi gà dẹt khó thuần hơn đùi gà tròn, chịu nắng kém hơn, dễ úng gốc hơn.

3. Trồng và chăm sóc

Như nhiều loài Hoàng thảo khác, Ht Đùi gà cũng có mùa nghỉ, thường rơi vào mùa khô, cuối Thu đầu Đông. Vì vậy Đùi gà nên ghép vào cuối đông, đầu xuân, khi cây đã xuống hết lá.

Chọn cây có nhiều thân hoa, vừa chơi hoa vừa có mầm gốc, xuống càng nhiều lá càng tốt. Thân già rất dễ nhận vì vẫn còn cuống hoa mùa trước. Tốt nhất là chọn bụi bóc nguyên giề. Ko có các dấu hiệu bệnh như thối, đốm, nấm.

Xử lý cây trước khi ghép

Mua về mình thường treo ngược ở chỗ khô thoáng, mát 3 ngày không tưới. Sau 3-5 ngày, phun sương rất nhẹ, thoáng qua 2 ngày/lần. Từ 7-15 ngày sau thì ghép tùy vào lá trên cây còn nhiều hay ít.

Trước khi ghép cắt bỏ hết phần rễ già, chỉ để lại phần rễ đủ để ghim vào giá thể, nếu trồng chậu thì cắt sát gốc luôn. Ghép treo chỗ thoáng mát, tránh mưa, nắng xối trực tiếp. 3 ngày không tưới, còn những ngày sau phun sương nhẹ vào gốc 5 – 7ngày/lần, tùy điều kiện môi trường.

Đùi gà không kén chọn giá thể, có thể ghép lũa, gốc nhãn, vú sữa, ghép cây sống, trồng chậu … Tuy nhiên cần lưu ý: Nó là loài thân có giả hành trữ nước, nên ưa khô vì vậy gốc phải thoáng, thoát nước nhanh.

Nắng: Đùi gà ưa khô, chịu nắng tốt 70 – 100%, sũng gốc là hay bị thối rễ. Để thuần được cây ăn nắng 100% bạn nên treo mép giàn, hướng Đông, để cây ăn nắng xiên. Khoảng 1 tháng sau là cây có thể chịu 100% nắng. Thực tế ở nhà mình thì cả Tròn và Dẹt mình cho ăn 100% nắng từ sáng tới chiều (Tất nhiên là phải tránh những đợt nắng cao điểm. Lưu ý là bạn vẫn có thể để dưới 1 lớp lưới, để tránh mưa xối trực tiếp vào cây.

Tưới nước: Thường tuần chỉ tưới 1-2 lần đủ để ướt giá thể đối với cây trồng trong vườn có lưới che và nền đất mát. Trồng chậu sân thượng thì mình vẫn tưới đẫm ngày/2 lần vào mùa hè, 2-3 ngày/lần vào mùa đông.

Bón phân: Đùi gà là loài cây khỏe, nếu đảm bảo đủ 3 yếu tố: nắng, ẩm, thoáng thì không cần dùng đến phân. Trồng trong điều kiện hạn chế thì cần bổ xung thêm. Lưu ý là Đùi gà ưa phân hữu cơ (Các loại phân dê, dơi, bò …)

Ra hoa: Vào mùa cây xuống lá chuẩn bị ra hoa, giảm tưới tối đa. Chỉ thỉnh thoảng phun sương rất nhẹ vào gốc. Nếu bạn vẫn nguyên chế độ tưới, cây sẽ cho ít hoa, nhảy kie trên thân nhiều. Phơi nắng càng nhiều càng tốt, việc này ảnh hưởng lớn đến số lượng cũng như chất lượng hoa.

---

【#10】Xe Nissan Sunny Và Lan Hoàng Thảo Đùi Gà Có Gì Có Giống Nhau?

Mẫu xe Nissan Sunny và hoa lan hoàng thảo đùi gà có điểm gì hay mà có thể thu hút người dùng, người chơi hoa lan?

Ưu điểm của hoa lan hoàng thào đùi gà là có kiểu dáng hoa to đẹp, đậu hoa theo dạng chuỗi, màu sắc tươi tắn, đa dạng. Thân cây căng mập, dễ chăm sóc, cho hoa vào đúng dịp Tết Nguyên đán nên được rất nhiều người ưa chuộng. Hơn nữa giá của hoa lan hoàng thảo đùi gà cũng không quá cao nên người chơi hoa lan nhất là người mới rất thích loại này. Cũng giống như lan hoàng thảo đùi gà, Nissan Sunny 2021 là mẫu xe ô tô đến từ Nhật Bản với nội thất rộng rãi, xe bền, giá bán lại mềm nên thu hút được người dùng. Hơn nữa những cải tiến, nâng cấp mới nhất của phiên bản 2021 cũng sẽ khiến nhiều người chọn mua xe Nissan Sunny hơn. Mẫu xe này được dự đoán sẽ là đối thủ cạnh tranh mạnh trong phân khúc bao gồm những cái tên lớn như Honda City, Toyota Vios, Hyundai Accent…

Giá bán xe Nissan Sunny 2021 càng ngày càng gần gũi với khách hàng vì được sản xuất lắp ráp trong nước. Giá của các phiên bản từ khoảng 490 triệu đến 570 triệu, tuy nhiên so về mặt giá thì Nissan Sunny 2021 chưa cạnh tranh bằng xe Hyundai Accent.

Kích thước của Nissan Sunny không quá đặt biệt so với các đối thủ cùng phân khúc với thông số kỹ thuật dài x rộng x cao lần lượt là 4425 x 1695 x 1500 mm, chiều dài cơ là 2590 mm, khoảng sáng gầm xe là 150 mm. Các thiết kế ngoại thất của xe cũng không thay đổi nhiều so với các phiên bản cũ nhưng bù lại thiết kế nội thất đã được thay đổi khá nhiều. Nhận xét của nhiều người về nội thất của xe hơi Nissan Sunny đã trở nên sang trọng hơn trước rất nhiều. Phần thiết kế nội thất tinh giản, vô lăng mang hơi hướng thiết kế to bản, kết hợp hệ thống nút bấm giống với những mẫu cao cấp hơn là Nissan Navara và Nissan X-Trail. Vật liệu nhựa trong khoang nội thất được thay bằng Panel sơn đen bóng cũng giúp tăng vẻ hiện đại.

So với các đối thủ trong cùng phân khúc thì xe ô tô Nissan Sunny có ít trang bị tiện nghi hơn bởi giá thành tương đối rẻ hơn. Nhưng một số trang bị như hệ thống giải trí được nâng cấp hay khóa thông minh cũng đã được ứng dụng trên phiên bản cao cấp nhất của Sunny. Tuy nhiên một số yếu điểm khiến cho Nissan Sunny khiến người dùng chưa thực sự muốn lựa chọn là vì nhiều năm liền Nissan không hề thay đổi kiểu dáng, cải tiến, nâng cấp công nghệ khiến Nissan Sunny mất vị thế trong cuộc đua doanh số với các đối thủ cùng phân khúc.

---