Thập Hoa có tên khoa học là Dendrobium Aduncum, tên tiếng Việt đầy đủ là Hoàng Thảo Thập Hoa.
Phân bố và xuất xứ
Thập Hoa thuộc chi Lan Hoàng Thảo nguồn gốc xuất xứ từ rất nhiều nơi đặc biệt vùng Đông Nam Á như Bhutan, Ấn Độ, Myanmar, Thái Lan, Thái Lan.. Tại Việt Nam mọc từ Miền Bắc vào đến Miền Nam Bộ dọc theo dãy Trường Sơn giáp với nước Lào, Campuchia và Thái Lan. Thường xuất hiện tại các tỉnh như Hòa Bình, Lai Châu, Lâm Đồng, Tây Nguyên…
Thập Lan thuộc nhóm thân bụi sống phụ sinh có thân thòng, dài, cây to và có màu nâu đậm và thân buông xuống, hình trụ gãy khúc, dài 60cm thẳng thường mọc hướng lên trên hướng ánh nắng sau đó dài ra và rủ xuống. Thân cây thường cao khoảng 60-80 cm,đường kính thân gốc nhỏ thân phình ra đoạn giữa to nhất khoảng từ 0,5-,1,5cm tùy vào loại thân nhỏ (còi) và loại thân to (cây trưởng thành) và vùng xuất xứ cây. Thân cây thường có màu xanh đậm và xanh ánh vàng, trên thân cây cũng có thể có sọc trắng mờ dọc theo thân.Thân cây có những đốt ngắn, mỗi đốt sẽ có 1 lá. Cây sẽ nảy mầm và ra lá từ gốc vào dịp đầu năm cho đến cuối năm thì cây thường sẽ ngừng phát triển để chuẩn bị ra hoa.
Loại lan này ra rất nhiều lá,lá mọc trên thân cây, lá dạng so le cách nhau khoảng từ 2-3 cm, lá dài từ 7-8 cm và rộng khoảng 1-2 cm(hoặc có thể to hơn 2,5cm, đây là loại đặc biệt,rất hiếm), đuôi lá nhọn ,dáng lá giống hình thoi.
Màu của lá thường có màu xanh đậm, màu xanh vàng tùy thuộc vào tình trạng cây đủ nắng hoặc thiếu nắng, cổ lá có khấc màu xanh trắng, trên lá cây có thể hơi có nhiều gân và có thể có sọc trắng mờ dọc theo lá, cuối từng chiếc lá sẽ có những vết khuyết nhỏ chéo giữa nửa lá này và nửa lá bên kia. Đến cuối năm sẽ ngừng phát triển và rụng lá từ gốc sau đó lan dần lên ngọn để chuẩn bị ra cho hoa năm tới.
Thập Hoa thuộc loại rễ chùm, đầu rễ thường có màu xanh trắng, Thân rễ có màu trắng ngà và ít khi có màu khác. Cây ra rễ ở gốc và ở các cây ky con mọc ra trên thân cây cũ. Với khí hậu nóng và không lạnh thì rễ mọc quanh năm, còn nếu có mùa đông rễ cây sẽ ngừng phát triển hoăc phát triển chậm hơn. Rễ cây bắt đầu ra sẽ có rất nhiều đầu rễ sau đó theo năm tháng sẽ dài ra và tiếp tục ra nhiều rễ phân nhánh con bám vào giá thể để đi tìm hơi ẩm.
Hoàng Thảo Thập Hoa là loài lan rừng có hoa nhỏ mọc thành chùm, mỗi chùm khoảng 1 đến 5 hoa, đặc biệt là hoa có hai đốm tím trên vòi hoa giống như hai con mắt trông rất ngộ nghĩnh và đáng yêu. Từ các giả hành dài khoảng 60cm – 70cm đã rụng hết lá, những nụ hoa bầu bĩnh màu phớt hồng bắt đầu nhú ra trông rất thích mắt. Khi hoa nở, màu hồng nhạt của hoa nổi bật trên nền những giả hành dài khô màu nâu với đôi chỗ bạc trắng, tạo thành một vẻ đẹp rất sống động và tự nhiên.
Hoa nở vào mùa hè, thơm mùi vani, lưỡi hoa dài, nhọn, phía sau hoa có 1 bầu cựa rất lớn, khi hoa nở hơi mở. Hoa nở hết có màu hồng hay tím nhạt, rộng 3,5cm, cánh môi 3 thùy, thùy giữa nhọn.
Chuẩn bị giá thể trồng cây: do lan thuộc rễ chùm, mọc thành bụi nên giá thể trồng cây nên dùng cục gỗ, dớn miếng, chậu các loại, rêu giữ ẩm…đã được vệ sinh, khử khuẩn sạch sẽ, không có mầm mống sâu bệnh.
Tách cây ra khỏi chậu: Cần tưới thật nhiều nước liên tục vào giò lan chuẩn bị tách sau đó để khoảng 20-30 phút thì bóc từng rễ ra và cắt hết những rễ bị khô hoặc bị sâu bệnh rửa sạch rễ và để ráo nước. Đối với lan rừng mới khai thác nên cắt hết rễ hỏng sau đó bôi keo liền sẹo vào những vết dập và phun 1 lần thuốc chống nấm bệnh, sau đó treo lên khoảng 2-3 ngày thì ghép.
Bắt đầu trồng và ghép cây:Trồng cây vào chậu hay vào ghép gỗ cũng phải đặt thẳng để ngọn cây hướng về phía ánh nắng giúp cây quang hợp tốt,giữ cho gốc thật chắc phòng khi va chạm vào gỗ không khiến rễ bị lung lay dẫn đến thối rễ. Lan Thập Hoa nên trồng vào cục gỗ hoặc cây vì loài này ưa thoáng gió, nắng, trồng vào gỗ giúp cây sẽ phát triển tốt hơn.
Lượng ánh sáng cần thiết cho Hoàng Thảo Thập Hoa là khoảng 20%-50% nên để cây phát triển tốt nhất chúng ta nên đặt cây dưới lưới che nắng.
Tưới nước phải đảm bảo để cây đủ ẩm và đủ độ sạch lá để cây quang hợp tốt, giá thể thông thoáng để bộ rễ phát triển mạnh. Khi tưới nước tránh tưới vào hoa,nên tưới vào xung quanh để cây dùng rễ và lá hấp thụ hơi nước. Còn đối với cây trong chậu thì trung bình sẽ tưới ít hơn ở cục gỗ vì khi trồng vào chậu sẽ giữ độ ẩm tốt hơn và lượng nước cần tưới cũng sẽ giảm đi một chút.
Thập Hoa ưa khí hậu ấm nóng, mức chịu từ khoảng 20-32 độ C độ ẩm cao trong mùa tăng trưởng, và nên giảm bớt nhiệt độ vào mùa nghỉ. Vào mùa đông nếu lạnh quá nên cho lan vào chỗ kín gió và có thể thắp đèn để tăng nhiệt độ cho lan
Bón phân và phun thuốc:
Thời điểm bón phân cho hoa lan Thập Hoa thích hợp nhất vào thời điểm cây đã và đang phát triển bộ rễ,có thể dùng phân tan chậm hoặc dùng phân bón qua lá. Bón phân cho cây quanh năm nhưng chủ yếu vào mùa phát triển mạnh về lá và thân giúp cho cây khỏe mạnh và nhanh lớn.
Thời điểm phun thuốc phòng và trừ bệnh cho hoa lan Thập Hoa để cây hấp thụ thuốc tốt nhất là vào buổi chiều mát và không có mưa. Mỗi tháng nên phun một lần để phòng bệnh cho lan. Vào những tháng mưa nhiều nên phun liên tục từ 10-15 ngày 1 lần. Nên thường xuyên cắt hết lá, rễ thối, lá trầy xước và bôi liền sẹo, khử khuẩn cho lan.
Vậy là chúng tôi đã giới thiệu cho bạn một loài lan khá phổ biến – Thập Hoa. Để có một giò Lan Thập Hoa bắt mắt thì không khó phải không nào!